لزوم مشارکت تمامی بخشها در حل مشکلات بهداشتی و درمانی استان مرکزی
به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از خبرگزاری فارس از اراک، از ویژگیهای این چشمانداز میتوان به داشتن استانی برخوردار از مراکز درمانی مجهز و مدرن، برخوردار از نیروی انسانی متخصص و کارآمد، دسترسی و برخورداری آحاد جامعه به خدمات درمانی و بهداشتی مطلوب و مناسب، مردمانی آگاه نسبت به رعایت امور بهداشت فردی و اجتماعی و دارای محیطی سالم و بهداشتی اشاره کرد.
استان مرکزی به عنوان یکی از استانهای حساس و استراتژیک کشور با تهدیدهای بسیاری در بخش بهداشت و درمان دست و پنجه نرم میکند که فشار استفاده از فنآوریهای گرانقیمت تشخیصی و درمانی بدون بررسی هزینه اثربخشی آنها، کاهش قدرت خرید مردم و توسعه نابرابریهای سطح سلامتی و افزایش جمعیت زیر خط فقر در سالهای گذشته، گسترش خطرات و رفتارهای غیر ایمن تهدید کننده سلامت، ناهمگونی رشد قیمت کالاها و خدمات بخش بهداشت و درمان با سایر بخشها، عدم توجه به توسعه متوازن که منجر به ناهمگونی سیمای سلامت در استان شده، ورود غیر قانونی دارو، مواد غذایی و آرایشی و بهداشتی و… بخشی از این تهدیدها به شمار میرود.
هر چند نباید از نقاط قوت استان در این بخش غافل بود، اما در صورتی که برنامه پنجم توسعه به طور کامل محقق میشد، به خوبی میتوانست بخش قابل توجهی از این تهدیدها را از بین برده و وضعیت بهداشت و درمان استان سر و سامان یابد.
دسترسی به تأمین سلامت جسمی، روحی، اجتماعی و معنوی مردم یکی از مهمترین اهداف برنامه پنجم توسعه بود که با تعیین استراتژیها و راهبردهایی چون متناسب سازی برنامههای جاری سلامت با اولویتها و نیازهای اساسی و عوامل مخاطرهآمیز سلامت، اصلاح ساختار شبکه ارائه خدمات سلامت در راستای پاسخگویی به نیازهای اساسی و تأمین و تضمین تغذیه سالم و ترویج شیوه زندگی سالم در تمامی اقشار و محیطهای جامعه تحقق یافتنی بود.
برای رسیدن به هدف مذکور تاکید بر کاربردی شدن مصوبات کارگروه سلامت، استقرار ساز و کار مناسب برای انتخاب و به کارگیری فنآوریهای تشخیصی و درمانی، ساماندهی، تکمیل و توسعه متقارن شبکه فوریتهای پزشکی در بخش پیش بیمارستانی و بیمارستانی، تهیه و اجرای برنامههای آموزشی لازم به منظور ارتقای فرهنگ تغذیه و طراحی برنامه جامع ارتقای سطح بهداشت روان گروههای در معرض آسیب به عنوان اقدامات اولویتدار محرک توسعه در دستور کار مسئولان این بخش قرار گرفت.
تأمین نظام ارائه خدمات سلامت با کیفیت و عدالت محور نیز یکی دیگر از اهداف برنامه پنجم توسعه استان در بخش بهداشت و درمان بود که برای آن راهبردهایی چون ادغام آموزش پزشکی در تمامی سطوح نظام ارائه خدمات سلامت، اصلاح ساختار شبکه ارائه خدمات سلامت در راستای پاسخگوی به اولویتها، تخصیص و توزیع عادلانه منابع انسانی، مالی، فیزیکی، دارو و تجهیزات تعریف گردید.
دستیابی به این هدف نیز با اقدامات اولویتداری چون راهاندازی آزمایشگاه مرجع سلامت، تشکیل پرونده سلامت برای افراد زیر پوشش واحد پزشک خانواده، حمایت در راستای کمک به راهاندازی و تاسیس بیمارستانهای خصوصی و پلیکلینیکهای تخصصی توسط بخش خصوصی و خیرین، استقرار نظام جدید سطحبندی خدمات بهداشتی و درمانی و… امکانپذیر میبود.
و اما سومین هدف این برنامه مدیریت یکپارچه و تأمین مالی پایدار در حوزه سلامت با استراتژی حمایت ارائه خدمات یکپارچه سلامت، حمایت از مشارکت مردم در تأمین هزینههای بخش سلامت، توسعه و به کارگیری ظرفیتها و تواناییهای بالقوه و بالفعل بخش غیر دولتی، ایجاد نظام بیمهای سلامتنگر با در نظر داشتن تقسیم ریسک مالی، کاهش مخاطرات اخلاقی و نیازهای کاذب است.
