پرندگان هم در اراک به سرفه افتاده‌اند!

آسمانمان باز هم خاکستری است. چندی است هوای نه چندان پاک شهرمان رنگی هم شده است. امسال برای چندمین بار آسمان تقریبا آبی استان مرکزی به رنگ خاکستری درآمده و طی دو روز گذشته ریزگردهایی که دیده می شوند در کنار آلودگی‌هایی که همیشه هستند و دیده نمی شوند قرار گرفته و ادارات را به تعطیلی کشانده و بار دیگر مردم را به سرفه‌های طولانی انداخته است.

ریزگردها ریز هستند اما اثرات تخریبی بزرگی بر جای می‌گذارند و علاوه بر تاثیر منفی در سلامت انسان، بر محیط زیست و گونه‌های جانوری و گیاهی نیز اثرات بدی دارند اما همچنان مسوولین کشور در حال رایزنی با همسایگان غربی کشور هستند تا بلکه به نتیجه‌ای برسند تا بتوان این ریزگردهای بزرگ را کنترل کنند اما، گویا تا عراق در این خصوص اقدامی نکند مسوولین کشور نیز کاری انجام نخواهند داد در حالی که امروز آلودگی هوا یکی از بحران‌های زیست محیطی کشور است که نیاز به اقدام سریع و اساسی دارد.

به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از امیر انصاری مدیرکل سازمان حفاظت و محیط زیست استان مرکزی در گفت‌وگو با خبرنگارخبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه مرکزی، در خصوص منشاء گرد و غبارها در استان گفت: ۷۰ درصد از این ریزگردها و غبارها از کشورهای غربی وارد کشور می‌شود و ۳۰ درصد آن نیز از مربوط به منابع داخلی استان است.

وی افزود: در استان مرکزی ۴۹۰ هزار هکتار منطقه بیابانی وجود دارد که این حجم به خودی خود در تولید غبار در استان تاثیر دارد و عاملی برای افزایش آلودگی است، البته در روزهای اخیر بیشتر این گرد و غبار از سمت تالاب میقان وارد شهر شده و عصرها در آسمان شهر قابل رویت هستند.

مدیرکل محیط زیست استان در خصوص میزان این آلاینده‌ها و غبارها گفت: صبح دوشنبه این هفته غلظت لحظه‌ای آلاینده‌ها در اراک به ۱۹۴ میکروگرم بر متر مکعب رسید در حالی که میزان استاندارد آن ۹۰ میکروگرم بر متر مکعب است و چیزی بیش از دو برابر از حد استاندارد فراتر رفته است و طی ۴۸ ساعت قبل از آن میزان غلظت این آلاینده‌ها ۲۲۴ میکرو گرم گزارش شد که بسیار از حد استاندارد بالاتر است و روز سه شنبه نیز غلظت آلاینده های ازن ۱۰۴ واحد بوده است که حد مجاز ان ۷۱ واحد است.

رشد ۴۸ درصدی روزهای آلوده نسبت به سال گذشته

وی از افزایش تعداد روزهای آلوده استان نسبت به سال قبل خبر داد و گفت: در فصل بهار سال گذشته ۲۷ روز آلوده داشتیم اما امسال تاکنون ۴۳ روز آلوده ثبت شده است که در این بخش با ۴۸ درصد رشد روبرو بوده‌ایم و این در حالی است که در اراک طی ۱۹ روز اخیر به صورت مستمر آلودگی هوا داشتیم.

انصاری درخصوص نحوه رفع این مشکل گفت: بخشی از اقدامات فرامنطقه‌ای است که البته دولت عراق و ایران در این خصوص در حال رایزنی هستد تا اقدامات اساسی را انجام دهند اما در بخش استانی در حوزه تالاب میقان اقداماتی از قبیل لایروبی رودخانه در حال انجام است، جاده معدن نیز در حال اصلاح و بازسازی است و سایر ادارات مانند منابع طبیعی استان بیابان زدایی را در دستور کار خود قرار داده است.

