تاخت و تاز موج سوم ایدز

به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از ایرنا، بیماری ایدز در ایران سالهاست که شیوع دارد اما واقعیت آن است که تنها نوک این قله این کوه یخی در اقیانوس جامعه نمایان بوده و ابعاد پنهانی و ناشناخته آن با سرعت سرسام آور و در نهایت گمنامی درحال بسط است.

اگرچه رسانه ها و نهادهای متولی چون بهداشت و درمان، مراکز آموزش عمومی و عالی و حلقه های مردمی در حوزه اطلاع رسانی برای پیشگیری از ایدز اقدامات زیادی را انجام داده اند اما نگرانی ها در خصوص این قاتل پنهان هر روز نمود جدیدی به خود می گیرد .

موج سوم ایدز را می توان به جانی بی رحمی تشبیه کرد که اسلحه مرگبار خود را از مسیر جنسی برگزیده و قربانیان آن را بیشتر زنان و نوزادان تولد یافته با ایدز شامل می شود.

به گفته کارشناسان بهداشتی و اجتماعی اغلب این قربانیان را همسران معتادان تزریقی تشکیل می دهند که از طریق تماس جنسی آلوده شده اند.

این کارشناسان بر این باورند که ایدز نه تنها هزینه های سربار سنگین درمانی برای جامعه ایجاد کرده و سرمایه های فکری و انسانی را می بلعد بلکه عمق فاجعه زمانی خواهد بود که والدین مبتلا به ایدز کودکان به دلیل بیماری از دنیا بروند و پدیده ای به عنوان ˈکودکان یتیم ایدزی» به عنوان چالش خودنمایی کند.

سطوح برنامه ریزان جامعه درشرایطی به این دغدغه می اندیشند که متاسفانه هنوز طیف بزرگی از مردم با الفبای ایدز و حساسیتها و اقدامات پیشگیرانه بخوبی آشنا نیستند و نتوانسته اند حایل ایمنی مطمئنی را دربرابر این بیماری برای خود ایجاد کنند.

بر اساس آمار بهداشت جهانی ویروس ایدز تاکنون ۶۰ میلیون نفر را آلوده کرده که حدود ۳۰ میلیون نفر آنها جان خود را از دست داده اند و بازماندگان نیز به عنوان مخزن فعال بیماری در جوامع مطرح هستند.

این بیماری در حیات کوتاه ۳۲ ساله خود سه موج جدی در جهان را پشت سرگذاشته که موج اول آن در کشورهای اروپایی بوده و تا حدود زیادی مهار شده و موج های دوم و سوم آن در آفریقا و آسیا همچنان با سرعت قربانی می گیرد.

به نظر می رسد ضعف مدیریت اقتصادی و اجتماعی، فقر بهداشتی و ناکافی بودن ابزار آموزش و اطلاع رسانی عامل اصلی حرکت صعودی موج دوم و سوم ایدز باشد که ایران نیز اینک در حلقه کانونی آن با معضلات دست و پنچه نرم می کند.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعداد افراد آلوده به ویروش ایدز ایران را که تا کنون شناسایی شده اند ۲۶ هزار و ۵۵۶ نفر اعلام کرده که به گفته مقامات بهداشتی به نظر می رسد این آمار تنها ۳۰ درصد از کل قربانیان را تشکیل دهد.

بر اساس آمارها ۶۸ و چهار صدم درصد مبتلایان به ایدز کشور ازطریق اعتیاد تزریقی و استفاده از سرنگ مشترک آلوده، ۱۲ و سه صدم درصد از طریق تماس جنسی غیر ایمن، یک و دو دهم درصد از طریق مادر به کودک، ۹ صدم درصد از طریق خون و فرآورده های خونی آلوده و مابقی از راههای نامشخص و یا ترکیبی از موارد اشاره شده به این بیماری مهلک دچار شده اند.

اگرچه ویروس ایدز نخستین بار توسط فرآورده های خونی آلوده به ایران منتقل شد اما در مراحل بعد این ویروس با شتاب از طریق معتادان تزریقی و اکنون در موج سوم از طریق روابط جنسی غیرایمن در حال انتقال است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک گفت: درحالیکه الگوی بیماردهی ایدز در کشورهای اروپایی و آفریقایی با سهم بالای آلودگی روابط جنسی همراه بوده در ایران بخاطر اعتقادات مذهبی این سهم نسبت به آلودگی از راه اعتیاد تزریقی کمتر است اما در سالهای اخیر شیب آن تند ترشده است.

