فرهنگ باید به عنوان اولویت در همه بخش‌ها و حوزه‌ها لحاظ شود
به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از خبرگزاری فارس از اراک، ارتقای سطح فرهنگ عمومی و افزایش نشاط اجتماعی، توسعه زیرساخت‌ها و فضاهای موثر فرهنگی، هنری و مذهبی در سطح استان، تلاش برای دست‌یابی به رشد و توسعه فرهنگی، هنری متکی بر دانش، آگاهی، پژوهش، سرمایه انسانی، فناوری نوین و رونق صنایع فرهنگی، ایجاد نظام کارآمد و هماهنگ فرهنگی، هنری و مذهبی از اهداف سند توسعه پنجم استان مرکزی به شمار می‌رود، اهدافی که در صورت تحقق می‌توانست تحولات شگرفی در استان ایجاد کند.
چشم‌انداز برنامه پنجم توسعه فرهنگی استان مرکزی جامعه‌ای دین‌مدار دارای نگرش‌های دینی، برخوردار از بنیادها و نهادهای فرهنگی متضمن توسعه، جامعه‌ای خودباور و با شناخت و آگاهی نسبت به پیشینه فرهنگ اسلامی ایرانی و دارای اندیشه و تولیدات فرهنگی هنری فاخر را ترسیم می‌کرد.
*فرهنگ باید به عنوان اولویت در همه بخش‌ها و حوزه‌ها لحاظ شود
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی معتقد است: فرهنگ باید به عنوان اولویت در همه بخش‌ها و حوزه‌ها لحاظ شود، یا اگر در راس نبود در ردیف اولویت‌های اول قرار گیرد.
حجت‌الاسلام صفر قربانپور در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار داشت: تدوین برنامه ششم باید به گونه‌ای صورت گیرد که همه دستگاه‌های اجرایی موضوع فرهنگ و هزینه کرد برای آن را جدی گرفته و به آن بپردازند.
*صرف نوشتن یک قانون نمی‌تواند الزام‌آور باشد
وی تصریح کرد: در تدوین هر برنامه باید الزامات آن برنامه نیز دیده شود، همچنین باید در قانون مربوط به آن از عباراتی استفاده شود که الزام‌آور باشد، چرا که صرف نوشتن یک قانون خود نمی‌تواند الزامی به وجود آورد و ما اگر می‌خواهیم برنامه‌ای را اجرا و پیاده کنیم باید بدانیم در آینده پیرامون نحوه اجرای آن پاسخگو خواهیم بود.
*فرهنگ ستون فقرات هر جامعه‌ای است
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی با تاکید بر اینکه در بخش فرهنگ ضروری است پیوست فرهنگی در مجموعه پروژه‌های عمرانی مد نظر قرار گیرد، ادامه داد: در برنامه ششم توسعه استان باید تناسب بومی‌گرایی موارد استانی در پیوست فرهنگی قاطعانه پیگیری شود.
حجت‌الاسلام قربانپور با بیان اینکه فرهنگ ستون فقرات هر جامعه‌ای محسوب می‌شود، تصریح کرد: متأسفانه در حال حاضر شرایط به گونه‌ای است که اگر برنامه‌ای اجرا نشد، بازخواستی صورت نمی‌گیرد، در اجرای برنامه‌های توسعه‌ای باید سازمان بازرسی ورود پیدا کند.
*در برنامه ششم عناوین ارزش‌های اعتقادی و اجتماعی روشن‌تر دیده شود
وی افزود: در برنامه ششم باید عناوین ارزش‌های اعتقادی، اجتماعی و مذهبی و معیارهای ارزشی اعم از مسائل مربوط به پوشش اسلامی، ارزش‌های اعتقادی مربوط به مسائل اجتماعی، مذهبی و قرآنی روشن‌تر دیده شوند.
*جریانات مربوط به فعالیت‌های قرآنی در جامعه بسیار کمرنگ است
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان مرکزی در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر جریانات مربوط به فعالیت‌های قرآنی در جامعه بسیار کمرنگ است، گفت: در برنامه ششم توسعه در حوزه فرهنگ دو مبحث در حوزه قرآنی باید مد نظر قرار گیرد که یکی مهندسی برنامه‌های قرآنی و دیگری فعال شدن شورای قرآنی در استان‌ها است.
