ضرورت بهره گیری از ظرفیت پرنده نگری در اراک

به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از ایرنا ، تالاب کویری میقان اراک یکی از زیستگاه های بین المللی پرندگان به ویژه درناهای خاکستری است و ۱۵ آبان به عنوان روز درنا در استان مرکزی به ثبت رسیده و هر ساله مراسم پرنده نگری در این روز برگزار می شود.
هر سال در شش ماه دوم سال و از اواسط مهرماه، با تغییر شرایط آب و هوایی، زیستگاه ها و تالاب های این استان صحنه حضور تدریجی دسته های کوچک و بزرگ پرنده های مهاجر در گونه های مختلف است.
تالاب میقان اراک علاوه بر ظرفیت های مختلف در گردشگری در زمینه تور پرنده نگری نیز قابلیت های زیادی دارد که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
نایب رئیس و عضو هیات مدیریه شبکه تشکل های زیست محیطی استان مرکزی گفت: پرنده نگری نیاز به یک سری اصول و ملاحظات دارد که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
حمید اخوان افزود: افرادی که برای پرنده نگری وارد طبیعت می شوند باید قبل از هر کار آموزش های لازم را دیده باشند و دید مسئولانه داشته باشند.
وی بیان کرد: به تازگی برای پرنده نگری فراخوان های عمومی زده می شود که این مسئله یک تهدید جدی است و نباید فرصت های این بخش را به تهدید تبدیل کرد.
مدیرعامل شبکه زیست محیطی سبزاندیشان اراک ادامه داد: پرنده نگر آموزش دیده به طریقی وارد طبیعت می شود که کمترین تخریب و ردپا را داشته باشد.
اخوان اظهار کرد: پرنده نگری صنعتی درآمد زا است اما نباید تنها به فکر درآمد و سود باشیم زیرا اول از هر کاری باید زیرساخت های آن فراهم و اصول حفاظتی آن رعایت شود.
وی گفت: کشورهای اروپایی در بحث پرنده نگری هزینه ها و فرهنگ سازی های گسترده ای انجام داده اند تا این صنعت جا افتاده و از آن بهره مند شده اند.
نایب رئیس و عضو هیات مدیریه شبکه تشکل های زیست محیطی استان مرکزی اضافه کرد: تعداد و انواع گونه های پرندگانی که در تالاب میقان مشاهده شده اند با بسیاری از کشورهای اروپایی برابری می کند.
اخوان بیان کرد: هنوز صنعت پرنده نگری در ایران و استان مرکزی جا نیفتاده و این بخش مغفول و مورد بی مهری قرار گرفته اما نباید به یکباره نیز توقع رسیدن از نقطه صفر به ۱۰۰ را داشته باشیم.
وی گفت: اگر بخواهیم به یکباره از طریق این صنعت درآمد زایی داشته باشیم و مباحث دیگر را نادیده بگیرم چیزی جز تخریب و آسیب نخواهیم دید و باید این مسیر گام به گام و با دید بلند مدت پیموده شود و بایستی برای آن سرمایه گذاری کرد.
مدیرعامل شبکه زیست محیطی سبز اندیشان اراک افزود: این موسسه در طول پنج سال گذشته به ویژه در فصل مهاجرت پرندگان به تالاب میقان، در راستای توسعه فرهنگ پرنده نگری تورهای پرنده نگری مختلفی با محوریت فعالان زیست محیطی را برگزار کرده است.
اخوان بیان کرد: عکاسی از گونه های مختلف پرند گان و برگزاری نمایشگاه های عکاسی از دیگر اقدام ها در زمینه بوده است.
وی به ایجاد برج پرنده نگری در تالاب میقان اراک اشاره کرد و افزود: این برج ایجاد شده اما بدون هیچگونه مسائل حفاظتی رها شده است.
مدیر عامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی گفت: در تالاب میقان اراک ۲۰۰ گونه پرنده رکورد زده شده که ۲۰ گونه آن بسیار نادر و جذاب برای پرنده نگرهای خارجی و داخلی است.
محمود کلنگری افزود: یکی از این گونه ها، خروس کولی اجتماعی یا دشتی است که به شدت در معرض انقراض جهانی است اما در این تالاب دیده شده است.
وی بیان کرد: تالاب میقان اراک جذابیت های زیادی در خصوص گونه های زادآور، مهاجرعبوری و زمستان گذران دارد که ارزش ایجاد زیرساخت های گردشگری جهانی را داراست.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری ادامه داد: یک درصد از جمعیت درناهای خاکستری جهان، زمستان را در تالاب میقان اراک گذران می کنند و این یک ظرفیت با ارزش و بسیار مهم است که نباید از کنار آن به راحتی گذر کرد.
کلنگری گفت: برای اولین بار گونه نادر درنای طناز امسال در تالاب میقان اراک مشاهده شده که به تایید اساتید پرنده نگری کشور رسیده و در ۱۵ آبان جشن حضور دو نوع درنای خاکستری و طناز گرفته می شود.
وی اظهار کرد: پرنده نگری یکی از پرطرفدارترین شاخه های توریستی در دنیا است که نیاز به ابزارهای ساده دارد و باید توسعه این صنعت در استان مرکزی مورد توجه ویژه قرار گیرد.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری افزود: زیرساخت های پرنده نگری در تالاب میقان اراک باید ایجاد شود و به مسائل حفاظتی این تالاب باید به طور ویژه نگاه شود و از تخریب های موجود از جمله فعالیت کارخانه املاح معدنی به عنوان بزرگترین تهدید جلوگیری شود.
کلنگری ادامه داد: کاربری اصلی تالاب میقان اراک سولفات سدیم نیست، پرنده و جاذبه های این مکان است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
وی گفت: هوبره، عقاب شاهی، عقاب دریایی دم سفید، گیلان شاوه ابرو سفید، خروس کولی سیم سیاه از مهمترین گونه ها است.
