گران ترین مسیر کشور؛ دربست بهارستان

به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از وقایع استان، از یکی از محلات پایین شهر در حال گذر بودم برای نوشتن صفحه سیاسی هیچ مسئله خاصی نداشتم سرک کشیدن یک معتاد به یک آشغال دانی به دنبال مقداری خوراکی در پای یک بنر تبلیغاتی بزرگ رنگی توجه مرا جلب کرد و باز هم شعارهای معروف مردم و مردم و مردم. کدامیک مردمی ترند اصلا شاید تبلیغات است که ذهن ها را شکل میدهد که کدامیک مردمی ترند . تبلیغاتی که به نام مردم نباشد مگر میشود.
این روزها حتی با گذر از مناطق پایین شهر و کوچه پس کوچه های نه چندان مرتب که در بقیه روزهای سال بسیاری از نمایندگان شایسته ملت حتی گذر آن جا را دون شأن خود می دانند با بنر ها و آگهی ها زیادی درباره سخنرانی و برنامه ها و حل مشکلات مردم روبه رو می شویم و این حس را به مخاطب القا می کنند که منجی جدیدی در راه است که یک تنه همه مشکلات را حل خواهد کرد. برخی نیز که قدرت بیشتر دارند حتی به شبکه های مجازی نیز رحم نکرده و از فیس بوک تا تلگرام و حتی همراه اول و ایرانسل را نیز قبضه کرده اند. یعنی این خادمان ملت نه تنها تمام میادین و به طور کلی سطح شهر را برای ابراز وجود کم میدانند بلکه حتی به شبکه های اجتماعی و اینترنت نیز قانع نشده اند و حتی با مخابرات و شبکه های تلقن همراه نیز برای ارسال پیامک های تبلیغاتی وارد گفت گو شده اند . برخی نیز ظاهرا آش را باجاش برداشته اند و حتی به خرید دستگاهای پیشرفته چاپ روی آورده اند؟ اکنون کمپین‌های انتخاباتی در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی، خدمات متنوعی به کاندیداهایی که می‌خواهند پول خرج کنند، می‌دهند. برخی از آنها وارد ستاد‌های تبلیغاتی کاندیدا‌ها می‌شوند و بخشی از کار را برعهده می‌گیرند و بخشی دیگر، مشاوره‌های تبلیغاتی به آنها می‌دهند اما گروهی که در اقلیت هستند و سود بالاتری از این شغل فصلی خود می‌برند، کسانی هستند که صفر تا صد تشکیل کمپین‌های تبلیغاتی را برعهده می‌گیرند. عمده فعالیت آنها تبلیغات کاغذی، تولید و تکثیر تبلیغات، بنرها و … در تیراژهای تأثیرگذار هر منطقه، ارائه مطالب و عکس‌ها در رسانه‌ها، رپرتاژ آگهی در رسانه‌های همسو با کاندیدا‌ها، تبلیغات به صورت تریبون، هماهنگی در سطوح مختلف جامعه و اجرای همایش و سمینار برای کاندیدا‌ها، دعوت از اساتید و سخنوران مجرب که جایگاه ویژه‌ای در بین مردم از نظر علمی، اجرائی، ورزشی، فرهنگی و حتی سیاسی دارند، تبلیغات مالتی‌مدیا و … است. مسئله دخل و خرج انتخاباتی و درآمدها و هزینه های مالی احزاب و گروهها در ایران شکل خاصی دارد که با نبود قوانین کنترل کنند. شعارهای گنگ و مبهمی چون کمک های مردمی یا حمایت های مردمی زمینه بروز و ظهور پیدا کرده اند. این گونه شعارها با تمام خوش نمایی به ابهام در هزینه های تبلیغاتی دامن می زند و اجازه نمی دهد تا میزان نفوذ قدرتهای اقتصادی در عرصه انتخابات معلوم شود. گویا به جای این دست شعارها که فضای انتخابات را مبهم تر می کند ضروری است تا با تصویب قوانین و یافتن راهکارهایی معین و مشخص بتوان به شفاف سازی در هزینه های انتخاباتی دست یافت تا با محدود شدن نفوذ قدرتهای اقتصادی، انتخابات در محیط سالم تری برگزار شود.
