وقتی گنجینه‌های تاریخی به یغما می‌روند…
حفاظت این میراث و گنجینه ملی به مثابه حفظ تمام تاریخ و سبقه این مرز و بوم است اما، گاهی می‌بینیم و می‌شنویم که بخشی از این میراث در حفاری‌های غیرمجاز به غارت رفته است و یا در جریان قاچاق به خارج از مرزها توسط نیروی انتظامی کشف و ضبط شده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ـ منطقه مرکزی، چندی پیش خبر کشف تعدادی ظروف عتیقه در محورهای مواصلاتی استان مخابره شد. دو قاچاقچی قصد انتقال عتیقه‌جاتی را که قدمت دو کوزه آن به هزاره دوم قبل از میلاد بازمی‌گشت را از شهرستان خمین داشتند که توسط نیروی انتظامی دستگیر شدند.
علاوه بر آن سنگ‌نگاره‌های ۴۰ هزار ساله تیمره خمین نیز که اکوموزه‌های طبیعی به شمار می‌روند از این دست‌اندازی‌ها در امان نبوده‌اند چراکه سنگ‌نگاره ارزشمند زایش آدمی به عنوان یکی از معدود صحنه‌های ثبت شده از تولد انسان در سراسر دنیا در این منطقه به سرقت رفته است.
طی مشاهدات مردم و گزارشات رسیده، غارت آثار باستانی و دست‌اندازی قاچاقیان عتیقه همچنان ادامه دارد و وجود حفره‌های بسیار بر روی تپه‌های باستانی و همچنین نقاط کهن گواه این مدعاست.
حضور میراث فرهنگی در اماکن تاریخی کمرنگ است
غلامرضا میوه فرماندار کمیجان با اشاره به قدمت این شهرستان که زمانی مرکز سکونت مادها و تمدن هگمتانه بوده است، افزود: در این شهرستان غارهای انسان‌ساز و طبیعی بسیاری وجود دارد که قطعاً به واسطه سبقه بسیار این شهرستان گنجینه‌ای از آثار باستانی محسوب می‌شوند اما، گاهی مورد دست‌اندازی قرار گرفته‌اند.
وی اظهار داشت: متأسفانه حضور میراث فرهنگی در این مناطق کمرنگ است و با توجه به قدمت این شهرستان و تپه‌های باستانی آن حضور تنها یک نفر از سوی میراث فرهنگی به منظور حفاظت و نظارت بر نقاط کهن پاسخگوی نیاز نخواهد بود.
فرماندار کمیجان با تأکید بر اینکه وجود چنین گنجینه‌ای قطعاً نیازمند نظارت و حفاظت بیشتری است گفت: دو گروه وظیفه نظارت را برعهده دارند؛ میراث فرهنگی و نیروی انتظامی. میراث فرهنگی به واسطه کمبود نیروهای خود چندان نمی‌تواند در این عرصه وارد عمل شود و نیروی انتظامی نیز فقط در صورت دریافت گزارش در خصوص قاچاق و یا حفاری وارد عمل می‌شود.
به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از ایسنا، مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان کمیجان نیز با اشاره به فعال بودن یگان حفاظت شهرستان تصریح کرد: در صورتی که مورد خاصی گزارش شود به سرعت وارد عمل می‌شویم.
سادات گفت: انجمن‌های میراث فرهنگی اغلب گزارشاتی در خصوص حفاری‌های غیر مجاز دارند که پیگیری‌های لازم صورت می‌گیرد و افراد خاطی نیز دستگیر و حداقل مشمول شش ماه حبس می‌شوند اما، تاکنون گزارشی از سوی مردم مبنی بر حفاری و دزدیده شدن آثار باستانی دریافت نکرده‌ایم.
میراث فرهنگی تنها وظیفه سرکشی و بازدید اماکن تاریخی را برعهده دارد
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی نیز با تأکید بر اینکه طبق قانون، نیروی انتظامی وظیفه حفاظت مناطق و آثار باستانی را برعهده دارد، افزود: میراث فرهنگی صرفاً در خصوص حفاری‌ها، آثار باستانی و هرگونه اشیای مکشوفه، مسئول انجام کار کارشناسی و تخصصی است.
وی اظهار کرد: یگان حفاظت میراث فرهنگی وظیفه نظارت و سرکشی بر مناطق را برعهده دارد و در صورت بروز تخلف در قالب حفاری غیرمجاز یا کسب گزارشات مردمی در خصوص حفاری یا قاچاق، گزارش مربوطه را به نیروی انتظامی ارجاع می‌دهد.
محسن رحمتی با تأکید بر اینکه اهرم فشار یا برخورد در این زمینه در اختیار ما نیست، گفت: قطعاً با استقرار یک نفر نیروی یگان حفاظت نمی‌توان در مقابل دست‌اندازی‌ها ایستاد بلکه رسیدگی به این موضوع نیازمند حفاظت و نظارت مسئولان و نیروی انتظامی شهرستان‌هاست. نیروهای یگان حفاظت تنها وظیفه بازدید و اطلاع‌رسانی در صورت بروز تخلف را دارند.