مسوولان آلومینیوم بسیار کند عمل می کنند

وی در خصوص آلودگی منابع زیستی توسط صنایع گفت: سوخت نیروگاه به طور کامل گاز است و طبق گزارشات شرکت پخش فرآورده‌های نفتی سوخت خودروها یورو ۴ و یورو ۵ است و درخصوص کارخانه آلومینیوم از ۷۲۰ دیگ تولیدکننده آلودگی ۵۰ درصد تعطیل شده و برای مابقی نیز برنامه‌ریزی شده است اما مسوولین این کارخانه بسیار کند عمل می‌کنند. در این راستا از دادگستری و استانداری کمک خواستیم که فشار بیشتری برای انجام برنامه‌ها توسط کارخانه آلومینیوم مبنی بر انتقال آندسازی و تغییر دیگ‌ها اعمال کنند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی با اشاره به اینکه برای تغییر دیگ‌های کارخانه آلومینیوم اراک با چینی‌ها قرارداد بسته شده است اضافه کرد: متاسفانه این قرارداد تاکنون عملیانی نشده است و با توجه به حجم آلودگی و اثرات و شدت آن باید برای انجام امور، برنامه‌ها با سرعت بیشتری عملیاتی شود.

انصاری با بیان اینکه این آلودگی‌ها بر روی گونه‌های گیاهی و جانوری تاثیر بدی خواهد داشت تصریح کرد: برای کنترل و کاهش آلودگی‌ها علاوه بر منابع طبیعی و محیط زیست لازم است ادارات دیگر نیز اقدامات و وظایفی که برایشان تعیین شده است را هر چه سریعتر انجام دهند، آب منطقه‌ای باید در این راستا اقدام کرده و نسبت به تامین آب مورد نیاز تالاب میقان اقدام کنند، از تغییر کاربری مراتع و مناطق جنگلی و فضای سبز جلوگیری شود، اصول کشت در کشاورزی تغییر یابد و از شیوه‌های نوین آبیاری استفاده شود.

از تردد غیرضروری در شهر جدا پرهیز شود

مهدی خدایاری کارشناس آلودگی مرکز بهداشت اراک نیز درخصوص تاثیر این ذرات در سلامت انسان گفت: استان مرکزی به دلیل وجود تالاب کویری میقان در طول سال با وجود این ذرات معلق و ریزگردها مواجه است حتی اگر در کشور شرایط خوب هوایی حاکم باشد.

وی افزود: این ذرات به شدت ریز هستند و استفاده از ماسک معمولی در پیشگیری و ممانعت از ورود آنها به دستگاه تنفسی تاثیرگذار نیست و مردم باید از ماسک‌های فیلتردار استفاده کنند ولی به طور کلی این ذرات به شدت روی وضعیت کره زمین، اکوسیستم و سلامت افراد تاثیر دارد و منجر به بروز عوارض و بیماری‌ها می‌شود.

کارشناس آلودگی هوای مرکز بهداشت اراک در خصوص عوارض این ذرات گفت: این ذرات باعث سوزش گلو و ریه و ایجاد برونشیت می‌شود و در برخی افراد ایجاد آسم و آلرژی را به همراه دارد و حتی منجر به سرطان و مرگ زودرس در افراد می‌شود. وی تاکید کرد: این ذرات منبعی برای انتقال سموم خواهند بود و از آنجاکه باکتری‌ها، قارچ‌ها و میکروب‌ها به این ذرات می‌چسبند در افراد بیماری‌هایی خاصی را به وجود می‌آورند و گاها دیده شده در برخی افراد باعث کاهش دید نیز شده‌اند.

