بررسی نقش تئاتر در زندگی و حفظ باورها

به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از خبرگزاری فارس از اراک، ورود به منزله حضور است و حضور بی‌شک همراه با تاثیر خواهد بود، این ورود اگر درست و با برنامه صورت گیرد نتایج ارزنده‌ای بر مخاطب می‌گذارد، تاثیری که گاه پدر و مادر خانواده نمی‌توانند بر کودکان و فرزندان خود داشته باشند و یا تاثیر اجتماعی که بر پیکره جامعه برای جلوگیری از به انحراف کشیده شدن و به وادی غلط رفتن، پیشگیری از معضلاتی مانند اعتیاد، انحراف اخلاقی و مهمتر از همه فرهنگ سازی و نگهداری هویت ملی و مذهبی در مقابل هجوم فرهنگ‌های نا‌آشنا و نامانوس غربی که فرهنگ و هویت ملی و مذهبی ما را دچار دوگانگی کرده خواهد داشت و راه درست را تمیز خواهد داد.

مخاطب شناسی، روانشناسی و مهمتر از همه آسیب‌شناسی، هنری است که هنرآفرین تئاتر باید با آن عجین باشد و یا با تحقیق و پژوهش به آن برسد تا بتواند آسیب‌ها و معضلات فردی، خانوادگی و اجتماعی را به خوبی شناسایی کرده و با درک درست از مخاطب و روش صحیح جذب به داخل وجود فرد، به خانه و خانواده و به اجتماع نفوذ کرده و چون یاری مهربان و مورد اعتماد مشکلات و معضلات و راه چگونه بودن و چگونه شدن بر اساس ارزش‌ها و اعتقادات را بیاموزد.

به سراغ یکی از بچه‌های تئاتر اراک رفتیم و گفت‌و‌گویی با هنرمندی کردیم که از این وادی خون دل‌ها خورده است.

* تئاتر یک هنر پیچیده است

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی: در سال ۸۹ مسئولیت انجمن نمایش استان را بر عهده گرفتم و با توجه به اهمیت تئاتر کودک، پرداختن به آن را در اولویت برنامه‌ها قرار دادم که البته در آن زمان با حاشیه‌هایی همراه شد و عده‌ای عنوان کردند که چون کار تخصصی من کار کودک است، اولویت را به تئاتر کودک داده‌ام و مسائل این چنینی مطرح شد، اما تئاتر کودک از دو جهت دارای اهمیت است.

علی گلستانی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اراک اظهار داشت: تئاتر یک هنر پیچیده است، در تئاتر از هنرهای دیگر همچون معماری، موسیقی، ادبیات، نورپردازی و طراحی استفاده می‌شود و هنر پیچیده‌ای است، به همین خاطر کسانی که به عنوان مخاطب به سالن‌های اجرا می‌آیند، باید از قبل آموزش‌هایی را دیده باشند تا خیلی از قراردادها و نشانه‌ها را دریافت کنند و می‌توان گفت یکی از دلایل خالی بودن سالن‌های تئاتر به دلیل این است که این آموزش‌ها داده نمی‌شود که این آموزش‌ها از طریق سرمایه‌گذاری درست در کار کودک انجام می‌شود.

*کار کودک ابتدای کار کارگردانی نیست، انتهای کارگردانی است

وی افزود: متاسفانه در حوزه استان‌ها و فرهنگسراهای تهران خیلی از دوستانی که می‌خواهند کارگردانی را شروع کنند، با کار کودک شروع می‌کنند، این نگاه، نگاه غلطی است.

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی بیان کرد: بیان این نکته که نگاه، نگاه غلطی است به این دلیل است که کار کودک بسیار پیچیده می‌باشد و از این نظر سخت است که باید از کودک درک درست و روانشناسی سنجیده‌ای داشت و اگر یک نقطه اشتباه بگذاریم مادام‌العمر در ذهن بچه باقی می‌ماند، کار کودک ابتدای کار کارگردانی نیست، انتهای کارگردانی است و این واقعیت را می‌توان در سخنان بزرگان به خوبی دریافت کرد.

