سردخانه و انبارهای استراتژیک، حلقه مفقوده توسعه کشاورزی استان مرکزی

به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از ایرنا ، استان مرکزی با دارا بودن یک و هشت دهم درصد از مساحت و جمعیت کشور، سالانه با حدود سه میلیون تن تولید محصولات مختلف یکی از قطبهای تولید کشاورزی محسوب می شود و از این منظر جزو ۱۰ استان برتر کشور است.
استان مرکزی در تولید محصولات استراتژیک از جمله گندم و جو آبی، انگور و حبوبات در زمره هشت استان برتر کشور محسوب می شود و سالانه حدود شش و ۹ دهم درصد گوشت قرمز، دو و هفت دهم درصد گوشت سفید، سه و ۹ دهم درصد تخم مرغ و چهار درصد شیر کشور را تامین می کند که بخش عمده ای از این محصول ها برای نگهداری و جلوگیری از فاسد شدن، پس از برداشت،نیازمند امکانات پیشرفته سردخانه و انبار هستند.
این استان با وجود برخورداری از ظرفیت ها و توان تولید محصول های کشاورزی و دامپروری از جایگاه مناسبی در زمینه سردخانه ای برخوردار نیست و برای نگهداری این محصول ها مجبور به ارسال آنها به خارج از استان است که این امر افزایش هزینه تمام شده را برای تولید کنندگان کشاورزی به همراه دارد.
یکی از تولیدکنندگان محصول های باغی و تولیدکننده نمونه انگور استان مرکزی در این خصوص گفت: ایجاد سردخانه در کنار محصول های باغی و کشاورزی موجب می شود تا فعالان این حوزه بتوانند در زمان پیک تولید برای کاهش واسطه گری، تنظیم بازار، جلوگیری از کاهش قیمت و ضرر و زیان ، محصول های خود در این سردخانه نگهداری کرده و به صورت تدریجی وارد بازار کنند.
عباس یزدیان افزود: هم اکنون به دلیل نبود سردخانه و مکان مناسب برای نگهداری محصول، کشاورزان دستاورد یک سال زحمت خود را با قیمت پایین و با هر شرایطی که واسطه ها اعلام کنند، به فروش می رسانند.
وی بیان کرد: کشاورز با وجود زحمت و مشقت فراوانی که در زمان تولید می کشد، ولی از سود واقعی تولیدبی بهره بوده و سود اصلی به جیب واسطه ها سرازیر می شود.
یزدانی گفت: با ایجاد سردخانه وانبار، نیازی نیست که محصول در زمان پیک تولید به فروش برسد و با مصرف و توزیع تدریجی، ضمن ایجاد توازن عرضه و تقاضا از احتکار محصول کشاورزی توسط واسطه ها نیز جلوگیری می شود.
وی ادامه داد: با عرضه تدریجی محصول های کشاورزی در بازار و جلوگیری از سرشکن شدن قیمت موجب می شود کشاورز بتواند به تولید خود ادامه دهد و از دست رنج خود استفاده لازم را ببرد.
مدیر صنایع کشاورزی جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز گفت: تعدد متولیان دولتی مسئول در حوزه صدور مجوز و نظارت سردخانه ها و انبارها از مهمترین مشکلات است و موجب شده که ظرفیت سنجی و امکان سنجی دقیقی از کمبودها و چالش های این بخش انجام نشود و اوج این مشکل ها در زمان برداشت محصولات برای کشاورزان و فعالان کشاورزی استان خودنمایی کند.
رضا باجلان افزود: جهاد کشاورزی، سازمان صنعت، معدن و تجارت و سازمان تعاون روستایی در حوزه صدور مجوز برای سردخانه ها و انبارها فعال هستند که این مهم به موازی کاری در تصمیم سازی و اجرا دامن زده و خروجی آن کاستی هایی است که در حوزه امکانات زیرساختی بخش کشاورزی وجود دارد.