*بخش عمدهای از برنامه پنجم توسعه در حوزه درمان به دلیل کمبود اعتبارات اجرایی نشد
معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی اراک معتقد است: در برنامه پنجم توسعه بازسازی بافتهای فرسوده، جایگزینی تجهیزات فرسوده، آموزش و توانمند سازی نیروهای انسانی و… مورد تاکید قرار گرفت که بخشی از این برنامهها محقق و بخش عمدهای از آن به دلیل کمبود اعتبارات اجرایی نشد.
ابرازه در گفتوگو با خبرنگار ما پیرامون میزان تحقق برنامه پنجم توسعه و نیازهای برنامه ششم گفت: در برنامه پنجم توسعه بازسازی بافتهای فرسوده، جایگزینی تجهیزات فرسوده، آموزش و توانمند سازی نیروهای انسانی و… مورد تاکید قرار گرفت، اما متأسفانه در سه سال نخست اجرای برنامه کمبود نقدینگی، افزایش بدهیها و افزایش قیمت حاملهای انرژی سبب شد تا نتوانیم بسیاری از چشماندازهای تدوین شده را محقق کنیم.
*مهمترین هدف در اجرای طرح تحول سلامت کاهش هزینههای پرداختی توسط مردم است
دکترای مدیریت بهداشت و درمان استان مرکزی تاکید کرد: مهمترین هدف در اجرای طرح تحول سلامت کاهش هزینههای پرداختی توسط مردم است که این هدف در برنامه ششم توسعه نیز ادامه پیدا خواهد کرد تا میزان هزینه پرداختی مردم در حوزه درمان به کمتر از ۳۰ درصد برسد.
معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی اراک با بیان اینکه تا قبل از دو سال گذشته به هیچ کدام از اهداف سند دست پیدا نکردیم، بیان میکند: کاهش هزینههای پرداختی از جیب مردم و کاهش هزینههای کمرشکن از مهمترین شاخصهای بینالمللی در حوزه سلامت و ارتقای آن به شمار میرود که میزان هزینه پرداختی از جیب مردم باید به حدود ۳۰ درصد برسد که در سالهای اولیه برنامه پنجم این رقم به حدود ۷۰ درصد رسید و با اجرای طرح تحول سلامت این هزینهکرد ۱۰ درصد کاهش و به حدود ۶۰ درصد رسید.
ابرازه با اشاره به اینکه اگر بیش از ۴۰ درصد هزینههای غیر خوراکی صرف سلامت شود، میگوییم فرد فقیر شده و این تعریف هزینه کمرشکن است، خاطر نشان کرد: بر اساس برنامه پنجم توسعه هزینههای کمرشکن باید به زیر ۲٫۵ درصد میرسید، طی سالهای گذشته این رقم در کشور افزایش یافت که در دو سال گذشته و با اجرای طرح تحول سلامت این رقم تا حدودی کاهش پیدا کرد.
معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی اراک ادامه داد: همچنین بر اساس این طرح تمام تجهیزات و پروتزهای مورد نیاز بیمار در داخل بیمارستان تهیه میشود و این در حالی است که در سنوات گذشته تهیه این لوازم بر عهده بیمار بود که هزینههای هنگفتی را بر وی تحمیل میکرد.
ابرازه بیان کرد: قبل از اجرای طرح تحول سلامت، حوزه بهداشت و درمان در اولویت ۱۴ بودجهای کشور قرار داشت که این عدم توجه در برنامههای چهارم و پنجم توسعه سبب شد تا اهداف حوزه سلامت در کشور محقق نشود که خوشبختانه در دو سال گذشته جایگاه بودجهای سلامت به اولویت سوم رسید.
*نوسازی بافتهای فرسوده در برنامه ششم مد نظر قرار گیرد
وی با اشاره به مواردی که باید در برنامه ششم مورد توجه قرار گیرد، خاطر نشان کرد: نوسازی بافتهای فرسوده، توانمند سازی کارکنان، در اولویت قرار دادن لزوم توجه به بخش سلامت، و افزایش همکاریهای بین بخشی در این حوزه و تجهیزات بیمارستانی از مهمترین اولویتهای حوزه بهداشت و درمان در برنامه ششم توسعه است.
معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی اراک افزود: برنامه ششم توسعه باید با جدیت تدوین شود و سلامت به عنوان اولویت همه دستگاههای اجرایی قرار گیرد، چرا که سلامت تنها بخشی است که همه دستگاههای اجرایی با آن در ارتباط هستند.