* محتوای کلاس‌های درسی را به نمایش آموزشی تبدیل ‌کنیم

وی با اشاره به اثر گذاری بسیار بالای تئاتر به دلیل زنده بودن آن خاطر نشان ساخت: با توجه به اثرگذاری بالای تئاتر امسال مکاتبه‌ای داشتیم با آموزش و پرورش استان و اعلام کردیم آمادگی داریم محتوای کلاس‌های درسی را به نمایش آموزشی تبدیل کنیم تا به جای اینکه دانش‌آموزان بخواهند در کلاس‌های خشک به فراگیری دروس بپردازند و خلاقیت آنها گرفته شود، از طریق نمایش خلاق و مشارکتی مطالب را راحت به آنها بیاموزیم و یا در دروسی که می‌شود این کار را اجرایی کرد این روش را انجام دهیم، اما با گذشت چندین ماه از این نامه‌نگاری هنوز هیچ پاسخی از سوی آموزش و پرورش دریافت نکرده‌ایم که این جای تاسف است.

*مشکل اصلی تئاتر این است که مسئولان تنها ارشاد را متولی تئاتر می‌دانند

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی پیرامون مشکل اصلی تئاتر استان گفت: مشکل اصلی تئاتر استان مرکزی این است که وقتی با مسئولان صحبت می‌کنیم همه فکر می‌کنند ارشاد متولی تئاتر است و بس.

وی اضافه کرد: البته گلایه از شهرداری به قوت خود باقی است که بدون گرفتن تاییدیه از انجمن نمایش، هنرمندانی را از تهران دعوت کرده و در مناسبت‌های مختلف جنگ‌های شادی برگزار می‌کند، در حالی که باید از انجمن نمایش مجوز بگیرند.

گلستانی بیان کرد: بارها شده مسئولان شهرداری هنرمندان سینما را دعوت کرده و با حضور آنها جنگ‌های شادی و مراسم‌مختلفی برگزار می‌کنند، درست است که آنها هنرمندان با ارزشمندی هستند، اما بلیط یک نمایش تئاتر سه هزار تومان تعیین می‌شود، ولی اگر کسی بخواهد در مراسمی که این هنرمندان شرکت دارند، حضور یابد باید بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان بابت بلیط پرداخت کند و همه هم می‌روند.

وی ادامه داد: زمانی که این گونه شد، سبد فرهنگی مردم یک باره خالی می‌شود، از آن طرف بودجه‌ای از برگزاری این مراسم در اختیار ارشاد، انجمن‌های فرهنگی و هنری و موسیقی قرار نمی‌گیرد، سبد فرهنگی مردم هم خالی شده است، بعد از آن اگر هنرمند بیاید کاری انجام دهد، مردم نمی‌توانند بیایند و این موجب می‌شود هنرمند احساس سردی و دلزدگی بکند.

*عدم حمایت‌ از هنر تئاتر این هنر را از متن به حاشیه کشیده است

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی تصریح کرد: متاسفانه امروز عدم حمایت‌ها از هنر تئاتر موجب شده تئاتر از متن به حاشیه کشیده شود و ما تنها شاهد برگزاری جشنواره‌های استانی و منطقه‌ای تئاتر باشیم، در حالی که کارهای بسیار ارزشمندی در مباحثی چون اعتیاد، طلاق، دفاع مقدس و جنگ نرم تولید می‌شود، اما هیچ ارگان و نهادی از این کارها حمایت نمی‌کند.

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی با بیان اینکه عدم حمایت از هنرمندان تئاتر مشکلات اقتصادی را برای فعالان این عرصه به وجود آورده است، گفت: به دلیل اینکه استقبال مردم از کارهای تولیدی پایین است، اقتصاد هنرمند نمی‌گذرد و هنرمند از نظر اقتصادی با مشکلات فراوانی مواجه است، در این شرایط اگر کسی بخواهد کاری سفارش دهد، هنرمند در قبال آن قیمت‌های نجومی طلب می‌کند تا مشکلات اقتصادیش را حل و فصل کند، این شرایط باعث می‌شود همه چیز در بستر غیر واقعی پیش برود.

* مسئولان از تئاتر به عنوان رسانه زنده و پویا استفاده کنند

گلستانی از تئاتر به عنوان رسانه‌ای زنده و پویا یاد کرد و اظهار داشت: مسئولان باید از تئاتر به عنوان رسانه زنده و پویا بهترین استفاده را ببرند.

