بازگشت به دوران طلایی تئاتر، خواسته ای دور از انتظار ؟!

به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی، سه نفر از هنرمندان عرصه تئاتر اراک طی نشستی که در این خبرگزاری برگزار شد، ضمن تبیین مسائل و مشکلات موجود در تئاتر اراک، مطالبات و خواسته‌های خود را مطرح کردند. البته به گفته‌ی ایشان در این فرصت صرفا بخش کوتاهی از چالش‌های موجود که گویا رفع آنها خواسته غالب هنرمندان تئاتر این شهر است از زبان این هنرمندان بازگو شد.

بنیاد های فرهنگی ما ضعیف است

خداداد خدام جایگاه تئاتر در اراک را تابع تئاتر کشور دانسته و گفت: مشکلات نهفته در تئاتر کلی است و صرفا مربوط به این شهر نیست. یکی از این مشکلات نبود مخاطب است که همه جای کشور و حتی پایتخت را هم با چالش روبه رو کرده است.

این نویسنده و کارگردان تئاتر اظهار کرد: مخاطب‌گریزی از سالن‌های تئاتر یک مسئله فرامنطقه‌ای و ملی است که در کشور ما اغلب با ورود رسانه‌های جدید اتفاق می‌افتد.

وی با بیان اینکه در ایران با ورود رسانه‌های جدید رفته رفته از مخاطبان تئاتر و سینما کاسته می‌شود، مشکل فرهنگی را عامل اصلی این مخاطب‌گریزی عنوان کرد.

خدام آمار تماشاگران تئاتر را بیانگر رشد فرهنگی یک جامعه دانسته و گفت: متاسفانه شاهد ریزش مخاطب در سراسر کشور هستیم.

این نویسنده و کارگردان تئاتر بیان کرد: مشکلات موجود در تئاتر اراک علاوه بر عوامل حاکم در جامعه متاثر از عوامل سیاسی و اجتماعی نیز هست که باعث رکود و افول این هنر شده است.

وی گفت: در اراک زمانی که کار به دست اصحاب فرهنگ و هنر سپرده شد نه تنها تئاتر بلکه تمام حوزه‌های مختلف هنری رونق پیدا کرد.

خدام با بیان اینکه تئاتر هنر فرهیخته‌هاست، هنر عوام نیست، گفت: تئاتر یک هنر آئینی و معبد اندیشه‌هاست که با دیدن آن تزکیه و پالایش روانی در وجود آدمی رخ می‌دهد اما، در حال حاضر قشر فرهیخته نیز از تئاتر گریزان شده‌ است.

این هنرمند عدم حضور قشر فرهیخته در سالن‌های تئاتر را به دلیل عدم تولید آثار خوب دانسته و افزود: از سویی دیگر جشنواره‌محور شده و متاسفانه در دور باطلی گیر افتاده‌ایم و این باور را در جوان هنرمند ایجاد کرده‌ایم که باید از طریق جشنواره‌ها خود را به جامعه هنری معرفی کند و تنها از این طریق است که از او حمایت می‌شود.

وی افزود: در حالی که در یک فضای سالم این هنرمند است که اثرش را به مردم ارائه می‌دهد و منتقدان و مطبوعات هنرمند را به جامعه هنری معرفی می‌کنند نه اینکه در یک فضای رقابتی کاذب معرفی شوند.

این هنرمند ضمن تاکید بر اینکه کار هنری رقابت بر نمی‌دارد گفت: تولیدات اصیل هنری با یکدیگر قابل قیاس نیست و سنجش آنها در یک کفه ترازو امکان‌پذیر نیست.

تئاتر برای مردم فوت کرده است

شهرام سلطانی نیز اظهار کرد: در کشور ما چیزی بالغ بر ۱۲ تا ۱۳ جشنواره با موضوعات خاص برگزار می‌شود و کارکرد اصلی تئاتر که مبتنی بر بیان نیاز مردم و دغدغه‌های هنرمند است کم کم از بین می‌رود و هنرمند بر اساس فعل جشنواره کار تولید می‌کند نه بر اساس دغدغه‌هایش!