وی اجرای قانون تمرکز را از راهکارهای کاهش مشکل های ایجاد سردخانه و انبارها در کشور عنوان کرد و ادامه داد: با اجرای این قانون از موازی کاری دستگاه ها جلوگیری شده و تنها یک دستگاه پاسخگویی به مسائل و مشکل های کشاورزان در این بخش را برعهده می گیرد.
باجلان افزود: انجام برآورد کامل از نیازها، ظرفیت سنجی کامل ازمشکل های موجود انبارها و صدور مجوز بر اساس نیازهای استان از مهمترین برنامه های جهاد کشاورزی استان مرکزی دراجرای قانون تمرکز است.
وی، سیاست گذاری، برنامه ریزی برای حمایت از صنایع تبدیلی سردخانه ها و انبارها، پیش بینی سرمایه گذاری، اصلاح ساختار، بازسازی و نوسازی واحدهای سردخانه ای و انبارهای استان را از دیگر مزیت های قانون تمرکز عنوان کرد.
مدیر صنایع کشاورزی جهاد کشاورزی استان مرکزی ادامه داد: با اجرای این قانون و انجام سیاست گذاری ها، برنامه ریزی، اصلاح ساختار های سنتی و استاندارد سازی این صنایع می توان از زیان به کشاورزان و محصول های کشاورزی جلوگیری کرد.
باجلان گفت: با اجرای قانون تمرکز، واگذاری صدور مجوز برای ایجاد سردخانه ها و انبارهای محصول های کشاورزی متناسب با نوع تولید محصول های کشاورزی و نیاز بازارهای جهانی برای صادرات و افزایش ارز آوری و درآمد اقتصادی انجام می شود.
وی ادامه داد: هفت واحد سردخانه ای به ظرفیت ۱۳ هزار و ۸۰۰ تن توسط جهاد کشاورزی در این استان ایجاد شده و به کشاورزان و باغداران ارائه خدمت می دهند.
مدیر صنایع کشاورزی جهاد کشاورزی استان مرکزی افزود: از این میزان فضا حدود ۹ هزار تن ظرفیت به صورت مستقیم به کشاورزان و دامداران ارائه خدمت می دهند و بقیه آنها مربوط به واحدهای صنایع تبدیلی و کشتارگاه ها بوده و برای تامین نیاز این واحدها فعال هستند.
باجلان، نبود سردخانه های بالای صفر برای نگهداری محصول های کشاورزی را از دیگر مشکلات صنایع تبدیلی استان مرکزی عنوان کرد و گفت: هم اکنون همه سردخانه فعال در حوزه ارائه خدمت به صورت مستقیم به کشاورزان را سردخانه های زیر صفر تشکیل می دهند که این نوع سردخانه برای نگهداری محصول های کشاورزی و باغی مناسب نبوده و عمده این محصول ها برای نگهداری به خارج از استان ارسال می شوند.
وی، ایجاد سردخانه های نگهداری محصول های کشاورزی را از اولویت های جهادکشاورزی استان مرکزی عنوان کرد و گفت: مجوز ۲۳ سردخانه با ظرفیت ۱۱۰ هزار تن با اعتباری بالغ بر ۷۵۰ میلیارد ریال توسط جهاد کشاورزی این استان برای جلوگیری از ارسال محصول های کشاورزی به خارج از استان صادر شده و پیش بینی می شود با ایجاد این واحدها برخی از مشکل های کشاورزان در زمان برداشت محصول و تولیدفرآورده برطرف شود.
مدیر صنایع کشاورزی جهاد کشاورزی استان مرکزی اضافه کرد: راه اندازی این واحدها علاوه بر کاهش هزینه تولید برای کشاورزان، برای ۳۰۰ نفر از جوانان این استان به صورت مستقیم اشتغالزایی می کند.
باجلان خاطر نشان کرد: بر اساس پیش نویس قانون برنامه ششم توسعه کشور ایجاد سردخانه های صنعتی مجهز به فن آوری های روز و کنترل اتمسفری به جای سردخانه های سنتی در دستور کار این سازمان قرار دارد.