وی ادامه داد: مسئولان در امر مبارزه با ایدز، اعتیاد، آموزش مهارت‌های همسرداری، استحکام بنیان خانواده، تربیت فرزندان، رفتار پدر و مادر با فرزندان، آموزش حقوق شهروندی و… به راحتی می‌توانند از طریق نمایش‌های خیابانی در پارک‌‌ها و سالن‌ها سرمایه‌گذاری کنند، مردم را رایگان به سالن‌های تئاتر بکشانند، تا بعد از مدتی مردم خود علاقمند شوند.

گلستانی یادآور شد: در بحث نشاط اجتماعی به راحتی می‌توانند از ابزار تئاتر بهترین استفاده را بکنند و نتایج و اثرگذاری آن را به تماشا بنشینند، اما دریغ و صد دریغ که مسئولان از این ابزار پر قدرت غافلند و از اثرگذاری آن بی‌خبر.

*هنرمندان و مخاطبان با مشکل رفت و آمد به فرهنگسرا مواجه هستند

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی امکانات کم برای فعالیت در عرصه تئاتر را از دیگر مشکلات هنر تئاتر عنوان کرد و افزود: استان مرکزی زمانی رتبه اول کشور در بحث فارغ‌التحصیلان دانشگاهی رشته تئاتر را در اختیار داشت.

گلستانی خاطرنشان کرد: تئاتر کشور را فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک می‌چرخاندند، اما امروز نه تنها هنرمندان، بلکه مخاطبان برای رفت و آمد به فرهنگسرا مشکل دارند، چراکه اتوبوس و تاکسی‌داران حاضر به رفتن به فاز یک هپکو اراک نیستند و هنرمندان بارها و بارها از مسئولان تاکسیرانی درخواست که نه خواهش کردند یک خط ویژه تاکسی‌ برای این شهرک در نظر بگیرند.

*استان مرکزی سابقه طولانی در هنر تئاتر دارد

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی گفت: استان مرکزی با سابقه طولانی که در هنر تئاتر دارد، با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند، هم اکنون شهرداری یک سالن مناسب برای تئاتر دارد، اما حاضر نیست آن را در اختیار هنرمندان قرار دهد و خود نیز یک اجرا در این سالن نداشته است.

گلستانی ادامه داد: در سال ۸۹ مجوز ایجاد بلک‌باکس را از رئیس مرکز هنرهای نمایش گرفتیم، اما هنوز نتوانستیم زمینی مناسب را پیدا کنیم و شهرداری حتی زمین را از هنرمندان دریغ می‌کند و باید پرسید آیا مسئولیت فرهنگی شهرداری و شورای شهر تنها در این خلاصه می‌شود که چند هنرمند از تهران بیاورند و چرخ فرهنگ برگزار کنند و در آن سو سبد فرهنگی مردم را خالی کنند و بعد بگویند در بحث شادی و نشاط کار کردیم.

وی ابراز داشت: در این وادی بحث محتوا محور و موضوع حمایت از هنرمندان چه می‌شود، در حالی که تئاتر سمبل فرهنگی است و بسیاری از کشورها تئاتر را سمبل فرهنگی خود می‌دانند ما برای نمایش چه کرده‌ایم.

*مسئولان حاضر نیستند سالن را برای تئاتر کرایه دهند

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی بیان کرد: در این شهر سالن‌ برای اجرای نمایش بسیار است، اما مسئولان حاضر نیستند این سالن‌ها را برای تئاتر کرایه دهند، سالن‌های خالی خاک می‌خورد و هنرمند بیکار است و اعتباری هم ندارد.

گلستانی گفت: در این صورت است که وقتی از هنرمند حمایت نمی‌شود او ناچار می‌شود به مخاطب پناه ببرد و او را به هر قیمتی که شده به سالن بکشاند و این واقعیت موجب می‌شود یک عوام‌زدگی در هنر تئاتر به وجود بیاید و هنرمند به جای اینکه از یک پله بالاتر با مخاطب حرف بزند، از یک پله پایین‌تر حرف می‌زند تا مخاطب را به سالن بکشاند.

وی تصریح کرد: متاسفانه امروز مسئولان با هنر تئاتر قهر هستند، در چند ماه گذشته تئاتری با عنوان مورچه‌های زبل و با موضوع آلودگی هوا در اراک پخش شد، اما هیچ مسئولی حمایتی از این تئاتر نکرد، در حالی که این نمایش حرف‌های بسیاری برای گفتن داشت.