حجت‌الاسلام قربانپور گفت: هم‌اکنون هزینه‌های مرتبط با جریان قرآن به صورت مشخص در اختیار سازمان‌ها و ارگان‌ها قرار نمی‌گیرد، نگاه درصدی و نیم درصدی به اعتبارات قرآنی دستگاه‌ها نمی‌تواند دردی از جامعه دوا کند.
*پرداختن جدی به فرهنگ ایرانی اسلامی در برنامه ششم
وی اختصاص اعتبارات ویژه به فعالیت‌های قرآنی، توجه به اصل جریان تحکیم بنیان خانواده، پرداختن جدی به فرهنگ ایرانی اسلامی، توجه به فرهنگ کار، تقویت باورهای اعتقادی کار، تلاش در راستای کاهش گسست پیوندهای نسل قدیم و جدید و… را از مسائلی دانست که باید در برنامه ششم مورد توجه و عنایت برنامه‌ریزان امر قرار گیرد.
* جایگاه ساخت اندیشه و تفکر در فرهنگ است
کارشناس مسائل فرهنگی اجتماعی استان مرکزی نیز گفت: جایگاه ساخت اندیشه و تفکر در فرهنگ است، در حوزه فرهنگ است که می‌توان مبانی را ساخت و خروجی را تبدیل به برنامه کرد.
پیمان عین‌القضاتی اظهار داشت: فرهنگ مادر بخش‌های توسعه است و همان‌طور که امام راحل فرمودند انقلاب ایران یک انقلاب فرهنگی بود که این نشان دهنده اهمیت فرهنگ است.
وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین شوراهایی که در کشور شکل گرفته شورای عالی انقلاب فرهنگی است، ادامه داد: این شورا مسائل فرهنگی کشور را قانون‌گذاری می‌کند و قوانین آن نیز ضمانت اجرایی دارد.
کارشناس مسائل فرهنگی اجتماعی استان مرکزی تصریح کرد: هر برنامه‌ای که قرار است در جامعه اجرایی شود، علاوه بر امکانات و بودجه به نیروی انسانی متخصص نیاز دارد و اگر مبانی فرهنگی و اعتقادی نیروی انسانی به خوبی شکل نگرفته باشد، نمی‌توان به اجرای موفق برنامه امید داشت.
*در حوزه آموزش مباحث دینی کمبودهایی در جامعه وجود دارد
عین‌القضاتی با اشاره به چالش‌های حوزه فرهنگی و اجتماعی بیان کرد: در حوزه آموزش مباحث دینی کمبودهایی در جامعه وجود دارد، مبانی اعتقادی ما ثابت هستند، اما در اینکه با توجه به اطلاعات روز این مبانی را به جوانان معرفی کنیم، شکاف‌هایی وجود دارد، که برنامه‌ریزان باید به این مهم عنایت کافی داشته باشند.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: مسئولان به خوبی باور دارند که کشور در حوزه فرهنگ با چالش‌ها و مشکلات عدیده‌ای مواجه است، اما در حوزه عملکردی نمی‌توانند گام‌های خوبی برای رفع این چالش‌ها بردارند و این موضوع باعث شده حرکت در حوزه فرهنگ به کندی صورت گیرد.
*امروز جامعه در حوزه فرهنگ‌پذیری با مشکل مواجه است
کارشناس مسائل فرهنگی اجتماعی استان مرکزی افزود: امروز جامعه در حوزه فرهنگ‌پذیری با مشکل مواجه است، ایرانیان فرهنگ‌‌پذیر هستند و اگر موضوع جدیدی مطرح شود، در صورتی که منطقی باشد آن را می‌پذیرند، چالشی که وجود دارد این است که امروزه مبانی اعتقادی و دینی در حوزه فرهنگی به خوبی تبیین نشده و کشورهای خارجی به خوبی این چالش را درک کرده و با تولید برنامه‌ها به دنبال این هستند که این فضا را به چالش بکشند.
عین‌القضاتی خاطر نشان کرد: استان مرکزی به دلیل جمعیت جوانی که دارد، از جمله استان‌هایی است که نقاط تحریک پذیری آن در حوزه فرهنگ در مقایسه با سایر استان‌ها بسیار بالاتر است، این استان ظرفیت پذیرش خوبی دارد که اگر خوب کنترل و مدیریت نشود، به یک آسیب تبدیل خواهد شد.