یک سوال ساده اگر قصد همه خدمت است و مردم شما را به خدمتتان میشناسند برنامه پشت پرده این پیام های بازرگانی چیست ؟همه ما میدانیم تبلیغات انتخاباتی هزینه دارد. برای این هزینه چه فکری کرده اید؟ از جیب خودتان می پردازید؟ کسی کمک خواهد کرد؟ اگر پیروز شوید یا نشوید چه طور خواهد شد؟
بسیار شنیده شده که می گویند فلانی به فلانی کمک مالی کرد تا وکیل مجلس شود و در عوض این شخص به او امتیازی داد که برای هفت پشتش کافی است! این برنامه ها که حتما صحت ندارد؟ جالب این جاست که اگه از هرکدامشان سوال شود که چرا کاندید شده اند بدون استثنا همه وظیفه شرعی!!!! و خدمت به مردم محروم !!!! را دلیل اصلی عنوان خواهند کرد. درگذشته تبلیغات با این گستردگی وجود نداشت از چند دوره اخیر این اقلام تبلیغاتی جزو بدیهیات در تبلیغات و کسب آراء مردم شده است. به طوری که با نزدیک شدن به انتخابات کمتر می توان میدانهای اصلی استان ها و مراکز استانها را دید که بنرهای خیره کننده یکی از کاندیداها در آن نصب نشده باشد و صد البته که انواع و اقسام پوسترهای تبلیغاتی در رنگهای متنوع در خیابانها و کوچه ها و حتی بر اتومبیلها به وفور چشم نواز هر رهگذری است! مسئله اصلی در پس این همه تبلیغ رنگارنگ این است که هزینه آنها از کجا است و به بیانی روشنتر، دخل و خرج تبلیغات انتخاباتی به چه صورت انجام می گیرد.
آیا واقعا همه این مبلغان خویشتن در پی این هستند که مبالغی را که هزینه می کنند چند برابرش را در دوران نمایندگی خود به دست بیاورند یا اینکه فقط در فکر خدمت به مردم کشور هستند؟
به نقل از خبر ایرانی حسین گروسی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفته است که با توجه به اینکه این افراد را در همه جا می توان پیدا کرد و مطمئنا راه به جایی نخواهند برد، ایشان اظهار کرده اند : کسانی که برای انتخابات مجلس اینطور هزینه های میلیاردی انجام می دهند بلا شک از تجار و سرمایه داران بزرگ کشور هستند که به دنبال دستیابی به مافیای قدرت هستند تا اهداف شوم خود را بهتر بتوانند دنبال کنند.
محمد آریایی نژاد عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم با اشاره به اینکه کم نیستند افرادی که برای رسیدن به این جایگاه هزینه های بالایی دارند، اظهار کرد: این هزینه های بالا و جایگاهی که برای رسیدن به آن تلاش می کنند باهم متناسب نیستند و این معنی را می توان از این موضوع برداشت کرد که یا مافیای فساد پشت این قضیه است و یا سو استفاده هایی که می خواهند از این جایگاه ببرند. وی با اشاره به این ضرب المثل مبنی بر اینکه «هیچ گربه ای محض رضای خدا موش نمیگرد» عنوان کرد: افرادی هم که برای حمایت و پشتیبانی از چنین کاندیداهایی هزینه می کنند از روی رضای خدا و فی سبیل الله نیست مطمئنا در برابر آن پول یا درخواستی دارند یا اینکه می خواهند از برش یک نماینده بتوانند در آینده استفاده کنند.
اما مسئله مهم حمایت های مالی نابجا در جریان رقابت های انتخاباتی است . این یک واقعیت تلخ است که ما در شهرهای کوچک، روستاها و حتی مراکز استان ها در هر دوره ار انتخابات مجلس که جلو می رویم، نقش پول و پشتیبانی های مالی بیشتر می شود. با حساب سرانگشتی برخی از نمایندگان مبالغی در حد ۵۰۰ میلیون تومان تا یک میلیارد تومان را برای کسب نمایندگی هزینه کرده اند که البته با توجه به شام، نهار و میهمانی هایی که داده می‌شود، این مساله کاملا واقعیت دارد. ولی وقتی با این نمایندگان درباره این مبالغ بالا صحبت می شود، آن ها می گویند که این مبالغ از سوی برخی از خیرین تامین می شود. به قول حسین نجابت که به افرادی که به عنوان خیر به نمایندگان کمک های مالی سنگین کرده انده لقب “خیرین مجلس ساز” داده بود . باید به دنبال انگیزه آن ها از تامین چنین مبالغ بالایی در رقابت های انتخاباتی باشیم.