این نویسنده و کارگردان تئاتر گفت: اثر نمایشی که برآمده از دغدغه هنرمند نباشد در واقع لباس هنر بر تن ندارد و به هنر تبدیل نمی‌شود.

وی با بیان اینکه کارهای سفارشی هنرمند را از دغدغه‌هایش دور می‌کند، عنوان کرد: این مشکلات اقتصادی است که هنرمند را مجبور به قبول کارهای سفارشی می‌کند.

این هنرمند از سویی دیگر نبود روحیه کار گروهی در بین اهالی تئاتر را یکی از مخرب‌ترین عوامل دانست که مخاطب را از سالن‌های تئاتر دور کرده و پس می‌زند و گفت: تئاتری که براساس روحیه کار گروهی تولید نشده از یک اندیشه متصاعد شده که آن اندیشه هم سمت و سو داده شده است.

سلطانی گفت: ما را به سمت جشنواره‌ها هول داده‌اند و این جشنواره‌ها هم ارتباطی با مردم ندارند در واقع خیلی وقت است که تئاتر برای مردم فوت کرده است.

این بازیگر تئاتر خاطرنشان کرد: نگاه جشنواره‌ای مسئولین و ممیزی‌های غلط و آزاردهنده هنرمند را از مسیر واقعی دور کرده است.

گرفتار تسلسل شده‌ایم

آرش زرنیخی دیگر هنرمند حاضر در این نشست، نیز اینگونه بحث ها را کاربردی ندانسته و اظهار کرد: شرایط امروز جامعه جهانی به گونه‌ای است که باید به خوبی بدانیم از کجا آمده‌ایم، کجای جهان ایستاده‌ایم و می‌خواهیم چکار کنیم.

این نویسنده و کارگردان تئاتر اظهار کرد: یکی از بزرگترین معضلات ما در جامعه هنری و به خصوص تئاتر، ماجرای تسلسلی است که گرفتار آن هستیم.

این هنرمند عنوان کرد: هنرمندان ما قشر به شدت آسیب‌پذیری هستند و عموماً پیگیری امور صنفی خودشان را با مبارزات سیاسی و پیامدهای سیاسی خلط می‌کنند و جرأت نمی‌کنند خیلی از حرف‌ها را بزنند. غافل از اینکه بسیاری از این حرف‌ها حقوق حقه ایشان است و مسئولین موظف هستند به آنها جامه عمل بپوشانند.

وی گفت: ما باید در امور حرفه‌ای خود نظر بدهیم و دخالت کنیم چرا که ما بهتر از هر مقام مسئولی از کم و کیف آن آگاهیم .

زرنیخی با بیان اینکه هنرمندان تئاتر به عنوان اعضای صنف تئاتر این شهر حق احقاق حقوق مدنی خود را دارند، افزود: حرکت خوبی که از سوی فرهنگسرای آیینه اراک صورت گرفت که در قالب آن هنرمندان تئاتر اراک را گرد هم آورد تا در رابطه با مسائل صنفی شان صحبت کنند.

وی ضمن تاکید بر اینکه هنرمندان تئاتر اراک خواسته‌های عجیب و غریبی ندارند و تنها خواسته‌ای که دارند به وضعیتی که در تئاتر اراک حکمفرماست برمی‌گردد، عنوان کرد: هنرمندان نمایش این شهر بعد از چندین سال به اجماع رسیدند و برایندی از خواسته‌های حدود ۳۰ نفر از هنرمندان تئاتر اراک در هفت بند در تاریخ ۲۹ آذرماه به امضا رسید .