وی ادامه داد: ایجاد این سردخانه ها علاوه بر افزایش مدت زمان نگهداری محصول های کشاورزی و باغی، حفظ کیفیت این محصول ها را نیز به همراه دارد.
مدیر صنایع کشاورزی جهاد کشاورزی استان مرکزی افزود: صدور مجوز برای ایجاد سردخانه در مناطق بدون سردخانه استان مرکزی از جمله شهرستان اراک، ساوه و خنداب که قطب محصولات باغی هستند ، در اولویت است و جهاد کشاورزی از سرمایه گذاری برای ایجاد سردخانه در این شهرستان ها حمایت می کند.
باجلان گفت: ظرفیت نگهداری ۲۱۰ هزار تن انواع محصول های کشاورزی در انبارهای این استان توسط سازمان جهاد کشاورزی ایجاد شده است که ۲۰۷ هزار تن آن مربوط به سیلو و انبارهای نگهداری گندم و غله است و بقیه را نیز انبارهای فنی نگهداری محصول های کشاورزی و زراعی تشکیل می دهد.
وی ادامه داد: مجوز ایجاد ۱۰۰ هزار تن انبارمحصول های کشاورزی در قالب سه طرح با اعتباری بالغ بر ۱۸۰ میلیارد ریال توسط جهاد کشاورزی این استان صادر شده است که در این طرح ها برای ۳۵ نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی می شود.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: با توجه به اشباع کشور و استان از نظر ظرفیت سازی سیلو و انبار نگهداری غله ، این سازمان هیچگونه برنامه ای برای صدور مجوز جدید در خصوص ایجاد انبارهای جدید د راین خصوص را ندارد.
باجلان سنتی بودن و ظرفیت پایین انبارهای فنی را از مهمترین مشکل های جهاد کشاورزی استان مرکزی عنوان کرد و افزود: وجود انبارهای فنی سنتی در استان علاوه بر افزایش هزینه نگهداری محصول های کشاورزی، کاهش زمان نگهداری این محصول ها را نیز به همراه داشته و موجب می شود کشاورزان محصول های خود را برای نگهداری به سایر استان ها ارسال کنند.
وی ادامه داد: مجوز ایجاد ۳۵ هزار تن انبار فنی در قالب هفت طرح با اعتباری بالغ بر ۲۰۰ میلیارد ریال برای سرمایه گذاران این بخش صادر شده و در قسمت های مختلف این استان درحال اجرا است که پیش بینی می شود با ایجاد این طرح ها برای ۱۱۰ نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی شود.
معاون فنی جهاد کشاورزی ساوه نیز در این خصوص گفت: نبود سردخانه و انبار برای نگهداری محصول ها، مهمترین مشکل باغداران انار این شهرستان است.
محمود رضا خلیلی افزود: انار ساوه به دلیل نبود سردخانه و انبار به استان های همجوار حمل و با محصولات مناطق دیگر مخلوط شده و گاهی در سایه نظارت کمرنگ و درجه حرارت نامناسب به این محصول صدمه وارد می شود.
وی ادامه داد: برخی از کشاورزان به دلیل نبود سردخانه در شهرستان اقدام به نگهداری محصول خود در انبارها و باغ های خود می کنند که رعایت نشدن مسائل کارشناسی در این انبارها، موجب خشک شدن انار و افت کیفیت آن می شود.
معاون فنی جهاد کشاورزی ساوه بیان کرد: کمبود زیرساخت های صنایع تبدیلی و نبود رقابت برای خرید محصول انار کشاورزان موجب شده خریداران، محصول باغداران را با هر قیمتی خریداری کنند که این امر ضرر و زیان هایی برای باغداران را به همراه داشته است.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی نیز گفت: با تعریف و تفکیک وظایف دستگاه های اجرایی فعال در زمنیه اعطای مجوز ساخت انبارها و سردخانه استراتژیک از سال ۹۲، صدور مجوز ایجاد انبار کالاهای اساسی از جمله پروتئینی، غلات و محصول های باغی و کشاورزی توسط وزارت جهاد کشاورزی و انبارهای عمومی شامل انبار لاستیک، سرامیک و محصول های صنعتی از طریق این سازمان انجام می شود.