هزینه های ۱۰۰و ۵۰۰میلیون تومانی تا میلیاردی
بحث هزینه های انتخاباتی بحث داغ این روزهاست و مصاحبه با نمایندگان یکی از مسیرهای دسترسی ، هرچند هیچ یک از نمایندگان رقم واقعی را نمی گویند یا از پاسخ دادن امتناع می کنند یا در یک جمله کوتاه ابراز می کنند که ” برای من هزینه ای نداشته ! ” یا یک جمله لوث شده و کلیشه ای که ” پشتوانه من فقط مردم و کمک های آنهاست” .
این روزها مردمان بی نوا برو بیایی دارند عده ای به وعده ساختن بیمارستان و جاده آسفالت و عده ای با بوسیدن دست کارگران تبلیغ میکنند و عده ای سعی می‌کنند با حضور در نماز جمعه و مراسمات مذهبی آرای توده مذهبی جامعه و یا با حضور در ورزشگاه‌ها و مکان‌های ورزشی آرای بافت جوان را به دست بیاورند.عده ای با اجاره ساختمان های و مکان های پر عبور و پوسترها و بنرهای تبلیغاتی رنگی در ابعاد بزرگ و عده ای با سخنرانی های پر شور و عده ای هم با پخش غذاهایی خوشمزه نوشابه و دوغ.
عده‌ای در این شبکه اجتماعی چندرسانه‌ای با انتشار تصاویر و فیلم‌هایی، سوابق خود را یادآوری کرده و یا مواضع خود را در مسائل ریز و درشت مطرح می‌کنند و برخی از نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی در شهرستان‌های مختلف نیز با نزدیک شدن به ایام انتخابات سرکشی از شهرها و روستاهای حوزه انتخابیه خود و یا شرکت در مجالس ترحیم و یا شادی را به عنوان راهی برای تبلیغات انتخاب کرده‌اند و تعدادی از آن‌ها نیز از کوچک‌ترین اقدام خود گزارش‌های تصویری در این شبکه‌ها منتشر می‌کنند.اگر روزانه به کانال و گروه‌های تلگرام، صفحات فیسبوک و اینستاگرام، گروه‌های واتساپی و دیگر شبکه‌های مجازی موبایلی دعوت شدید که از در آن از فردی به عنوان قهرمان، ناجی، دلاور و القاب این چنینی یاد می‌شود شک نکنید این صفحات مجازی برای انتخابات تشکیل شده است و فرد مورد نظر با هر تیپ و قیافه و سن و سالی که از وی تعریف می‌شود، کاندیدای مجلس است که با توجه به تعداد بالای افرادیکه برای نمایندگی مجلس دراستان پاپیش گذاشته‌اند کاملا معمول است روزانه با چند نفر از این قهرمانان! آشنا شوید.
حال فرض کنیم هر نماینده یک میلیارد خرج کند تا به مردم خدمت کند؟ آیا این کار توجیه اقتصادی دارد؟قرار دادن این رقم در کنار حقوق ماهانه حدود چهار میلیون تومان نمایندگان نیز جالب توجه است و نشان می دهد هر نماینده با پس انداز همه دریافتی خود در کل دوره نمایندگی، حدود نیمی از منابع مالی لازم برای تبلیغات انتخابات دور بعد را تأمین کرده و برای مابقی آن به منابع دیگری نیاز دارد و شفافیت این منابع محل سؤال این روزهای مردم است. اگر از این بگذریم که چرا چنین مبالغی برای قرار گرفتن در پستی صرف می شود که در چهار سال نصف هزینه انجام شده درآمد دارد؛ باید به این پرسش ها پاسخ دهیم که داوطلبان در هر انتخابات پول مورد نیاز را از کجا تأمین می کنند و از چه کسانی کمک می گیرند؟ برای جبران این کمک ها چطور عمل خواهند کرد و از منابع و منافع چه کسانی مایه خواهند گذاشت؟ اینها همان سؤالاتی است که پس از هشدارهای اخیر پررنگ تر از قبل شده و پاسخ دادن به آن یک مطالبه مردمی است.