*طرح تحول سلامت با جدیت در برنامه ششم توسعه دنبال شود
ابرازه اظهار امیدواری کرد که طرح تحول سلامت با جدیت در برنامه ششم توسعه دنبال شود و مسئولان استان در ارتقای سطح سلامت و جایگاه استان در این حوزه اهتمام ویژه داشته باشند تا بخش بهداشت و درمان استان نیز بتواند بدهی ۳۰۰ میلیارد تومانی خود را پرداخت کند.
به گفته وی دانشگاه علوم پزشکی با توجه به حیطه کاری خود باید هر روز تجهیزات را بازسازی و بهسازی کرده و در صورت لزوم تجهیزات جدید خریداری کند که با توجه به این امر به نظر میرسد با تخصیص درآمد مازاد استان به این بخش بتوان مشکلات مالی دانشگاه علوم پزشکی را رفع کرد.
*۵۰ درصد برنامه پزشک خانواده در استان مرکزی اجرایی شد
رئیس بیمارستان ولیعصر(عج) اراک نیز گفت: یکی از برنامههای پنجم توسعه در استان اجرای طرح پزشک خانواده و تمام وقت کردن پزشکان بود که تنها ۵۰ درصد از این برنامهها محقق شد.
محمد جمالیان افزود: در برنامه ششم موضوعی که باید بیش از درمان مد نظر قرار گیرد، توجه به مباحث پیشگیری است که امید میرود در برنامهریزیها به صورت جدی به این مهم پرداخته شود.
وی تصریح کرد: در برنامه پنجم بخش اعظمی از برنامهها به مباحث درمانی معطوف بود، اما باید با فرهنگسازی سلامت در مسیر پیشگیری حرکت کنیم.
*افزایش پوشش بیمهای دندانپزشکی در برنامه ششم مورد عنایت قرار گیرد
رئیس بیمارستان ولیعصر(عج) اراک با اشاره به مهمترین مطالبات مردم در پایان برنامه ششم توسعه خاطر نشان ساخت: افزایش پوشش بیمهای دندانپزشکی و ایمن سازی جادهها با توجه به نقشی که در سلامت دارند، از موضوعات مهمی است که باید در برنامه ششم به صورت جدی مورد عنایت قرار گیرد.
جمالیان تاکید کرد: قطعا هر اندازه جادهها ایمن و در این زمینه سرمایهگذاری شود، از هزینههای درمانی کاسته خواهد شد.
*یکی از راههای رسیدن به موفقیت در بخش درمان بهبود تغذیه خانوارها است
وی یکی از راههای رسیدن به موفقیت در بخش درمان را بهبود تغذیه خانوارها دانست و اظهار کرد: متأسفانه در حال حاضر وضع تغذیه خانوارها اسفبار است که اگر این وضعیت اصلاح شود، در امر درمان بسیاری از بیماریها موفقتر عمل خواهیم کرد.
رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز با بیان اینکه دسترسی به اهداف سند در حوزه بهداشت و درمان به چند علت امکانپذیر نشد، گفت: یکی از دلایلی که موجب شد نتوانیم به اهداف برنامه پنجم در حوزه بهداشت و درمان دسترسی پیدا کنیم، مسایل و مشکلات مالی بود که طی چند سال گذشته با آن روبرو بودیم و هماکنون نیز با آن درگیر هستیم.
مجید رمضانی اظهار کرد: بدون شک یک مرکز درمانی زمانی میتواند خدمات قابل قبولی ارائه دهد، که منابع مالی خوبی در اختیار داشته و منابع مورد آن به درستی تأمین شده باشد.
وی تصریح کرد: اختلاف بین تعرفهها و خدمات ارائه شده و همچنین کسری بودجه در تعرفهها از مشکلات بهداشت استان در دوره مدیریت گذشته بود که موجب شد نتوانیم در تجهیز درمانگاهها به امکانات مجهز و مدرن موفق عمل کنیم.
*کمبود نیروی انسانی از دلایل عدم تحقق برنامه پنجم توسعه بود
رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی اراک کمبود نیروی انسانی را از دیگر دلایل دخیل در عدم تحقق برنامههای پنج ساله پنجم توسعه عنوان کرد و ادامه داد: متأسفانه خروجی دانشگاههای استان در پزشکی و پرستاری محدود است و این امر موجب شد تا در رعایت استانداردها فاصله ایجاد شود، به طور مثال بر اساس استانداردهای تعریف شده در بخش آیسییو باید به ازای هر سه تخت یک پرستار تربیت شود، اما در استان برای هر پنج تخت یک پرستار فعالیت دارد، هر چند از نظر فضای فیزیکی امکان افزایش تعداد تختها وجود داشت، اما تا زمانی که نیروی انسانی کارآمد و با انگیزه به میزان کافی وجود نداشته باشد، نمیتوان به اهداف توسعهای دست یافت.