*تنها راه مقابله با تهاجم فرهنگی داشتن برنامه‌ای مناسب است
وی تنها راه مقابله با تهاجم فرهنگی و ناتوی فرهنگی دشمنان را داشتن برنامه‌ای مناسب دانست و تصریح کرد: با عنایت مقام معظم رهبری برنامه‌های راهبردی در قالب برنامه‌های پنج ساله تدوین شده که نحوه اجرای این برنامه‌ها بهترین شاخص عملکرد دولت‌ها است.
کارشناس مسائل فرهنگی اجتماعی استان مرکزی ادامه داد: متأسفانه در حال حاضر هیچ دستگاه اجرایی به اجرا شدن برنامه‌های توسعه‌ای نظارت ندارد و به جرأت می‌توان گفت به دلیل نبود دستگاه ناظر برنامه‌های توسعه‌ای ضمانت اجرایی ندارند.
عین‌القضاتی با اشاره به اینکه نظام برنامه‌ریزی و بودجه کشور دچار مشکل است، بیان کرد: عدم تأمین اعتبار و بودجه و ابلاغ به موقع اعتبارات از مسائل مهمی است که در کنار نگاه سیاسی و سلیقه‌ای دولت‌ها مانع از اجرای برنامه‌های توسعه‌ای می‌شود که باید بر آن چاره‌اندیشی کرد.
*عدم اشراف مدیران بر مسائل فرهنگی استان
وی اظهار کرد: قطعاً اگر دستگاه‌ها و نهادها طی سال‌های گذشته بر اساس برنامه پیش‌بینی شده حرکت می‌کردند، امروز شاهد تحولات شگرفی در حوزه فرهنگی بودیم، متأسفانه عدم اشراف مدیران بر مسائل فرهنگی استان، تغییرات پی در پی مدیران، عدم توجه به برنامه‌های توسعه‌ای و نبود نظارت و ضوابط اجرایی قوانین توسعه توسط دستگاه‌های بالادستی از جمله موانع توسعه فرهنگی در استان به شمار می‌رود.
*بخش‌های فرهنگی باید به عنوان بازوی یاریگر در کنار دستگاه‌های اجرایی قرار گیرند
وی با تاکید بر اینکه بخش‌های فرهنگی باید به عنوان بازوی یاریگر در کنار نهادها و دستگاه‌های اجرایی قرار گیرند، افزود: به جرأت می‌توان گفت نبود برنامه‌ریزی کارآمد در بخش فرهنگی و اجتماعی یکی از چالش‌هایی است که به فروپاشی نهادهای خانواده منجر می‌شود، با توجه به این مسئله ضروری است نهادهای آموزشی کشور از جمله آموزش و پرورش و مراکز آموزش عالی برای رفع این خلأ، آموزش و ترویج فرهنگ در بین نوجوانان و جوانان اقدام کرده و نیازهای فرهنگی جامعه را رفع کنند.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: اجرا و توسعه برنامه‌های فرهنگی در کشور افزایش مشارکت‌های مردمی را به دنبال خواهد داشت که این افزایش می‌تواند کاهش آسیب‌های اجتماعی را رقم بزند.
عین‌القضاتی با اشاره به اینکه آیین‌نامه ترویج فرهنگ قرآنی در برنامه پنجم توسعه کشور تدوین شده بود، ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی آیین‌نامه ترویج فرهنگ امور قرآنی را به تصویب رساند که بر اساس آن وظایف دستگاه‌های اجرایی به خوبی مشخص شده بود، اما منشور توسعه فرهنگ قرآنی در اجرا مورد غفلت واقع شد و اهداف در نظر گرفته شده برای آن محقق نشد.
*لزوم توجه به مباحث پژوهشی در حوزه فرهنگ و اجتماع
وی بر لزوم توجه به مباحث پژوهشی در حوزه فرهنگ و اجتماع تاکید کرد و یادآور شد: توجه به امر پژوهش می‌تواند نیازهای واقعی استان و کشور در حوزه فرهنگی و اجتماعی را به خوبی مشخص و تبیین کند.
*اجرای برنامه‌های چهارم توسعه می‌توانست رشد و توسعه فرهنگی را به دنبال داشته باشد
کارشناس مسایل فرهنگی و اجتماعی استان مرکزی نیز معتقد است برنامه چهارم توسعه به لحاظ اجتماعی و فرهنگی و نگاه اجتماعی محور و توجه به مباحث اجتماعی متفاوت‌تر از برنامه‌های قبل از خودش و حتی برنامه پنجم توسعه بوده است.
