میزگرد خبری ایرنا استان مرکزی با موضوع مشارکت سازمان های مردم نهاد

به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی ، دولت یازدهم یکی از اهداف و شعارهای محوری خود را بر بستر سازی از توان بخش خصوصی و ارتقاء مشارکت مردمی گذاشت و با این دیدگاه خبرگزاری جمهوری اسلامی استان مرکزی در میزگردی تخصصی نقش و جایگاه تشکل های مردم نهاد را در روند توسعه این استان در بوته نقد و نظر گذشته است.
در این نشست سیاوش آقاخانی مدیرعامل خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی و رئیس شبکه زیست محیطی این استان، احمد قربانی رئیس شبکه سلامت، دکتر محمد حسین محمدی رئیس هیات مدیره خانه سازمان های مردم نهاد استان، یدالله بادکوبه ای رئیس شبکه خیران، علی حیدر شاه حسینی رییس خبرگزاری ایرنا و مژگان حیدری دبیر ایرنا در استان مرکزی حضور داشتند.
مدیرعامل خانه سازمان های مردم نهاد و رئیس شبکه زیست محیطی استان مرکزی در این نشست گفت: دولت یازدهم در حوزه مشارکت سازمان های مردم نهاد پیشرو است و با اعتقاد بر نقش مردم تلاش کرده مسیر مشارکت جویی سمن ها راتسهیل کند.
سیاوش آقاخانی افزود: نحوه تعامل دولت ها در دوره های مختلف با تشکل های مردمی و کارایی آنها در قالب سه دیدگاه بوده که در برخی دوره ها، دولت ها با تاکید بر دولتی سازی و اختیار قدرت تامه، برنامه ریزی و اجرا را در انحصار خود گرفته و در برخی دوره های دیگر با اجرای خصوصی سازی که مبنای درستی نیز نداشت بدون برقراری زیرساخت لازم استفاده ابزاری و ناکارآمد از این حوزه را دنبال کردند.
وی بیان کرد: در دولت یازدهم سیاست محوری بر مردمی سازی فعالیت ها گذاشته شده و دولت به دنبال برنامه ریزی با مردم برای مردم است که این سیاست تا حد زیادی فضا را برای عرض اندام سمن ها و تعامل بخش دولتی و غیر دولتی مهیا کرده اما هنوز ساز و کارهای شفاف قانونی و کارویژه های موثر این بخش به بلوغ نرسیده است.
مدیرعامل خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی بیان کرد: بهترین وضعیت برای تشکل های غیردولتی گام نهادن در مسیر برنامه ریزی مردمی است و امید می رود با فضای ایجاد شده در دولت یازدهم و با توانمند شدن سمن ها بستر حضو رموثر تشکل ها در برنامه ها مهیا شود.
آقاخانی عنوان کرد: سرحلقه های تعریف تعامل دولت و سمن ها نباید به جایگاه مشورتی و یا بازوی اجرایی ختم شود بلکه سمن ها باید با قوت در نظام برنامه ای مداخله کنند و دولت مجری آن باشد و از سویی نقش حساس خود را در نظارت امور اجرایی و همچنین دامنه های فرهنگی ایفا کنند.
وی یادآور شد: سیاست خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی بر آگاهانه بودن مشارکت ها در حوزه عمومی گذاشته شده چرا که صرف مشارکت مردمی بستر ساز توسعه نیست بلکه حلقه های مردمی باید با معیارها و شاخص های کارآمد از مشارکت ظاهری و ابزاری فاصله بگیرند و همواره ارزیاب بهره وری تعامل و مشارکت خود در مسائل باشند.
مدیرعامل خانه سازمان های مردم نهاد و رئیس شبکه زیست محیطی استان مرکزی خاطرنشان کرد: داوطلبانه بودن و ارادی بودن مشارکت سمن ها در امور موضوعی بسیار مهم است چرا که اگر این مهم با آگاهی پیوند بخورد روزنه های منفعت طلبی گروه ها و طیف ها بسته شده و از طرفی نگاه وابسته به دولت نیز محو می شود.
آقاخانی گفت: راهبرد مهم خانه سازمان های مردم نهاد اعتقاد سمن ها به موثر بودن است و هرگز به این ظرفیت با نگاه مچ گیری و یا رانت به مسایل نگاه نمی شود و همه تلاش برای بری بودن از برچسب سیاسی کاری به کار گرفته شده است.
وی عنوان کرد: دولت و سمن ها به عنوان نقطه توازن دو سوی اهرم الاکلنگ هستند که در سایه فهم متقابل و هدفمند می توانند مسایل توسعه ای استان را به سرانجام رسانده و اطلاع رسانی موثر که بالندگی فرهنگی و زمنینه سازی برای امید بخشی و ارتقای بهره وری در جامعه باشد را دنبال کنند.