دبیر کارگروه بوم گردی (اکوتوریسم) موسسه سبزاندیشان اراک نیز گفت: تالاب میقان اراک یک ظرفیت بالا برای استان مرکزی است که در چندین ماه از سال میزبان پرندگان مهاجر است.
احسان شهسواری افزود: این تالاب با وجود بیش از صدها گونه پرنده می تواند زمینه ای برای توسعه گردشگری باشد اما ظرفیت های این تالاب شناخته نشده است.
وی بیان کرد: تشکل های مردمی زیست محیطی همه تلاش خود را در بحث های آموزشی وآشنایی اقشار مختلف مردم با ظرفیت های این تالاب به کار گرفته اند.
دبیر کارگروه بوم گردی (اکوتوریسم) موسسه سبزاندیشان اراک ادامه داد: یکی از تهدیدات و مشکلاتی تالاب میقان اراک بحث برداشت های بی رویه شرکت املاح معدنی است که این امر در کاهش تعداد پرندگان مهاجر نقش موثری داشته است.
شهسورای بیان کرد: ۷۰ تا ۸۰ درصد تلفات پرندگان به دلیل شکارهای غیرمجاز است که این مهم باید مورد توجه ویژه قرار گیرد و فرهنگ سازی در این زمینه امری ضروری است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی نیز گفت: در این استان تمام عناصر طبیعت گردی به جز دریا وجود دارد.
سید محمد حسینی افزود: شرایط بسیار مطلوبی به لحاظ جاذبه های طبیعی در این استان وجود دارد که بهره گیری مطلوب از این ظرفیت ها نیازمند مدیریت ویژه است.
وی بیان کرد: یکی از جاذبه های ارزشمند کویر میقان و حضور گونه های مختلف پرندگان در این مکان است اما به دلیل بهره برداری های بی رویه شرکت املاح معدنی این منطقه پر ارزش با تهدید مواجه است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی ادامه داد: تلاش برای حفظ این جاذبه طبیعی و ایجاد زیرساخت های گردشگری در این منطقه امری ضروری است.
حسینی گفت: برج پرنده نگری در تالاب میقان اراک ایجاد شده اما هنوز تکمیل نشده که اجرای کامل آن باید در اسرع وقت باید مورد توجه قرار گیرد.
وی اظهار کرد: ایجاد یک مجتمع گردشگری در کویر میقان اراک که بخشی از آن ویژه پرنده نگری است و یک باغ پرندگان در اراک و محلات از جمله برنامه های مهم در دست پیگیری این نهاد است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی نیز گفت: سالانه حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار پرنده مهاجر وارد تالاب میقان اراک می شود که از این تعداد ۱۲ تا ۱۵ هزار پرنده از گونه درنای خاکستری است.
حسین علی ابراهیمی کارنامی افزود: این پرندگان تا بارش نخستین برف سنگین در زیستگاه ها و تالاب های استان می مانند و پس از آن به سمت مناطق جنوبی گرمسیری و شمال آفریقا پر می گشایند.
وی بیان کرد: پرندگان مهاجر در مسیر بازگشت کوچ خود در اواخر زمستان و اوایل بهار دوباره از مناطق گرمسیری جنوبی سفر کوتاهی به تالاب ها و زیستگاه های استان مرکزی دارند و در نهایت راهی زادگاه اصلی خود در سیبری می شوند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: با آغاز کوچ پرندگان مهاجر به تالاب ها و زیستگاه های استان، گشت های حفاظتی در این مناطق به منظور حفاظت بیشتر از پرندگان و جلوگیری از شکار آنها افزایش یافته است.
ابراهیمی کارنامی بیان کرد: تالاب میقان اراک به عنوان یک جاذبه طبیعی و بخشی از کریدور اصلی مهاجرت پرندگان در کشور است که به دلیل مساعد بودن شرایط زیستگاهی میزبان تعداد زیادی از این پرندگان برای پاییزگذرانی است.
وی اظهار کرد: تالاب میقان اراک جزو ۱۰۵ منطقه مهم برای پرندگان کشور و یکی از مرتفع ترین شوره زارهای ایران است که میانگین ارتفاع آن از سطح دریا به یکهزار و ۷۰۰ متر می رسد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی تاکید کرد: حفظ این تالاب به عنوان استراحتگاه میان راهی پرندگان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و دخالت های انسانی و برداشت های معدنی از این تالاب می تواند حیات پرندگان را به خطر اندازد.
تالاب میقان اراک زیستگاه ۱۴۰ گونه پرنده است و سالانه ۹۰ گونه پرنده مهاجر وارد این تالاب می شوند.
کنگر، خودکا، اردک نوک پهن، فلامینگو، غاز خاکستری، هوبره، تنچه، هواصیل، اردک سبز از جمله پرندگان مهاجر استان مرکزی هستند.
درنای خاکستری از گونه های خاص و مهم تحت حمایت بین المللی است که تالاب میقان هر ساله با آغاز فصل سرما میزبان کوچ موقت این گونه است.
تالاب کویری میقان اراک در ۱۵ کیلومتری شمال شرق اراک یکی از زیستگاه های مهم پرندگان کشور است و دریاچه فصلی آن علاوه بر نقش محوری در حوزه تنوع زیستی، اثرات مستقیم در مهار کانون های تولید شن و نمک و آلایندگی هوای اراک دارد.
تالاب کویری میقان اراک در مجموع ۲۵ هزار هکتار وسعت دارد که سطح آبگیر آن ۱۰ تا ۱۲ هکتار برآورد شده و این دریاچه فصلی است و از منابع مقطعی منطقه تغذیه می شود.