دکتر «بابک عشرتی» افزود: بر اساس آمارهای منتشره وزارت بهداشت ۹۰ درصد از مبتلایان شناسایی شده ایدز در کشور مرد و ۱۰ درصد زن هستند درحالیکه پیش از رسیدن موج سوم ایدز، سهم زنان آلوده کمتر از پنج درصد بوده است.

وی بیان کرد: با توجه به اینکه مسایل جنسی غیررسمی در ایران، شکل پنهان و زیرزمینی دارد دسترسی به مخازن آلوده بسیار مشکل است .

رییس مرکز بهداشت استان مرکزی اظهار کرد: بی علامت بودن ایدز و وجود دوره کمون ده ساله برای این بیماری یک معضل جدی است چرا که بصورت خاموش می تواند در زمانی کوتاه قربانی بگیرد و بسیاری از افراد بدون اطلاع ازبیماریشان تعداد زیادی را آلوده می کنند که همسران معتادان تزریقی در نوک پیکان این خطر هستند.

دکتر عشرتی گفت: شاید زمان آن رسیده که تصمیم سازان کلان جامعه در تقویت و بازنگری اقدامات پیشگیری از ایدز همخوان و متناسب با نیازهای روز اقدام کنند و با پیش بینی بسته های خدمتی قوی در پیشگیری و مهار ایدز و اعتبارات مناسب گام بردارند.

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه تخمین زده شده بیش از یکصد هزار شهروند آلوده به ویروس ایدز در کشور وجود داشته باشد باید این بمب ساعتی را با استفاده از ظرفیت های مردمی و آموزش مهار کرد و خسارتها و قربانیان آن را به حداقل ممکن کاهش داد.

عضوهیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک و متخصص طب پیشگیری و آسیبهای اجتماعی گفت: مهمترین برنامه دولت و وزارت بهداشت و درمان در موج سوم ایدز باید بر آموزش خانواده معتادان تزریقی، مشکل شناسی و حمایت این طیف متمرکز شود و همسران این معتادان به عنوان هسته کانونی آموزش دیده شوند.

دکتر «جواد جواهری» افزود: یکی از حلقه های مفقوده در پیشگیری از ایدز در ایران غربالگری و تشخیص زودهنگام است که این روش در خصوص همسران معتادان تزریقی در موج سوم بیماری ضروری است و باید توسط تصمیم سازان کلان بهداشتی و درمانی به آن توجه شود.

وی عنوان کرد: موارد آلوده عمدتا از طریق پایگاه های دیده وری زندانها و یا بطور اتفاقی از طریق خونگیری شناسایی شده درحالیکه در این بخش باید نظام غربالگری و تشخیص زودرس برای گروه های در معرض خطر جایگزین شود.

وی توضیح داد: موضوع کلیدی در خصوص قربانیان زن ایدز به ویژه در سنین باروری این است که از حاملگی آنها پیشگیری شود و برای زنان باردار آلوده به ویروس نیز برنامه های قوی پیشگیری ثانویه از طریق مصرف داروهایی که انتقال ویروس را به حداقل می رساند گسترش یابد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزیشکی اراک خاطرنشان کرد: نوزاد ایدزی معضلی بهداشتی و اجتماعی است ، اگرچه تاکنون اقدامات وزارت بهداشت در حوزه پیشگیری موثر بوده اما کافی نیست و باید با شتاب بخشی به آنها و الگوگیری از روشهای موفق پیامدهای ناگوار ایدز را به حداقل رساند.

مسوول گروه بیماریهای واگیر مرکز بهداشت استان مرکزی گفت: تاکنون ۲۳۸ نفر آلوده به ویروس ایدز در استان مرکزی شناسایی شده که جنسیت ۲۰۱ فر آنها مرد و ۳۶نفر زن است.

دکتر «علی منصوری» افزود: بیماری ایدز در استان مرکزی تاکنون جان ۶۴ نفر را گرفته و با ابعاد جدید این بیماری و تغییر مسیر انتقال ویروس از اعتیاد تزریقی به سمت جنسی باید سیاستهای هوشمندانه و کارآمدی را پیش بینی و اجرایی کرد.

وی عنوان کرد: احتمال آلودگی نوزاد مادران ایدزی ۲۰ تا ۴۰ درصد است و این آلودگی می تواند در دوران بارداری ، حین زایمان واز طریق شیر مادر اتفاق بیفتد.