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی اظهار داشت: عدم حمایت از هنرمندان موجب شده است بچه‌های تئاتر راه خود را بروند و من مسئول هم راه خودم را.

گلستانی افزود: ما در بخش تئاتر در حوزه‌ نیروی انسانی و استعداد و ظرفیت هیچ کم و کاستی نداریم، بازیگران تئاتر که از اراک مهاجرت کرده و به تهران رفتند امروز می‌بینیم بسیار موفق هستند و جای بسی تاسف است که به دلیل نبود حمایت‌ها این مهاجرت‌ها همچنان ادامه دارد.

وی ادامه داد: مجید رحمتی، مرتضی اتابکی و سوسن پرور در اراک خون دل خوردند و برای کرایه کردن یک سالن پوستشان کنده شد، اینها بچه‌های تئاتر این شهر می‌باشند که می‌بینیم در تهران از بازیگران مطرح و موفق هستند.

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی ادامه داد: در اراک سالن‌‌های بسیاری برای اجرای نمایش وجود دارد، اما این سالن‌ها در اختیار هنرمندان نیست و هنرمندان خانه‌ای ندارند.

* تاکید بر نقش تئاتر در حل مشکلات و آسیب‌های اجتماعی

گلستانی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر نقش تئاتر در حل مشکلات و آسیب‌های اجتماعی تصریح کرد: به جرات می‌توان گفت؛ یکی از ابزارهای مناسب برای حل مشکلات و آسیب‌های اجتماعی و نشاط آفرینی استفاده از هنر تئاتر است.

وی اضافه کرد: اگر امروز می‌بینیم شبکه‌هایی چون پویا و آی فیلم نسبت به دیگر شبکه‌های دیگر سیما از استقبال بیشتری برخوردار هستند به خاطر نمایشی بودن این شبکه‌ها و جذابیت داستانی آنها است.

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی خاطر نشان کرد: در موضوع ترافیک همه دیدیم زمانی که پلیس استفاده از انیمیشن‌های ترافیکی را در دستور کار قرار داد تا حدود بسیاری توانست مشکلات تصادف را کاهش دهد.

*نمایش‌‌های خیابانی در بحث تعدد فرزند اثرگذار است

گلستانی بیان کرد: بدون شک نمایش‌‌های خیابانی می‌تواند در بحث مهارت‌های زندگی و در بحث تعدد فرزند بسیار اثرگذار باشد که باید از آن بهترین استفاده را برد.

وی در ادامه با تقدیر از دستگاه‌هایی چون فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به خاطر حمایت از هنر تئاتر گفت: متاسفانه بسیاری از دوستانی که وظیفه دارند در این حوزه وارد شوند، ما سال به سال رنگ آنها را نمی‌بینیم و یا بسیاری از دوستانی که می‌توانند در این حوزه کمک‌های خوبی داشته باشند عملا درگیر مسائل دیگر هستند.

*تئاتر می‌خواهد به جای ناظر بودن بر جنایت ،سهمی در تغییرات داشته باشد

مسئول انجمن هنرهای نمایشی استان مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشت: تئاتر ما را متوجه این نکته می‌کند که با وجود پیشرفت‌های عظیم تکنولوژی در برقراری ساده‌ترین روابط انسانی و اجتماعی و در نتیجه در پیچیدگی‌های روانی‌ ـ اجتماعی ناتوانیم، تئاتر امروز از ما می‌خواهد که به جای ناظر بودن بر جنایت و همگامی با جانی، خود به آکتورهای اجتماعی بدل شویم و سهمی در تغییرات برعهده بگیریم.

گلستانی تاکید کرد: هنر تئاتر از اول تا به آخرش هنر بازیگری است، هنر تئاتر یک فرهنگ ضروری برای جامعه است، چون رفتارها و خصوصیات فردی و واکنش‌های افراد در تئاتر، انعکاس زندگی است و جذابیت هنر تئاتر بر این است که زنده اجرا می‌شود.

به گفته وی هنر تئاتر تأثیری که بر زندگی ما انسان‌ها می‌گذارد این است که مراحل زندگی و مشکلات آن را به یادمان می‌آورد و به ما زنگ هشدار می‌دهد که اشتباه نکنیم و یک الگویی در رفتارها و کردارهایمان است.