زادگاه امام در خمین ، گنجینهای که با بیتدبیری در حد بازدید باقی مانده است
به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، خانهای از خشت و گل که از جای جای آن بوی یار، بزرگترین و محبوبترین رهبر دینی قرن را میدهد، خمین جنوبیترین منطقه و شهرستان استان مرکزی است که در دل خود آثار تاریخی و باستانی بسیاری جای داده است که هر یک به تنهایی گویای فرهنگ و تمدن کهن این خطه است.
یکی از جاذبههای فرهنگی و تاریخی شهرستان خمین بیت تاریخی حضرت امام خمینی(ره) است که چون نگینی بر تارک این شهر میدرخشد، گردشگران و مسافران برای دیدن زادگاه مردی از تبار نور راهی شهرستان خمین میشوند، ایام نوروز و دهه فجر اوج این عشقورزی هاست، این بنای معنوی و تاریخی به مکانی برای بدرقه و تجدید میثاق با آرمانهای امام راحل تبدیل شده است.
بیت پدرى امام(ره) که در حاشیه شمالى رودخانه خمین در محله قدیمى سر پل قرار دارد، میراث تاریخى با ارزشى است که مورد بازدید خیل عظیمى از ایرانگردان و جهانگردان است، این خانه از بناهاى دوره قاجار و حدود ۱۶۰ سال قدمت دارد، معمارى این بنا به سبک شرقى ـ اسلامى و مصالح اصلى به کار رفته در آن نیز از خشت و گل و چوب است.
شکل معمارى، دالانهاى تنگ و تودرتو و بناى دو برج نظامى در ضلع شمالى و جنوب قلعه، گویاى وضعیت اجتماعى، سیاسى آن دوران است و حکایت از ناامنى و جنگ و گریزهاى آن دوره دارد، متأسفانه برج جنوبى طى سالیان گذشته از بین رفته است.
این بنا توسط پدربزرگ حضرت امام، مرحوم حاج سید احمد در سال ۱۲۵۵ خریدارى شد و آن گونه که آیتالله پسندیده برادر بزرگ حضرت امام در خاطراتشان نقل کردهاند، این خانه پناهگاه مردم در روزهاى ناخوش حمله یاغیان به خمین بوده است، در هنگام یورش یاغیان همه در این خانه اجتماع مىکردند، زنها و کودکان در اتاقهاى متعدد بیتوته مىکردند و مردان بر بالاى برجها از حریم قلعه دفاع و مهاجمان را به عقب مىراندند.
پدربزرگ و پدر حضرت امام هر دو از روحانیون محترم و تفنگدار بودند، حضرت امام در پاره از سخنان خویش نیز اشاره داشتهاند که به همراه برادرشان از فراز این برجها به سوى اشرار نشانه مىرفتند و تیر مىانداختند، پدر امام، مرحوم حاج سید مصطفى در همین خانه متولد شد، امام و دو برادر و سه خواهرشان نیز در همین خانه متولد شدند و در همین خانه نیز برخى دروس مقدماتى را آموختند.
ویژگیهای معماری بیت تاریخی امام(ره)
حضرت امام در سن ۱۹ سالگى این خانه را براى ادامه تحصیل ترک و به اراک و سپس به قم عزیمت نمودند اما همچنان به این بیت پدرى رفت و آمد مىکردند، بیت تاریخى خانواده حضرت امام(ره) علاوه بر جاذبههاى تاریخى و سیاسى، از نظر معمارى نیز در خور تأمل و توجه است و همین ویژگى آن نیز مىتواند به عنوان یک عامل مهم در برنامهریزى توسعه جهانگردى منطقه مؤثر واقع شود.
برخلاف معماری خانههای سنتی ایرانی در این عمارت چهار هستهای که چهار حیاط دارد، هیچ کدام از حیاطها نقش مرکزی ندارد، جلوخانهاش که بخش نسبتا وسیعی است به صورت فرو رفتگی در کنار مسیر و در جلوی درب اصلی قرار دارد و درب اصلی این خانه در پیش خان قرار گرفته، این درب دو لنگه بوده که هر لنگه متشکل از چند ردیف تخته ضخیم طولی است.
بعد از عبور از ورودی که پیش اطاق قرار دارد وارد فضایی کاملا سربسته به نام هشتی میشویم که یک هشت ضلعی کامل است و بعد از هشتی در راهروی طویل و کم عرض و تاریکی قرار میگیریم که به آن دالان میگویند که این دالان مانع ورود ناگهانی به فضای داخل عمارت است.
این اثر در تاریخ ۱۱ تیر ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۷۴۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در سالهای اخیر قسمتهای دیگری مانند مهمانسرا ، سالن همایشها، کتابخانه عمومی و دیجیتال به این بنای تاریخی اضافه شده است.
تقی قاسمی، مشاور گردشگری میراث فرهنگی و صنایع دستی استان مرکزی دراین باره به خبرنگار ایکنا گفت: بیت قدیمی بنیانگذار انقلاب اسلامی از نظر معنوی، تاریخی و جذب گردشگر بسیار مهم است، هرساله تعداد زیادی از مسافران در ایام تعطیلات نوروز و تابستان از این خانه تاریخی بازدید میکنند، این نشاندهنده آشنایی و آگاهی مردم با این بناست.
عدم حضور فعالان هنری و قرآنی در بیت امام(ره)
قاسمی ادامه داد: محل تولد بزرگترین رهبر قرن موقعیت مناسبی برای جذب گردشگری و توسعه شهر خمین است، اما متأسفانه مسئولان از آن غفلت کردهاند و این گنجینه معنوی در حد بازدید مردم باقی مانده است در حالیکه استفاده از فضای این بنای تاریخی توسط هنرمندان رشتههای مختلف هنری به خصوص صنایع دستی موجب ورود سرمایه به شهر خمین و در نتیجه توسعه آن خواهد شد.
بیت امام(ره) با وجود ظرفیتهای معنوی، تاریخی، هنری وگردشگری فقط در ایام دهه فجر و رحلت بنیانگذار انقلاب اسلامی مورد توجه مسئولان قرار میگیرد و قابلیتهای آن در حد بازدید باقی مانده است که این امر مورد انتقاد بسیاری از مسئولان و فعالان مذهبی و قرآنی شهرستان خمین است.