شهر اراک و تجربه انتخاب لیستی

در دوره پنجم انتخابات شورای شهر، کشور اولین تجربه انتخاب بر اساس لیست را برای راهی کردن شورایی ها به پارلمان شهری پشت سر گذاشت، البته بسیاری این اقدام را مثبت و موثر و بسیاری این روند را عامل سیاسی شدن شوراها دانستند.

شورای پنجم شهر اراک که هشت نفر آنها حاصل لیست امید و اصلاح طلب و سه نفر اصولگرا بودند، در طول چهار سال اخیر فراز و نشیب‌های مختلف را طی کرد، بارها و بارها تنش و چالش بسیاری در فضای شورا بین ۱۱ نفر ایجاد شد، گاهی هشت نفر علیه سه نفر، گاهی سه نفر علیه هشت نفر و گاهی بین هشت نفر لیست امید تنش ایجاد می شد و این روند نشان می‌داد هنوز هماهنگی و همکاری تیمی حتی در بین اعضای یک لیست واحد نهادینه نشده است.

تنش ها در شورا باعث شد که گاهی افراد نسبت به انتخاب لیستی هم شک کنند و بگویند اعضای یک لیست هم نمی توانند با هم کنار بیایند، اما نباید فراموش کرد حضور در یک لیست باعث از بین رفتن تفاوت ها و سلایق شخصی نمی شود.

در این دوره از انتخابات نیز برای شورای شهر شاهد لیست های مختلفی در شهر اراک هستیم، اما این بار اصلاح طلبان لیستی ارائه نکردند بلکه این نیروهای انقلابی و اصولگرا هستند که لیستی ۱۱ نفره بسته اند و اصلاح طلبان با بیان اینکه رد صلاحیت ها اجازه تهیه لیست انتخاباتی را به آنها نداده است، حضوری کمرنگ در انتخابات دارند.

در مجموع اقبال نسبت به لیست دادن و لیستی رای دادن در اراک افزایش یافته است، اما باید دید که احزاب و فعالان سیاسی نسبت به لیستی رای دادن چه اعتقادی دارند.

در تهیه لیست انتخاباتی باید منطق سیاسی‌اجتماعی حاکم باشد

دبیر کمیسیون آموزشی جمعیت حمایت از حقوق بشر زنان در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص لیستی رای دادن در انتخابات شوراهای اسلامی شهرها، اظهار کرد: اینکه تمام جریانات سیاسی، اعم از اصولگرایان، مستقلین و اصلاح‌طلبان به این نتیجه رسیده‌اند که نظام‌های انتخاباتی را بپذیرند و وارد اصول و چارچوب شوند اتفاق بسیار خوبی است، اما باید در تهیه لیست منطق سیاسی و اجتماعی حاکم باشد.

مریم بهادری با مثبت دانستن هم‌پیمان شدن گروهی با وجود اختلافات فردی، گفت: هنوز در جریان کم و کیف دقیق کار شورای پنجم در شهر اراک نیستم و کارنامه‌ای جامع ندیده ام، اما با توجه به اینکه تعداد بانوان حاضر در پارلمان محلی بسیار کم بود، می‌توان کنار رفتن مردان به نفع زنان شایسته را در انتخابات دوره ششم شاهد بود، اتفاقا این امر می‌تواند به  افزایش مشارکت در انتخابات بینجامد.

وی افزود: با وجود تعداد کم زنان در پارلمان محلی در شهر اراک، انتظار می‌رفت که حداقل از مشاوران زن بیشتر بهره‌ ببرند که این امر هم متاسفانه آنطور که باید و شاید محقق نشد و از این حیث در حوزه عدالت جنسیتی برخی ایرادات را به شورای پنجم وارد می‌دانم، از طرفی در کنار کم بودن تصمیم‌گیران خانم در شورا، کم توجهی به توسعه متوازن و پایدار، حقوق شهروندی، عدالت جنسیتی و تصمیم‌گیری مشارکتی در تصمیم‌گیری‌ها هم وجود داشت که در تعیین شهردار در دو نوبت خود را نشان داد. شورای پنجم اولین تجربه بود که اکثریت قابل توجهی از یک لیست به آن راه پیدا کردند و باید حتما تجربیات شورای پنجم به شوراهای بعدی منتقل شود چرا که این تجربه‌ها گران به دست آمده و نباید رها شود و دوباره و چند باره همه چیز از نو تکرار شود.