عزیزالله صدیقی نبود حمایت تسهیلاتی و یارانه ای از انبارداران و سنتی بودن انبارها را از مهمترین مشکلات این بخش عنوان کرد و افزود: نبود حمایت کافی از سرمایه گذاران فعال در حوزه انبارهای نگهداری محصول های استراتژیک موجب شده، آنان تمایلی برای حضور در این بخش نداشته باشند.
وی ادامه داد: انبارهای موجود استان قدیمی و فاقد امکانات مدرن نگهداری و جابه جایی مناسب و حمل و نقل ، تخلیه و بارگیری استاندارد هستند.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی، صدور مجوز و ساخت انبارهای مجهز، تسهیل و روان سازی امور اداری و حمایت از سرمایه گذاران این بخش را برای تبدیل کلانشهر اراک به عنوان بندر خشک در منطقه، اولویت سازمان صنعت، معدن و تجارت عنوان کرد.
صدیقی گفت: با ارتقاء انبارها و ایجاد بندر خشک کلیه کالاها به اراک وارد و سپس از این کلانشهر به سایر شهرستان ها و استان های همجواز ارسال می شود که این مهم علاوه بر افزایش درآمد های اقتصادی برای استان و شهرستان افزایش اشتغالزایی و تمایل حضور سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در این منطقه را به همراه دارد.
رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان مرکزی هم در این خصوص گفت: هم اکنون دو نوع سردخانه فرآورده های خام دامی شامل سردخانه های خام دامی تازه و منجمد در این استان فعال است.
سیروس سلمان نژاد افزود: سردخانه های فرآورده های خام دامی تازه با برودت صفر تا منفی چهار درجه سانتیگراد برای نگهداری گوشت به مدت دو تا هفت روز مورد استفاده قرار می گیرد واین سردخانه ها برای انتقال فرآورده های خام دامی از مراکز تولید به مراکز عرضه و مواردی که نیاز به نگهداری طولانی این فرآورده ها نیست ، کاربرد دارند.
وی ادامه داد: سردخانه نگهداری فرآورده های خام دامی منجمد با برودت منفی ۱۸ درجه سانتیگراد برای نگهداری فرآورده های خام دامی و گوشت برای مدت یک ساله، تنظیم بازار و مازاد تولید در فصل های مختلف و صادرات مورد استفاده قرار می گیرند.
رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان مرکزی بیان کرد: این سردخانه های یا در مراکز عرضه و تولید فرآورده های خام دامی و یا به صورت مستقل احداث می شوند که با توجه به تولید و ترانزیت محصولات خام از استان یکی از نیازهای ضروری منطقه محسوب می شوند.
سلمان نژاد افزود: هم اکنون سه باب سردخانه نگهداری فرآورده های خام دامی منجمد دارای پروانه بهداشتی و مسئول فنی به ظرفیت ۱۵ هزار تن با نظارت شبکه دامپزشکی این استان به صورت مستقل و وابسته در شهرستان های اراک و دلیجان فعالیت دارند.
وی ادامه داد: همچنین تعداد ۲۱ باب سردخانه وابسته به کشتارگاه های طیور و کارگاه های بسته بندی فرآورده های خام دامی به ظرفیت یک هزار و ۵۰۰ تن با نظارت شبکه های دامپزشکی این استان درشهرستان های مختلف استان فعال هستند.
سلمان نژاد افزود: ۶۵ مرکز عرضه محصول های خام دامی در استان نیز از سردخانه های خصوصی به ظرفیت ۳۵۰ تن برای نگهداری و عرضه در مناطق صنعتی و تجاری بهره مند بوده و با نظارت دامپزشکی این استان فعالیت دارند.