*منابع مالی، نیروی انسانی و تعیین سیاست گذاریها ۳ عامل محقق نشدن اهداف برنامه پنجم
رمضانی با تاکید بر اینکه منابع مالی، نیروی انسانی و تعیین سیاست گذاریها سه عامل محقق نشدن اهداف برنامه پنجم در حوزه بهداشت و درمان بود، گفت: زمانی که نقشهای ترسیم و اهدافی برنامهریزی میشود، باید همه متعهد شوند تا اهداف برنامه محقق شود، هنگامی که دولتها تغییر کرده و دولت جدید روی کار میآید، اهدافی که تا مرحلهای پیش رفتهاند، به دلیل تغییر مدیریتها متوقف شده و ابتر میماند، دولت جدید با تفکری دیگر طرح و برنامهای نو را در دستور کار قرار میدهد و این چرخه مداوم تکرار میشود.
وی اظهار کرد: در دوره چهار سال گذشته بحث پزشک خانواده در اولویت قرار داشت، اما با تغییر دولت و سیاستها دیدگاههای مربوط به این طرح تغییر و پزشک خانواده در حاشیه قرار گرفت، طرح پزشک خانواده موضوع بسیار مهمی بود که متأسفانه اجرایی نشد.
*توجه به عدالت در حوزه درمان از پایینترین تا بالاترین سطح نقطه قوت برنامه پنجم
رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی اراک با اشاره به نقاط قوت برنامه پنجم بیان کرد: یکی از نقاط قوت برنامه توجه به عدالت در حوزه درمان از پایینترین سطح تا بالاترین و نقطه ضعف آن هم دیده نشدن هماهنگی بین دستگاهها، تأمین منابع مالی و انسانی بود، به طور مثال یکی از برنامههای سند ایجاد درمانگاه جدید بود، اما به دلیل عدم موافقت معاونت راهبردی رئیس جمهور در تأمین نیروی انسانی امکان ایجاد درمانگاه وجود نداشت.
رمضانی پیرامون اجرای وظایف محوله به دانشگاه در برنامه پنجم گفت: طراحی برنامه جامع ارتقای سطح بهداشتی و روانی گروههای در معرض آسیب یکی از وظایف دانشگاه بود که در خوشبینانهترین حالت ۲۰ درصد آن محقق شد، نظارت بر کاهش مخاطرات تهدید کننده سلامتی در محیط کار به دلیل محدودیتها، تدوین نظام جامع خدمات توانبخشی با بهرهگیری از رویکرد توانبخشی مبتنی بر جامعه در غالب نظام شبکهای، آموزش و توانمندسازی دست اندرکاران غذا و دارو، راهاندازی آزمایشگاه مرجع سلامت، تشکیل پرونده سلامت برای افراد تحت پوشش واحدهای پزشک خانواده از مواردی بود که متأسفانه نتوانستیم در پیشبرد آنها موفق عمل کنیم، اما در اقداماتی چون طراحی و استقرار نظام رسیدگی به شکایات و خطاهای پزشکی، بهبود استاندارد و ارتقای کمی و کیفی در بخش بیمارستانهای زنان و زایمان و فعال شدن خیرین سلامت تقریباً موفق عمل کردیم.
*ضرورت ارتقای بودجه و نیروی انسانی لازم برای ارائه خدمات با کیفیت در برنامه ششم
وی تصریح کرد: مهمترین مباحثی که باید در برنامه ششم مورد توجه برنامهریزان امر قرار گیرد، ارتقای بودجه و نیروی انسانی لازم برای ارائه خدمات با کیفیت است، هنگامی که ضریب اشغال تخت در استان ۱۳۰ درصد باشد و پرستار به میزان لازم در اختیار نداشته باشیم بدون شک در ارائه خدمات با مشکل مواجه خواهیم شد.
قائممقام وزیر بهداشت و درمان دولت دهم در استان مرکزی گفت: در برنامه ششم برنامهریزان امر باید در کنار توجه به برنامههای اجرا نشده پنج ساله پنجم، به صورت ویژه به راهبردهای پیشگیرانه، سلامت روحی و جسمی شهروندان، ارتقای سلامت و پاسخگو بودن در برابر مطالبات مردم نگاه کنند و شرایطی را فراهم کنند تا خدمات با کمترین هزینه و با بهترین کیفیت و در اسرع وقت در اختیار مردم قرار گیرد.
وی بیان کرد: فرسوده بودن تختهای بیمارستانی، کمبود تعداد تختها و پرسنل در تمام بخشها، کافی نبودن پایگاههای اورژانس و پایگاههای امداد جادهای از مهمترین مشکلات حوزه بهداشت و درمان استان در حال حاضر است.