وی تصریح کرد: در برخی نقاط که حساسیت بالایی به لحاظ تاریخی و وجود آثار باستانی دارند یگان حفاظت به صورت دائم مستقر است و امور نظارتی را انجام می‌دهد اما، اینکه بخواهیم برای هر تپه و یا منطقه تاریخی نیرو مستقر کنیم باید سه برابر نیروهای اداره کل نیرو در اختیار داشته باشیم تا بتوان حفاظت را انجام داد که مسلماً چنین امکانی وجود ندارد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان با اشاره به نظر قانون‌گذار در این حوزه گفت: طبق قانون با توجه به کمبود نیرو، نظارت و حراست از مناطق روستایی به شورای شهر و روستا و دهیاری‌ها سپرده شده است و علاوه بر این، نیروی انتظامی و پاسگاه‌ها وظیفه حراست را بر عهده دارند. میراث فرهنگی به موازات مسئولان یاد شده سرکشی لازم را در مناطق باستانی انجام می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: درصورتی که چنین دست‌اندازی‌هایی صورت بگیرد فرمانداران به عنوان مسئولان اصلی شهرستان‌ها نیز می‌توانند اطلاع‌رسانی لازم را داشته باشند تا اقدام لازم در راستای رسیدگی انجام شود.
نظارت اصلی با میراث فرهنگی است
سرهنگ ویسمه‌ای رئیس آگاهی اراک نیز درخصوص اقدامات حفاظتی نیروی انتظامی در پاسداری و رسیدگی به آثار باستانی گفت: کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها در محوطه‌ها و اماکن تاریخی نگهبان دارند و کلیه نظارت‌ها نیز اعمال می‌شود.
وی افزود: علاوه بر انجام نظارت‌ها، در صورت گزارش تخلف اقدامات لازم انجام می‌شود و اشیا و عتیقه‌جات مکشوفه تحویل میراث فرهنگی می‌شود.
ویسمه‌ای با اشاره به انجام حفاری‌های غیرمجاز در کل کشور گفت: نیروی انتظامی و یگان حفاظت میراث فرهنگی در این خصوص نظارت دارند اما، نیروی انتظامی صرفاً در صورت بروز تخلف وارد عمل می‌شود و نظارت و حفاظت اصلی بر عهده میراث فرهنگی است.
به گزارش ایسنا، ظاهراً حفظ میراث فرهنگی و آثار کهن این سرزمین هنوز به دغدغه‌ا‌ی مهم در استان و البته کشور بدل نشده است چراکه شنیدن اصطلاح حفاری‌های غیرمجاز چندان برای مسئولان برخورنده یا نگران‌کننده نیست و دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط توپ وظیفه‌ی نظارت و کنترل این مناطق ارزشمند را به زمین یکدیگر می‌اندازند.
این کوتاهی‌ها باعث شده است که سودجویان در دل تپه‌های باستانی غارهای فراموشی حفر کنند و امنیت این تجارت پرسود به جایی می‌رسد که مدرک دست‌اندازی‌ها را می‌توان گاهی به چشم دید و به گوش شنید.
خطر به یغما رفتن سرمایه‌های باستانی این سرزمین در بی‌خبری مردم و بی‌توجهی یا فراموشی مسئولان، خطری است که علیرغم شعارهای رنگارنگ فرهنگی، فرهنگ و هنر این مرز و بوم را تهدید کرده و این اقدامات چیزی جز کوتاهی در حفظ تاریخ و گنجینه‌های کهن را به ذهن متبادر نمی‌کند!
شاید به نوعی موازی‌کاری‌های موجود نیز دلیلی بر به نتیجه نرسیدن نهایی عملکردها باشد و آشی که چند آشپز دارد یا به یاد می‌آورد.
شاید اگر مسئولیت حفاظت و نظارت برعهده‌ی یک سازمان یا ارگان باشد شاهد شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت‌ها نباشیم و مهم‌تر از همه اینکه شاید بازنگری در برخورد قانونی با قاچاقچیانی که فرهنگ و هنر و تاریخ این مرز و بوم را به یغما می‌برند نیز نیاز است تا افراد از بیم گرفتاری در چنگال قدرتمند قانونی که به سادگی از چنین گناهی نمی‌گذرد جرأت دست‌اندازی و غارت اماکن تاریخی را نداشته باشند.
این نکته حایز اهمیت است که کشف آثار باستانی قاچاق شده به منزله پایان ماجرا نیست چراکه چندی بعد مجدداً شاهد حفاری‌ها و به غارت‌رفتن‌ها هستیم.
گزارش از آذر اسفندیاری،
Loading ...