وی اقدام مسوولین برای کاهش ساعات کار در روزهای آلوده را مثبت دانست و توصیه کرد: در این روزها کودکان و افراد مسن از منزل خارج نشوند و در معرض این ذرات قرار نگیرند. همچنین در پیک آلودگی به هیچ عنوان ورزش انجام نشود و یا در محیط بسته این کار انجام شود چراکه تماس مستمر و مستقیم با این ذرات عفونت حاد تنفسی را ایجاد می‌کند.

خدایاری اضافه کرد: حتی‌الامکان از سیستم تهویه و یا کولر گازی استفاده شود چرا که استفاده از کولر آبی به دلیل مکش، این ذرات را وارد منزل می‌کنند و در صورت دسترسی نداشتن به کولر گازی سیستم آبرسانی کولر به نحوی باشد که پوشال‌های آن کاملا خیس شود تا راه نفوذ ریزگردها بسته شود.

ریزگردهای تالاب میقان خطرناک‌تر از ریزگردهای کشورهای همسایه است

سیاوش آقاخانی فعال محیط زیست و مدیرعامل خانه‌های سازمان مردم نهاد استان مرکزی نیز در خصوص ریزگردها و غبار موجود اظهار داشت: این ریزگردها سالانه میلیون‌ها تن ذرات معلق را در ریه شهروندان خالی می‌کند که اثرات بسیار زیادی را علاوه بر انسان‌ها، در محیط زیست و گیاهان و حیوانات دارد.

وی افزود: ریزگردهای خارجی محصول همسایه‌های غربی کشور است اما، نوع دیگری از ریزگردها داخلی است و از حاشیه تالاب میقان اراک وارد شهر می‌شود. این ذرات سولفات سدیم هستند و از معادن تالاب میقان که بزرگترین معدن سولفات سدیم کشور است به سمت شهر اراک روانه می‌شود و در ریه افراد تبدیل به اسید سولفوریک می‌شود. خطر این ریزگردهای داخلی به شدت از خطر ریزگردها خارجی بیشتر است چراکه غبارهای خارجی ذرات ریز رس هستند اما غبارهای داخلی شیمیایی‌اند و اثرات بدی را به دنبال خواهند داشت.

آقاخانی با اشاره به اینکه ذرات تالاب میقان سبک هستند و با رطوبت ترکیب می‌شود و به راحتی وارد ریه می‌شود و به واسطه آن مشکلات جسمی بسیاری را به وجود می‌آورند گفت: مشکلاتی که این آلودگی‌ها برای گیاهان و حیوانات ایجاد می‌کند کمتر از مشکلاتی که برای انسان ایجاد می‌شود نیست. این غبارها با نشستن بر روی برگ درختان باعث می‌شوند که روزنه‌های درختان در زمان بسته شدن بسته نشود و برگ‌ها رطوبت خود را از دست بدهند و به کم آبی مواجه شوند و این عامل باعث رشد نکردن گیاه و در پایان منجر به از بین رفتن گیاه می‌شود.

وی در خصوص تاثیر غبار بر روی حیوانات اضافه کرد: پرندگان به شدت به جریان هوا وابسته‌اند و این آلودگی‌ها در مسیر یابی آنها تاثیر می‌گذارد و مشکلات تنفسی را برای آنان به دنبال خواهد داشت. ریزگردها حتی بر روی عملکرد زنبور عسل نیز موثرند و روند گرده افشانی آنها را با مشکل مواجه می‌کنند و به همین نحو بر روی همه گونه‌های جانوری تاثیرات بدی را می‌گذارد که متاسفانه در راستای رفع این خطرات برنامه جامعی وجود ندارد و فقط اقدامات مقطعی انجام می‌شود که قطعا کارساز نخواهد بود.

با توجه به همه آنچه که توسط مسوولان و کارشناسان می‌گویند و با توجه به اقداماتی که انجام می شود و اقداماتی که انجام نمی شود یا به کندی انجام می شود، به نظر می رسد در شرایط حاضر آنچه برای مصون ماندن از اینهمه آلودگی برایمان مانده مراجعه به داروخانه و خرید ماسک فیلتردار است.