مدیرعامل خانه سازمان های مردم نهاد و رییس شبکه زیست محیطی استان مرکزی گفت: از سویی مفاهیم کلیدی توسعه و مشارکت جویی در جامعه شفاف نیست و هنوز برخی مدیران معانی واقعی توسعه ، گسترش، رشد و توسعه متوازن را با هم یکی می دانند و این ایراد در لایه های مختلف جامعه نیز رسوب دارد.
آقاخانی گفت: با چنین شرایطی برنامه ریزی و جایگاه سمن ها نیز به صورت هدفمند نیست و در بخشی حوزه ها هماهنگ عرصه دولتی پیشرفت زیادی حاصل شده و در برخی حوزه ها عقب افتادگی وجود دارد و این مهم باید در راس تصمیم سازی کلان اصلاح شود.
وی افزود: آسیبی که از شفاف نبودن مفاهیم پایه توسعه متوجه تشکل های مردمی می شود این است که نگاه به سمن ها یا به عنوان بازوی دولت و یا شرکت و پیمانکار مجری امور است، در حالیکه ظرفیت داوطلبانه و تخصصی مردمی در سمن ها در صورت ورود به امور پژوهشی و برنامه ای می تواند تحول ساز باشد.
وی اظهار کار: کار داوطلبانه ناب و نهادینه کردن مشارکت جویی فاقد نگاه سیاسی هنوز در کشور جایگاه خود را ندارد و ساختارهای بنیادین مشارکت جویی باید با ظرافت و حساسیت خاص بازتعریف شود.
وی عنوان کرد: کار خودپالایی سمن ها در مهارت ورزی برنامه ای و اثرگذاری در تصمیمات پایه در استان مرکزی کلید خورده و همه تلاش به کار گرفته می شود که اعتماد عمومی به سمن ها به عنوان نماینده مردمی ارتقا یابد و از دستاوردهای این حوزه صیانت شود.

*** شفاف سازی قانون نیاز پایه کار داوطلبانه مردمی
رئیس هیات مدیره خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی نیز گفت: درک صیح حوزه دولتی از توانمندی های سمن ها مساله ای جدی است که باید در سطوح بالا به آن نگریسته شود و یکی از ابزارهای تحقق آن شفاف سازی تکالیف قانونی سمن ها به عنوان رکن مهم در اقدامات داوطلبانه مردمی است.
دکتر محمدحسین محمدی افزود: کشور ما در دوران گذار از سنت به مدرنیته در شرایط تجربه آموزی و مهارت وزری حضور بخش مردمی در کنار دولت است و در چنین شرایطی دقت در تعاریف جایگاه و نقش و سهم هر بخش امری اجتناب ناپذیر است.
وی بیان کرد: جدا کردن ماهیت نهادهایی که از بودجه دولت استفاده می کنند از حوزه سمن ها یکی از مسائل مهم است چرا که ماهیت این دو مقوله از هم جداست و باید ویژگی داوطلبانه بودن و مستقل بودن سمن ها با هدف اثرگذاری درست حفظ شودو این مهم مستلزم اصلاحات کارشناسی در قوانین فعلی کشور است.
وی یادآور شد: یکی از گرفتاری های مهم سمن ها در حال حاضر این است که در نگاه قانون شرایط مشخصی را در خدمات گیری ندارند به عنوان مثال برای پرداخت مالیات و یا انجام مراحل ثبت شرکت ها رویه کار در درگاه اینترنتی ادارات ، برای سمن ها مشابه شرکتهای تجاری است در حالی که ماهیت این دو بخش از هم مجزا است.
رئیس هیات مدیره خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی بیان کرد: نبود قانون قوی و مدون در کشور باعث شده که رویکرد یک دولت به تشکل های مردم نهاد به عنوان فرصت و دولت دیگر به عنوان تهدید باشد و باید وحدت رویه در این خصوص با همراهی ارکان پایه مجلس و دولت یکبار برای همیشه رفع شود.
دکتر محمدی خاطرنشان کرد: استان مرکزی برای اصلاح قانون سازمان های مردم نهاد مشارکت مشورتی زیادی را با وزارت کشور داشته چرا که معتقد است عرصه مردم نهاد، مهم و اساسی است و باید برپایه ساختار هدفمند فعالیت کند.
وی عنوان کرد: خانه سازمان های مردم نهاد نحوه ارتباط گیری و تصمیم سازی از پایین به بالا را دارد و برآیند تصمیمات این حوزه بر مبنای خرد جمعی است بنابراین دولتی ها با استفاده از این ظرفیت ها می توانند نیازهای واقعی مردم و پیشنهادات سازنده را در سرعت بخشی مسایل لحاظ کنند و زنجیره امور را عادلانه و کارشناسی پیش ببرند.
