نفوذ موریانه به تکیه تاریخی تفرش

به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از ایرنا، رئیس هیئت امناء مسجد و تکیه زاغرم تفرش گفت: شش ، هفت ماه از آغاز موریانه زدگی تکیه گذشته است و قبل از ماه محرم مدیرکل میراث فرهنگی استان مرکزی با حضور در تکیه از محل بازدید کرد و قول دادند گروه ویژه مرمت میراث که آن زمان در مسجد ساوه مشغول کار بودند را به تفرش اعزام کنند.
محمد بابا علی افزود: با گذشت مدتها چون خبری از حضور گروه مرمت میراث نشد پیگیری ها ادامه داشت و با وجود ارسال دو نامه به دفتر مدیرکل میراث فرهنگی استان، هیچ خبری از مرمتگران نشد.
وی اضافه کرد: قبل از عید نوروز امسال فرماندار تفرش از تکیه بازدید و در جریان موریانه خوری قرار گرفت و از داخل تکیه با مدیرکل میراث فرهنگی استان تلفنی صحبت کرد که مجدد قول بررسی وضعیت تکیه و مرمت داده شد اما با گذشت دو هفته از آخرین قول مدیرکل همچنان موریانه ها این بنای تاریخی را می جوند.
وی اظهار کرد: سقف تکیه هشت تا ۱۰ متر ارتفاع دارد و به سهولت امکان دیدن میزان خسارت و موریانه خوری تیرهای چوبی سقف نیست اما حدود پنج تا شش تیر چوبی سقف و یک ستون چوبی تکیه زاغرم تفرش مورد حمله موریانه ها قرا گرفته است.
وی توضیح داد: در اقلیم و آب و هوای منطقه موریانه امکان زندگی ندارد و احتمال دارد هنگام مرمتی که در سال گذشته در تکیه انجام شد در داخل قطعه چوبی موریانه وارد تکیه شده و به آن آسیب رسانده باشد.
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی نیز گفت: متاسفانه از سال گذشته برای اولین بار حضور موریانه و خوردگی تیرهای چوبی در تکیه تفرش گزارش شد و با توجه به شرایط جوی منطقه حضور موریانه در تفرش جای تعجب دارد و در اولین اقدام علت حضور موریانه در دست بررسی قرار می گیرد.
علیرضا عزیزی افزود: در اقداماتی که سال گذشته برای مرمت این اثر انجام گرفت هیچ نشانه ای از موریانه دیده نشد با این حال چون سقف و ستون های تکیه از جنس چوب است در عملیات مرمت، ستونهایی با هسته فولادی انتخاب شد و همچنین برای دور کردن حشرات بر روی چوبها روغن مخصوص و نیز سموم دفع حشرات به ویژه موریانه استفاده شده است ولی با وجود تمامی تدابیر اندیشیده شده حمله موریانه به اثر جای بررسی بیشتری دارد.
وی اظهار کرد: با پایان یافتن تعطیلات نوروزی و آغاز کار اداری با همکاری شرکت های متخصص و کارشناسان میراث برای مرمت و استفاده از آخرین روش های مبارزه بیولوژیکی با موریانه بهره خواهیم برد.
وی گفت: ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون ریال اعتبار برای مبارزه اساسی با موریانه ها و تعمیر و مرمت آسیب های ناشی از خوردندگی موریانه لازم است که با اتمام تعطیلات در ۱۴ فروردین کار تعمیر و مرمت تکیه زاغرم تفرش آغاز خواهد شد.
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: اکنون موریانه زدگی در تکیه تفرش این بنای تاریخی را تهدید می کند و با مشورت کارشناسان باید راهکار این معضل شناسایی و به سرعت عملیاتی شود.
عزیزی توضیح داد: برای موریانه زدگی راهکار قطعی وجود ندارد، زیرا حدود ۲۶۰ گونه موریانه وجود دارد که هر یک از آنها به یک نوع شرایط آب و هوایی وابسته هستند و امکان دارد موریانه هایی که در تکیه رخنه کرده اند به آب و هوای منطقه سازگاری داشته باشند.
وی اظهار کرد: ساده ترین روش برای مبارزه با موریانه خارج کردن محل های آلوده به موریانه است که در بررسی بیشتر باید دید که این امکان در قطعات موریانه زده میسراست.
وی اضافه کرد: در برخی مکانهای تاریخی که مورد حمله موریانه قرار می گیرد مانند درها، این قطعات جدا و درهایی نو از جنس چوب برخی درختان به کار گرفته می شود که به دلیل صمغ تلخ مزه آن مورد علاقه موریانه نیست.
این مقام مسئول بیان کرد: چوب درخت ارس به دلیل وجود یک نوع صمغ که مزه آن مورد علاقه موریانه ها نیست، موجب می شود تا این حشره از این چوب فراری باشد و اشباع شدن چوب در روغن ها از دیگر روش های دور کردن موریانه از بناهای تاریخی است.
نماینده میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان تفرش نیز گفت: در نشستی که با معاون میراث فرهنگی استان مرکزی، فرماندار و مسئولان شهرستان تفرش در این باره برگزار شد شنبه آینده (۱۴ فروردین) گروه کارشناس میراث فرهنگی استان از تکیه بازدید و مرمت و مبارزه با موریانه را بررسی می کنند.
علی حیدری افزود: مشکلات مالی، تعطیلات نوروزی و فعالیت گروه مرمت میراث در ساوه از دلایلی است که رسیدگی به موریانه خوردگی تکیه تفرش را به تاخیر انداخته است.
وی اظهار کرد: تکیه زاغرم تفرش یکی از آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی است که سابقه طولاتی در برگزاری آئین های تعزیه دارد و حفظ آن باید مورد توجه مسئولان میراث فرهنگی استان باشد.
وی گفت: اقداماتی برای تبدیل شدن این تکیه به عنوان موزه تفرش در حال انجام است تا از فضای موجود بهتر استفاده شود
این بنای تاریخی با ۱۷۰سال قدمت دارای ۱۰ حجره خان نشین، آب انبار، دو قسمت شاه نشین غرب و شرق و بالا خانه ویژه زنان است که توسط میرزا وحید شریف و سیدکاظم تفرشی وزیر نقلیه ناصرالدین شاه احداث شده است .
تکیه زاغرم که ازمعمارهای قابل توجه ایرانی برخورداراست درسال ۱۲۷۴ هجری قمری با خشت، کاهگل وتیرهای چوبی ساخته شده است.
کتیبه سنگی که بر روی جرز سمت راست ایوان ورودی اصلی بنا قرار گرفته موید دوران سلطنت ناصر الدین شاه قاجار است .
شهرستان تفرش ۶۰ اثر تاریخی دارد که ۵۰ اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که برخی از آنها شامل امامزادگان محمد، ابوالعلی، شاه احمد کوهی، مسجد وقف محل، تکیه شنام، درختان چنار و برج وثوق است .
شهرستان تفرش واقع در ۹۰ کیلومتری اراک – مرکز استان مرکزی- بالغ بر ۲۵ هزار و ۹۱۲ نفرجمعیت دارد.