این نویسنده و کارگردان تئاتر گفت: این تعداد از هنرمندان امضاکننده این صورتجلسه خواستار شکل‌گیری یک شورای سیاستگذاری برای انجمن نمایش اراک شدند و خواسته‌های خود را مطرح کردند. این خواسته‌ها، لزوم حضور نماینده‌ای از هنرمندان نمایش در هیئت امنای فرهنگسرای آیینه اراک، لزوم ساماندهی و دقت نظر مسئولین در انتخاب شورای بازبینی نمایش اراک و استفاده از نیروهای متخصص در حوزه تئاتر و همچنین طویل‌المدت نبودن حضور افراد انتخاب شده در این هیئت، رایزنی و مشاوره گرفتن از این شورای پیشنهادی در داوری‌ها و نحوه برگزاری جشنواره‌های استانی، لزوم استفاده از عقل جمعی هنرمندان نمایش درباره تقدیرها و برگزاری جشنواره‌های اردیبهشت تئاتر، توجه جدی به مبحث آموزش در تئاتر اراک، شفاف‌سازی بودجه‌های مربوط به هنر نمایش شهر اراک، تنظیم آئین‌نامه کاربردی جهت اختصاص مکان تمرین و سالن اجرا و شفاف‌سازی حقوق صنفی هنرمندان نمایش این شهر را شامل می‌شود.

وی گفت: برآیند حاصل از این جلسه طی نامه‌ای به مدیرکل فرهنگ و ارشاد ارجاع داده شد و در جلسه‌ای که پیرو این درخواست جمعی برگزار شد مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی قول مساعد داد که تا اسفندماه جاری در وضعیت نمایش اراک تغییرات بنیادی انجام شود .

شهرام سلطانی نیز در اینباره افزود: همبستگی خوبی بین بچه‌های تئاتر در حال ایجاد شدن است تا حدی که ملموس‌تر و مماس‌تر با یکدیگر حرکت می‌کنند.

وی گفت: این نیرویی که در قلم، کارگردانی و بازیگری هنرمندان تئاتر اراک وجود دارد از کسانی که در پایتخت مدعی هستند بسیار بهتر و ژرف‌تر است.

به نظر می‌رسد هنرمندان تئاتر اراک پس از چندین سال به این اجماع رسیده‌اند که حقوق صنفی خود را پیگری کنند یکی از این خواسته‌ها و می‌توان گفت گلایه‌ها از انتصابی شدن رئیس انجمن نمایش است و جمعی از تئاتری‌های اراک عقیده دارند این مهم همانند سال‌های پیش باید به حالت هیئت امنایی بازگردد به همین دلیل خواستار تشکیل شورای سیاستگذاری در انجمن نمایش هستند.

آرش زرنیخی در این خصوص اظهار کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر روسای انجمن نمایش استان مرکزی علاوه بر ریاست انجمن نمایش دارای شغل دوم یا بهتر بگویم درگیر کارهای اجرایی بودند و این موضوع باعث می‌شد که تئاتر استان بدون برنامه پیش رفته و صرفا به جشنواره استانی تئاتر ختم شود در حالیکه با توجه به پتانسیل تئاتر اراک و حتی استان، مدیریت انجمن نمایش بایستی الزاماً با برنامه‌ریزی‌های زمانی درست پیش برود.

وی افزود: برخورداری از برنامه باعث پویایی در تئاتر اراک خواهد شد و هر کسی بنا به حوزه تخصصی خود گوشه‌ای از کار را خواهد گرفت .

خداداد خدام نیز در پایان این نشست خواستار سازماندهی شدن هنرمندان تئاتر اراک به شکل شورایی و دموکراتیک شده و ابراز امیدواری کرد که اداره فرهنگ و ارشاد استان به عنوان یکی از متولیان فرهنگ، این صنف را به رسمیت بشناسد تا از این طریق بتوانیم مطالبات‌مان را پیگیری کنیم.

در این نشست سه نفره بسیاری از حرف‌ها ناگفته ماند تا برخی سوء‌تفاهمات ایجاد نشده برخی تنش ها ایجاد نشود.

این هنرمندان معتقدند در شرایط حاضر اگر برخی سخنان به زبان آورده شود نه تنها همین سیر کج‌دار و مریز هم دیگر وجود نخواهد داشت و این چرخ از حرکت باز خواهد ایستاد.

از سویی دیگر به دلیل برخی محدودیت‌ها‌ و باز هم ناهماهنگی‌ها که بیشترین ضربه‌ها را از این ناحیه متوجه می‌شویم نتوانستیم جمع بزرگتری از جامعه تئاتری اراک را کنار هم گرد آمده و حقوق صنفی‌شان را از زبان خودشان بشنویم.