وی اظهار کرد: سمن ها به دنبال چالش سازی و یا شعار دادن نیستند و هرآنچه را که برپایه فعالیت داوطلبانه انجام می دهند در رویه ای کارشناسی و علمی و با نگاه پیشرفت کشور و استان است.
دکتر محمدی گفت: سمن ها در صورت نگاه تهدید آمیز و محدودیت های دست و پاگیر از سوی هر مرجع صاحب قدرت یا تصمیم ساز، نمی توانند تکالیف خود را به درستی انجام دهند و برای ایجاد وحدت رویه در برخورد با سمن ها، حاکمیت نگاه قانونی امری اجتناب ناپذیر است.

*** آگاهی بخشی و ایجاد پیوست های مشارکت در لایه های اجتماعی نقش مهم سمن ها است
رییس شبکه خیران خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی نیز گفت: آگاهی بخشی عمیق و وسیع در لایه های اجتماعی و تقویت پیوست های مشارکت هدفمند ، از تکالیف مهم و نقش های محوری تشکل های مردم نهاد است.
یدالله بادکوبه ای افزود: تشکل های مردم نهاد باید ابتدای به ساکن آحاد مردم و طیف های تخصصی را سیراب از اطلاعات مفیدی بکنند که بر مبنای مطالعات علمی و توسعه محور شکل گرفته و در پی آن با تکیه بر توانمندسازی لایه های اجتماعی، نهضت مشارکت در توسعه را به معنای صحیح آن در جامعه دنبال کنند.
وی بیان کرد: اگرچه جامعه ما با رشد شتابان مدرنیته و فناوری های ارتباطی سرعت حرکت بالایی را در مدرن شدن تجربه می کند اما سطح باورها ، دیدگاه های فکری و رفتاری هنوز با مولفه های سنت محور پیش می رود و این مساله توازن در توسعه پایدار را مختل می کند.
بادکوبه ای خاطرنشان کرد: نیاز است که تفکر سنتی لایه های مختلف اجتماعی به مدد حرکت های آگاهی بخشی تشکل های مردم نهاد ، رسانه ها و نهادهای آموزشی منطبق بر نیاز روز جامعه دستخوش اصلاح و تحول شود تا زیرساخت های لازم برای دستیابی به اهداف توسعه ای آنگونه که باید فراهم شود.
وی خاطرنشان کرد: برای مثال فرهنگ مشارکت خیران به لحاظ کمی در کشور و استان بالا ست اما دیدگاه مشارکت جو کاملا سنتی است و محدودیت هایی را در مصارف آن ایجاد می کند.
وی عنوان کرد: مثلا بیماران ایدزی نیاز به کلینیک تخصصی برای خدمات دندانپزشکی دارند و یا سرمایه های خاص برای سامان خانواده های اعتیاد نیاز است اما خیران بیشتر مایل هستند منابع کمک آن ها در مصارف مدرسه سازی و نظیر آن خرج شود و معتقد به خرجکرد آن در ساماندهی آسیب های اجتماعی و چالش طیف های آسیب زای جامعه نیستند.
رییس شبکه خیران خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی عنوان کرد: درحال حاضر ۲۷ درصد تشکل های غیردولتی استان مرکزی در حوزه خیریه هستند که باید با نگاه آگاهی بخشی عمیق فرهنگ حمایت از بخش های ضعیف به عنوان رفتار اجتماعی نهادینه شود و تعدادا ین سمن ها حداقل به پنج درصد کاهش یابد.
بادکوبه یادآور شد: پیشگیری از آسیب های اجتماعی و اصلاح رفتارهای نادرست زیستی و تغذیه ای، نهادینه کردن فرهنگ خودمراقبتی فکری و جسمی و جبران حلقه های مفقوده فرهنگی از موضوعاتی است که سمن ها باید با ورود منطقی به حوزه تصمیم سازی و اجرای آن و نظارت هدفمند و قوی بر ماموریت دستگاه های دولتی مداخله اساسی داشته باشند.
وی اظهار کرد: تشکل های مردم نهاد بخش مکمل دولت نیستند که امور زمین مانده یا ماموریت های ناقص دولتی را به انجام رسانند بلکه سمن ها باید در برنامه ریزی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور نقش راهبردی ایفا کنند و جایگاه و وزن خود را در مناسبات به درستی بیابند.
بادکوبه ای خاطرنشان کرد: مشارکت هدفمند در متعادل سازی اخلاق در جامعه ، نهادینه کردن فرهنگ مطالعه و پژوهش در لایه های مختلف جمعیتی، بالا بردن وجدان و تعهد کاری به عنوان سرمایه های اجتماعی هستند که دولت به تنهایی متولی آن نیست و بدون در نظر گرفتن سهم سمن ها و ایجاد بستر مناسب و سازو کارهای قانونی؛ مناسب تحقق آن به صورت کامل امکان ندارد.