وی گفت: اگر چه این سردخانه ها فاقد مسئول فنی بهداشتی است ولی مجوز حمل بهداشتی و قرنطینه ای با نظارت مستقیم شبکه های دامپزشکی این استان انجام می شود.
رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان مرکزی گفت: سردخانه های وابسته و مستقل استان به منظور رعایت مسائل بهداشتی به صورت بازرسی ماهیانه توسط بازرسان این اداره کل، حضور مسئول فنی، نمونه برداری دوره ای از محصول های این سردخانه ها، بازدید و بازرسی کارشناسان و کنترل ورود و خروج و قرنطینه مورد بازرسی قرار می گیرند.
سلمانژاد، نبود سردخانه نگهداری فرآورده های خام دامی تازه به ویژه در مرکزاستان و نبود سردخانه نگهداری فرآورده های خام دامی منجمد در بعضی از شهرستان های بزرگ و کمبود ظرفیت این سردخانه درمرکز استان به صورت مستقل و استفاده عموم را مهمترین مشکل های این بخش عنوان کرد.
وی ادامه داد: نبود سردخانه نگهداری فرآورده های خام دامی منجمد به صورت مستقل و برای استفاده عموم، موجب ارسال فرآورده های خام دامی برای نگهداری به خارج از استان و احداث سردخانه شخصی در مراکز عرضه شده است.
رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان مرکزی افزود: احداث سردخانه های شخصی علاوه بر افزایش هزینه های اقتصادی برای تولیدکنندگان کاهش نظارت بازرسان اداره کل دامپزشکی این استان و سوءاستفاده برخی افراد برای احداث سردخانه های غیرمجاز در مناطق مسکونی و غیر تجاری را به همراه داشته است.
سلمان نژاد گفت: احداث سردخانه های مستقل نگهداری فرآورده های خام دامی برای استفاده عموم تولید کنندگان، انجام ممیزی در واحدها و رعایت اصول بهداشتی، به روز رسانی ثبت اطلاعات برودتی و به کارگیری مسئول فنی در مراکز نگهداری محصول های خام دامی از جمله راهکارهای افزایش بهداشت و بهبود وضعیت سردخانه ها است.
نصرت الله مجیدی عضو هیات مدیره مرغداران استان مرکزی و یکی از سردخانه داران این استان نیز افزایش قیمت برق و هزینه های جانبی نگهداری محصول ها و نبود حمایت مالی و تسهیلاتی دولتی از سرمایه گذاران ااز مشکلات ین بخش عنوان کرد و گفت: افزایش هزینه های جانبی و نبود حمایت های دولتی جوابگوی هزینه های سردخانه داران نیست.
وی ادامه داد: اگر پشتیبانی های دولتی از سردخانه داران صورت نگیرد ایجاد و اداره این واحدها برای سرمایه گذران توجیه اقتصادی نداشته و سرمایه داران مجبورهستند سرمایه های خود را در زمینه های دیگر به کار گیرند.
این سردخانه دار محصول های خام دامی ، ایجاد سردخانه را برای نگهداری محصول تولید شخصی خود عنوان کرد و گفت: به دلیل نبود سردخانه عمومی مجبور به ایجاد و ساخت سردخانه شخصی شده ام که بخشی از آن را برای استفاده در اختیار امور دام کشور قرار داده ام.
به عقیده این کارشناسانبا اعمال سیاست های تشویقی، کاهش مراحل اداری دستگاه های متولی صدور مجوز و اجرای قانون تمرکز برای تعیین تکلیف متقاضیان دریافت مجوز ایجاد سردخانه ها و انبارهای استراتژیک می توان ظرفیت های سردخانه ای این قطب کشاورزی و صنعتی را افزایش داد و علاوه برجلوگیری از ضایعات و رونق صنایع بالادستی، صادرات محصول های این استان را نیز بهبود بخشید.