این مسئله زمانی جالب تر میشود که بدانیم در پشت سر اکثر نمایندگان تیم خیلی علمی و تخصصی بسته شده، چندین استاد دانشگاه ، اساتید جامعه‌شناسی، اقتصاددان، حتی اساتید روان شناسی و جمعیت شناسی ؟؟؟. اساتید جامعه‌شناسی و اقتصاددان بیشتر روی متن‌های سخنرانی و اتاق فکر با نماینده کار می‌کنند و جمعیت‌شناس‌ها می‌گویند، بیشتر روی چه جامعه هدفی کار کنند . کار این افراد کمک به یک نماینده برای کسب رأی بیشتر است حتی وظیفه آنها علاوه بر نوشتن متن سنخنرانی ها بر حسب سواد و نیاز مخاطب تنظیم حرکات دست برای تاثیر بیشتر بر مخاطب است؟؟؟
مشکل کجاست ؟ یک مقایسه ساده
بسیاری از صاحب نظران عمده ترین دلیل این امر ناشی از قانون انتخابات می دانند که «شفافیت مالی» را اجباری نکرده است. وقتی قانون انتخابات فعلی را با قانون انتخابات کشورهای اروپایی و توسعه یافته مقایسه می کنیم . که در آنها هرگونه کمک مالی مردم و بنگاه ها ثبت و ضبط می شود متوجه عمق فاجعه می شویم .
طبق قانون اساسی فرانسه، شورای قانون اساسی موظف به نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری آن کشور است که یکی از وظایف این شورا رسیدگی به منابع مالی احزاب سیاسی است. بنابر این وظیفه، شورای قانون اساسی بر هزینه های تبلیغاتی کاندیداهای احزاب سیاسی در انتخابات نظارت کرده و به این وسیله، دخل و خرج های انتخاباتی را کنترل می کند که باید مطابق با سقف هزینه اعلام شده باشد. بر طبق اصل ۲۱ قانون اساسی کشور آلمان، احزاب «باید برای سرمایه ها و منابع و استفاده از منابع پولی خود به طور عمومی پاسخگو باشند». قانون احزاب مصوب ۱۹۶۷ و اصلاحیه آن در ۱۹۸۳ ضمانتهای اجرایی این ماده را پیش بینی کرده که بنابر آن، احزاب موظف به افشای اسامی افراد کمک کننده هستند و مجازاتهایی نیز برای عدم گزارش کمکهای مالی در نظر گرفته شده است.
به این ترتیب می بینیم که حتی خود قانون انتخابات کشور یکی از ضعف های قانونی را فقدان ساز و کارهای دقیق تنظیم کننده نظام کمک های مالی برای احزاب و اشخاص عنوان می َکند و همین ضعف قانونی عملا گریزگاهی برای متخلفان حوزه انتخابات شده است که به نام کمک به ستادهای تبلیغاتی نامزدها و یا حتی به نام خیریه، تلاش می کنند تا افرادی را روانه پست َهای کلیدی حکومت کنند. در کشورهای دیگر برای جمع آوری منابع مالی کاندیدا ها قوانین محدود کننده وجود دارد. کاندیدا نمی تواند همه هزینه تبلیغاتی خود را از یک یا چند سرمایه دار یا نهاد تامین کند چرا که نهایتا در قبال کمک های سرمایه دار از نماینده توقعاتی به وجود می آید و یک مجلس یا نهاد در اختیار یک سرمایه دار قرار می گیرد که بر روی رای هزاران کارگر و زیردستش تاثیر میگذارد و این مساله با شعار هر شهروند یک رای تناقض دارد.
حال سخن ما با مردم : نماینده ای که مانند عروسک خیمه شب بازی باید استادان و پشت سر هایش از احزاب و جریان ها و گروهها متن سخنان او را تنظیم کنند و حرکات دستش را کوک کنند نماینده ما نیست . نماینده ای که در طول باقی سال به عروسی و عزای نزدیکانش هم نمیرود ولی در طول این چند هفته پایین شهر و بالا شهر را یکی میداند و یک پای مراسم نماینده ما نیست . نماینده ای که یک میلیارد خرج میکند تا یک صندلی ۱۹۲ میلیونی در بهارستان بخرد حتی با فروختن وقت سخنرانی هایش هم شده پولش را نقد میکند نماینده ما نیست . نماینده ای که چند میلیون خرج می کنند تا چند هزار بنر و پوستر را یک محله فقیر نصب کند در حالی که در همان محله کودکانی برای نداشتن سالانه ششصد هزار خرج و مخارج به مدرسه نمی روند دردش گرسنگی آن جماعت نیست دردش قدرت است و دیگر هیچ .