*** سمن ها و واقعیت های حوزه سلامت کشور
رییس شبکه سمن های سلامت خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی نیز در این نشست گفت: سلامت اولویت مهم در حوزه تصمیم سازی کشور است چرا که بدون نیروی انسانی سالم و کارآمد و الگوی موفق پیشگیری و درمان در کشور، پیگیری امور توسعه محور امکان پذیر نیست.
احمد قربانی افزود: نگاه درمان محور در حوزه سلامت کشور در ده های گذشته موجب شده بود که از حوزه پیشگیری غفلت شود و با بروز بیماری ها علاوه بر از دست رفتن عمر مفید افراد جامعه، هزینه های سربار اجتماعی نیز که باید در حوزه اشتغالزایی و تولید ثروت وارد می شد به هدر رود.
وی گفت: اگرچه با اجرای برنامه تحول نظام سلام بخشی از مشکلات کاهش یافته اما واقعیت امر این است که حوزه سلامت با توجه به وسعت و تنوع ماموریت ها به تنهایی از عهده دولت برنمی آید و حضور سمن های قدرتمند، علمی و کارآزموده که برمبنای برنامه مدونی در این بخش ها وارد می شوند، نیاز اساسی کشور است.
وی یادآور شد: درحال حاضر مقوله غربالگری، آموزش های رفتار صحیح زیستی، خودمراقبتی و پیشگیری از بیماریها در کشور کمرنگ است و این مهم تعامل موثر سمن ها و رسانه ها را می طلبد تا ورود آگاهانه در این عرصه ها جبران عقب افتادگی سال های قبل را بکند.

*** تاکید بر تشکیل میز تخصصی رسانه و سمن ها
رئیس خبرگزاری ایرنا در استان مرکزی نیز گفت: سمن ها به عنوان بخشی از ارکان تصمیم ساز، اجرایی و نظارتی استان باید در مناسبات اطلاع رسانی رسانه ها پررنگ تر دیده شوند چرا که به نوعی نمایندگی مردم را در بخش های مختلف دارند و آنچه در رسانه از آن به عنوان نگاه مردمی یاد می شود می تواند از لابه لای برنامه ها و داشته های سمن ها استخراج و منتشر شود.
علی حیدر شاه حسینی افزود: آگاهی از نظرات و مشکلات تک تک مردم برای انعکاس در رسانه به طور عملی امکان پذیر نیست و ساز و کار آن این است که تشکل های مردم نهاد که تماس تنگاتنگ با آحاد جامعه دارند در این حوزه نقش ایفا کنند.
وی بیان کرد: ساماندهی تعامل منطقی رسانه و سمن ها نیازمند ایجاد میز مشترک تخصصی است تا ظرفیت ها و سازو کارها برای این بخش به صورت کارشناسی و هدفمند پی گرفته شود و آنچه که به عنوان حلقه اتصال دولت، مردم و رسانه در روند توسعه نامیده می شود، محقق شود.
شاه حسینی حضور خبرنگاران در نشست های هیات مدیره خانه سازمان های مردم نهاد و شبکه های هشت گانه تخصصی آن و برگزاری منظم و دوره ای مصاحبه با خبرنگاران را راهکار اصولی در تقویت بعد اطلاع رسانی مردمی در استان دانست.

*** نقش نظارتی شهروندان با تقویت سمن ها محقق می شود
دبیر خبرگزاری ایرنا در استان مرکزی نیز در این نشست گفت: نقش نظارتی شهروندان در تقویت سمن ها و نگاه کارشناسی به تکالیف و جایگاه تشکل های مردم نهاد به عنوان رکن پایه توسعه محقق می شود.
مژگان حیدری افزود: دولت یازدهم با اعلام پذیرش جایگاه سمن ها به عنوان نماینده مردمی در فرایند تصیمیم سازی، اجرا و نظارت، از حیطه شعار و افراط و تفریط فاصله گرفته و با بستر سازی حضور سمن ها سعی دارد توازن و تناسب را در نظام مدیریتی کشور حاکم کند.
وی عنوان کرد: یکی از راهکارهای موثر در کمک به تعمیق برنامه های دولت، برگزاری نشست های تخصصی با نگاه پررنگ کردن نقش مردمی در راهبردها و پیشنهادهای سازنده برای برطرف کردن مشکلات است که ایرنا با برپایی میزگردهای تخصصی در این عرصه پیشگام شده است.
درحال حاضر ۳۷۸ سمن شناسنامه دار در استان مرکزی در قالب شبکه های خیران، اجتماعی، زنان و کودکان، قرآنی، اعتیاد، زیست محیطی، علمی و سلامت فعالیت دارند.