دکتر منصوری توضیح داد: با پیشرفت علم پزشکی خوشبختانه با دارو و درمان خاص می توان بین ۱۰تا ۱۳ درصد از آلودگی نوزاد به ویروس ایدز جلوگیری کرد و این مساله باید با حساسیت در نظام درمانی و در سطوح پیشگیری و آموزش به مادران مبتلا گوشزد شود.

معاون فنی مرکز بهداشت استان مرکزی نیز گفت: مراکز ارتقای سلامت اجتماعی زنان یکی از سیاستهای مهم در حوزه ایدز است که درکنار فعالیت کلینیک مثلثی می تواند در کنترل دامنه موج سوم این بیماری راهگشایی کند.

دکتر «عباس اسماعیلی» افزود: درحال حاضر دو مرکز ارتقای سلامت اجتماعی با ظرفیت پذیرش ۴۰۰ بیمار در اراک فعال است اما ضرورت اشاعه و گسترش آن در تمامی شهرستانها با مشاوره قوی برای زنان پرخطر و ارائه خدمات کاهش آسیب ایدز احساس می شود.

وی تصریح کرد: با توجه به سیاست افزایش جمعیت لزوم توجه وزارت بهداشت به موج سوم ایدز و اندیشیدن راهکارهای موثر کنترلی در کاهش خطرات بیماری های جنسی حیاتی است.

مسوول کلینیک درمان مواد مخدر هاشمی سنجانی اراک نیز گفت: رابطه موج سوم ایدز با اعتیاد تزریقی انکارناپذیر است چرا که بطور غیرمستقیم این معتادان به عنوان قربانیان موج دوم و مخازن بیماری، ویروس را به شرکای جنسی خود منتقل می کنند.

دکتر سید«محمد جمالیان» افزود: یکی از جنبه های جدید در موج سوم ایدز باز شدن پای مواد محرک و روانگردان (آمفتامین ها، مت آمفتامین ها) مثل شیشه، کراک به ماجرا است چرا که مصرف روانگردانها و محرکها میل جنسی را تا ده برابر افزایش می دهد و زایل شدن قوای عقلانی در مصرف ای مواد سبب می شود فرد در روابط آزاد جنسی توجه چندانی به مراقبت از خود داشته باشد.

وی توضیح داد: پایین آمدن سن اعتیاد و افزایش مصرف روانگردان ها در زنان و دختران به نگرانی ها در این خصوص دامن می زند و باید برای این معضل تا دیر نشده چاره اندیشی شود.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی استانداری استان مرکزی نیز گفت: طیف وسیعی از قربانیان موج سوم ایدز را شرکای جنسی معتادان آلوده تشکیل می دهند که اغلب به مسایل اخلاقی پایبند هستند اما از رفتار پرخطر همسرشان بی اطلاع بوده و در این گرداب مهلک گرفتار آمده اند.

«غلامرضا فتح آبادی» افزود: برخی از قربانیان موج سوم نیز نتیجه معاشرت جنسی است که عمده آنها به بیماریهای آمیزشی و کلکسیونی از عفونت و زخمهای جنسی مبتلا هستند بنابراین تقویت دایره آموزش و اطلاع رسانی و ارائه خدمات جلوگیری به موارد شناخته شده و تابلو در این بخش از حساسیت ویژه برخوردار است.

وی بیان کرد: آشنایی افراد جامعه با ایدز و سطوح پیشگیری آن باید از مدرسه آغاز شود و می طلبد که متولیان نهادهای آموزشی به شیوه ای کارآمد حساسیت ها را از سنین پایین علیه این بیماری برانگیزند.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی استانداری مرکزی گفت: ایدز باید به عنوان یک آسیب واقعی پذیرفته شود و رفتارهای افراطی نظیر طرد و یا انزوای قربانیان نیازمند مهار است.

فتح آبادی گفت: اقشار جامعه باید شیوه های رویارویی صحیح با افراد اچ آی وی مثبت را فرا بگیرند و ضمن محافظت از خود به این قربانیان نیز یاری رسانند.

وی عنوان کرد: بیماران ایدزی می توانند زندگی مناسب و مفیدی داشته باشند و با تغذیه و داروی مناسب و رعایت الگوی بهداشتی و رفتاری از تمامی حقوق شهروندی در دوره حیات خود بهره مند باشند.