لیستی رای دادن بدون شناخت تبعات بدی دارد

بهادری با بیان اینکه البته شورای پنجم در برخی موضوعات فرهنگی و خدمات‌رسانی در دوران کرونا خوب ظاهر شد و توانست به موقع وارد عمل شود، ادامه داد: برای اعلام نظر دقیق باید شاخص‌های بسیاری مورد ارزیابی قرار گیرد که امیدوارم‌ گزارش اقدامات ۴ساله شورا در معرض مطالعه عموم ‌قرار گیرد.

 وی ادامه داد: لیستی رای دادن بدون شناخت می‌تواند تبعات بدی به همراه داشته باشد، اما اگر با شناخت صورت گیرد قطعا این نوع رای دادن موفق‌تر از رای دادن انفرادی است و مطابق با نوع رفتار بزرگترین دموکراسی‌های دنیاست که در این زمینه به توفیقات قابل توجهی رسیده‌اند و البته تحزب و تخصص در کنار یکدیگر می‌تواند به قوام یافتگی این موضوع بیفزاید.

این کارشناس حقوق تصریح کرد: امیدواریم که شورای ششم به مبحث عدالت جنسیتی در تمامی ساحت و ارکان شهر توجه داشته باشد. اراک نیازمند توجه به نیروهای شایسته و خدمتگزار است و لازم است برای اتخاذ تصمیمات موثر از مشاوران شایسته و باسواد استفاده شود و نمایندگان نیز روحیه مشورت پذیری داشته و به راحتی در دسترس شهروندان باشند.

وی تاکید کرد: اراک پایتخت صنعتی کشور است و امیدواریم با تصمیمات و نگاه توسعه‌گرایانه شورای شهر در همه‌جوانب بصورت متوازن و پایدار رشد کرده و شان و منزلت شهر اراک با این عنوانی که دارد، متناسب شود. مسلما با این رویکردها می‌توان شهری با شاخص‌های مطلوب در توسعه حقوق شهروندی داشت.

اراک با کودکان مهربان نیست/حقوقدانان را وارد عرصه کنید

بهادری بر لزوم ارتباط مناسب بین مسئولان و مدیران شهری با محوریت مصلحت مردم و شبکه‌سازی فرهنگی تاکید کرد و گفت: شورای شهر در بحث آموزش حقوق شهروندی می‌تواند شروع‌کننده باشد و با همکاری آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها شهروندان را از حقوق خود آگاه کند، از طرفی اراک باید شهری دوستدار کودک باشد، اراک شهری صنعتی است و متاسفانه با کودکان مهربان نیست به همین دلیل باید شورای شهر این مسئله را مدنظر داشته باشد که در شهر، مبلمان شهری بیشتر و فضای بازی مناسب برای کودکان را ایجاد کند.

وی با بیان اینکه خلاء فرهنگسرا و رویدادهای فرهنگی در شهر اراک محسوس است، گفت: اراک نیازمند توسعه فضاهای فرهنگی و سینما، کتابفروشی و کتابخانه است.

این پژوهشگر حقوق اظهار کرد: شفافیت برای هر شهری لازم است، شورای پنجم قدم‌هایی در این راستا برداشت، که امیدوارم به نحو بهتری ادامه یابد. مصوبات و هزینه‌کردها باید شفاف منعکس شود و حتی می‌توان برای پارلمان محلی، در کنار سخنگوی شورا، سخنگوی شفافیت داشت که این امر قطعا اطلاع شهروندان از نهادی تصمیم گیر را افزایش می‌دهد.

وی تاکید کرد: اگر برای شورای شهر جهت رسیدن به شهری مطلوب تعیین وظیفه می‌شود، در طرف مقابل مردم نیز باید روحیه مطالبه‌گری داشته باشند تا شهر سامان گیرد.

بهادری در خصوص فضای انتخاباتی شهر اراک بیان کرد: فضای انتخابات همواره باید بدون تخریب باشد، متاسفانه عده‌ای از شورای شهر کنونی خصوصا یکی از خانم‌ها که عملکرد اتفاقا خوبی داشتند رد صلاحیت شدند در حالی که می شد از تجربیات ایشان در شورای بعدی استفاده کرد.

وی ادامه داد: نباید در تبلیغات فضای سلبی و تخریبی وجود داشته باشد، کاندیداهای شورای ششم باید منصفانه عمل کنند و اگر اقدام خوبی در شورای پنجم به انجام رسیده را در شورای ششم ادامه دهند و امیدواریم همه ما از این انتخابات سربلند بیرون آییم و انسان‌هایی شایسته انتخاب کنیم و افرادی متخصص راهی ساختمان شورای شهر شوند. به عنوان یک حقوق‌دان امیدوارم که مردم شهر اراک حقوق‌دانان را وارد این عرصه کنند و آگاهانه انتخاب کنند چرا که حقوقدانان بهتر قوانین را می‌شناسند و یقینا انتخاب آنها می‌تواند به موفقیت بیشتر در اداره شهر اراک منجر شود.

شورای شهر نباید سیاسی باشد

دبیر کانون تربیت اسلامی در استان مرکزی نیز با تاکید بر اینکه مخالف سیاسی شدن فضای شورای شهر هستیم و هر فردی برای حضور در پارلمان محلی باید دیدگاه سیاسی خود را کنار بگذارد، گفت: صرفا باید براساس تخصص مورد نیاز شهر افراد را به‌گزینی کرد و لیست داد.

اسماعیل جیریایی تصریح کرد: نباید به مانند دوره پنجم شورای شهر صرفا با نگاه سیاسی عمل کرد و افرادی که به یک جناح نزدیک تر بودند را انتخاب کرد، شورا محل حضور معتمدین مردم است تا بتواند در این فضا نظر مردم را منعکس و پیگیری کند.

وی با تاکید بر اینکه صرف لیستی رای دادن و یک طیف را راهی شورای شهر کردن کمکی به مدیریت شهر نمی‌کند، افزود: متاسفانه هنوز در اراک نگاه کلانشهری در مدیریت شهر وجود ندارد و این امر به مشکل بزرگی تبدیل شده است، عموم مدیران نگاه عمرانی به شهر دارند در حالی که در شهرهای بزرگی مانند تهران، اصفهان و تبریز در کنار نگاه عمرانی نگاه فرهنگی را می تواند در سطح شهر جاری دید، اما در اراک چنین نیست و تمام فعالیت های فرهنگی به باشگاه فرهنگی و ورزشی شهرداری خلاصه شده است و این امر آسیب‌های خاص خود را به همراه دارد.

اراک نگاه فرهنگی می خواهد

جیریایی تصریح کرد: اراک در حوزه فرهنگی عقب است و باید در مدیریت شهری نگاه کلان به این مسئله داشت و همه الزامات و جوانب را برای توسعه شهر در نظر گرفت.

وی در خصوص فضای انتخاباتی حاکم در شهر اراک گفت: تا پیش از شروع تبلیغات متاسفانه فضای شهر انتخاباتی نبود و جامعه درگیر انتخابات نشده بود، اما با آغاز تبلیغات شورای شهر، عملا چهره شهر انتخاباتی شده است و برای ارتقای مشارکت نیز باید امید را در جامعه بالا برد باید مردم را به این باور رساند که یک رای هم در آینده و سرنوشت کشور و شهر تاثیر گذار است و می‌توان با یک رای شرایط را تغییر داد.

رد صلاحیت ها اجازه شکل‌گیری لیست را نداد

دبیر مجمع فرهنگیان ایران اسلامی با اشاره به اینکه لیستی رای دادن در شورای پنجم تجربه خوبی بود، گفت: در انتخابات شورای پنجم برای اولین بار تجربه اجماع در چنین مسئله ای انجام شد که حاصل آن لیست امید بود و در واقع کار تشکیلاتی و حرفه ای رقم خورد و به ادامه آن امیدوار هستیم.

عباس همتی تصریح کرد: امسال به دلیل رد صلاحیت ها در کشور و اراک بسیاری از نیروهای اصلاح‌طلب احراز صلاحیت نشدند و با این رد صلاحیت عملا نیرویی باقی نماند که اصلاح طلبان از آنها حمایت کنند بنابر این لیستی شکل نگرفته است.

وی در خصوص رویکرد شورای ششم برای تبدیل کردن اراک به شهری ایده‌آل اظهار کرد: متاسفانه شوای شهر اراک از حالت استراتژیکی خود خارج شده است و درگیر سیاسی کاری است، زمانی که رد صلاحیت های این چنینی را شاهد هستیم مسلما مسیر کارکرد شورا به سمت کارکرد نهادهای قدرت حرکت می کند و سیاسی می شود در حالی که باید تعریف دیگری از شورا داشت.

همتی با تاکید بر اینکه شورا نهاد مردمی است و حتی انتخابات آن باید از انتخابات ریاست جمهوری و مجلس نیز جدا باشد، افزود: شورای شهر در قد و قواره شهرداری تعریف شده است در حالی که با توجه به کارکرد و وظایف باید فراتر به آن نگاه کرد.

برای شور و شوق انتخاباتی باید تجدیدنظر می‌شد

وی گفت: اراک نسبت به دیگر کلانشهرها عقب است، البته در شورای پنجم اقدامات خوبی انجام شد و امیدواریم که شورای ششم نیز رویکرد مردمی داشته باشد تا کمی و کاستی های اراک جبران شود و در جهت پیشرفت حرکت کند.

دبیر مجمع فرهنگیان ایران اسلامی در خصوص فضای انتخاباتی اراک اظهار کرد: متاسفانه فضای حاکم بر جامعه بی رنگ و روح است و در واقع شرایط طوری تعریف شد که فکرش را نمی کردیم، اما  رای دادن حق ملی و میهنی است و در این رای دادن شعور، آگاهی و درایت افراد اهمیت دارد ولی نباید فراموش کرد که برای استفاده از شوق و شور انتخاباتی، به مردم باید حقی به مردم واگذار شود تا کاندیدای مدنظر خود را انتخاب کنند. رای دادن وظیفه مردم است اما اگر فردی که کفایت لازم را ندارد انتخاب شود در واقع کاری ضداخلاقی، ضددینی و میهنی انجام گرفته است.

وی تاکید کرد: برای شور و شوق انتخاباتی و تشکیل دولتی با آرای بالای مردمی که در صحنه داخلی و خارجی مقتدرانه ظاهر شود باید در تصمیمات تجدیدنظر می‌شد تا بعدا درگیر چالش های داخلی و خارجی نشویم اما به هرحال شرایط این چنین است.

همتی اضافه کرد: متاسفانه با دیدن مناظره نسبت به هیچ یک از نامزدهای ریاست جمهوری قانع نشدم و امیدواریم مردم با شعور و شور انتخاباتی پای صندوق رای بروند و بهترین انتخاب را داشته باشند.

گذر نامزدها برای لیست شدن از فیلترهای مختلف

دبیر جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی با بیان اینکه لیست تهیه شده از نامزدهای شورای شهر در اراک با دقت و تلاشی فراوان تدوین شده است، گفت: ملاک انتخاب این افراد تخصص، تعهد، توان و آگاهی و با نگاه جوانگرایی و انقلابی بودن انجام گرفته است و اگر خوب در سطح جامعه اطلاع رسانی شود و مردم شناخت پیدا کند که این نامزدها برای انتخاب از چه فیلترهایی گذشته‌اند قطعا انتخاب به شکل لیستی موفق تر از انتخاب انفرادی خواهد بود.

ناصر طالبی تصریح کرد: در هر دوره و حتی در ششمین دوره انتخابات شورای شهر افرادی زیادی به صورت انفرادی در انتخابات شرکت می کنند که ابزاری برای شناخت این افراد وجود ندارد و در واقع انتخاب کار سختی خواهد بود، اما لیست ها به مردم کمک می کنند که با معرفی خوب و گذشتن از پروسه ها و فیلترهای مختلف انتخابی درست داشته باشند.

وی در خصوص سیاست شورای ششم برای تبدیل کردن اراک به شهری ایده‌آل اظهار کرد: اراک سالهاست که یک مسئول درست در خود نداشته است که هدفگذاری مناسبی برای تبدیل شدن آن به شهری ایده آل صورت گیرد.

اراک طرح و سند بالادستی می‌خواهد

طالبی افزود: اراک نیازمند یک طرح یا سند بالادستی است تا در صورت تغییر یک مدیر، تک روی و اقدامات سلیقه ای انجام نگیرد و براساس این برنامه به سمت یک کلانشهر واقعی سوق یابد، این شهر در حال حاضر فقط نام کلانشهر را یدک می کشد، زیرساخت های لازم را ندارد و باید در کنار زمینه چینی برای حضور مدیران شایسته، از صاحبان تجربه در اداره این شهر استفاده کرد.

به گزارش ایسنا، لیستی رای دادن در اراک و دیگر نقاط کشور تجربه تقریبا جدیدی است و هنوز جا نیفتاده است، اما آنچه بیش از هر چیزی اهمیت دارد این است که رای دادن باید همراه با آگاهی و شناخت باشد تا افرادی کارآمد وارد پارلمان محلی شوند، چه با لیست، چی بی لیست.