مصطفی عرب اظهار داشت: یکی از حوزه‌هایی که در برنامه چهارم مدنظر بود واگذاری تصدی‌ها بود که متاسفانه در این مدت شاخص‌های این برنامه به ویژه در حوزه اجتماعی و فرهنگی اجرایی نشد.
وی افزود: در این سند برنامه‌هایی در نظر گرفته شده بود که بسیار مترقی و پیشرفته بود و اگر اجرایی می‌شد، قطعا رشد و توسعه فرهنگی را به دنبال داشت.
کارشناس مسائل فرهنگی و اجتماعی استان نشاط اجتماعی، افزایش مشارکت مردمی، افزایش مشارکت سیاسی و عمومی را از پیش‌بینی‌های این برنامه دانست و اظهار کرد: متأسفانه به دلیل بی‌توجهی به برنامه‌های تدوینی در گذشته این اهداف محقق نشد.
*عدم اجرای بسیاری از برنامه‌ها در دولت‌های گذشته
عرب با بیان اینکه برنامه پنجم نیز در مدت زمان بسیار کمی تدوین، مصوب و ابلاغ شد، خاطر نشان کرد: در ماده دو برنامه پنجم به بحث پیوست‌های فرهنگی اشاره شده و بر مبنای آن تمام پروژه‌های بزرگ و بنگاه‌های اقتصادی باید پیوست فرهنگی به همراه داشته باشند که متأسفانه دولت باز هم به این بحث توجهی نکرد که رسیدگی به آن باید در شورای عالی فرهنگی صورت می‌گرفت.
وی ادامه داد: توجه به موضوع عفاف و حجاب نیز در چند سال گذشته در دستورالعمل‌های زیادی تصویب و در شورای عالی انقلاب فرهنگی و دولت خاتمی دستورالعملی برای ترویج عفاف و حجاب پیش‌بینی و ابلاغ شد که این آیین‌نامه هشت سال در دولت نهم و دهم معلق ماند و محقق نشد که در برنامه پنجم باز هم مورد تاکید قرار گرفت.
کارشناس مسائل فرهنگی و اجتماعی تصریح کرد: در مسائل قرآنی نیز آیین‌نامه ترویج فرهنگ قرآنی مصوب شد، در شورای عالی انقلاب فرهنگی به اجرا که رسید شرح وظایف دستگاه‌ها به خوبی پیش‌بینی شده بود، اما در اجرا باز ماند و اجرا نشد و منشور توسعه فرهنگ قرآنی نام گرفت که در اجرا مغفول ماند.
عرب بیان کرد: این منشور روی زمین ماند و از سرنوشت آن بی‌خبریم، اما خبرها حاکی از آن است که در دولت جدید راهکارهایی برای آن در نظر گرفته شده که امیدواریم اجرایی شود.
وی گفت: در مباحث فرهنگی و اجتماعی به دلایل مختلفی در برنامه پنجم توسعه موفق عمل نکردیم، در این برنامه اجتماعی‌محور بودن را که در برنامه چهارم مورد توجه قرار گرفته بود، شاهد نبودیم.
*در برنامه پنجم نگاه به حوزه فرهنگ و اجتماع خوب نبود
این کارشناس ادامه داد: در برنامه پنجم با وجود اینکه به مباحث فرهنگی پرداخته شد، اما نگاه به حوزه فرهنگ و اجتماع خوب نبود و یکی از حوزه‌هایی که باید به آن توجه می‌شد و مورد تاکید قرار می‌گرفت، سازمان‌های مردم نهاد بود که یا دیده نشد یا کم دیده شد و این موضوع باعث شد نتوانیم از بسترهای خوبی که این فضاها در اختیار دارند برای پیشبرد امور فرهنگی و اجتماعی استفاده کنیم.
عرب با بیان اینکه بیش از ۲۰ دستگاه اجرایی در حوزه فرهنگی و اجتماعی فعالیت دارند، افزود: متأسفانه به دلیل جزیره‌ای عمل کردن و نبود مدیریت واحد اعتبارات لازم به این دستگاه‌ها اختصاص داده نمی‌شود و به دلیل عدم مدیریت واحد نمی‌توان در اجرای این سیاست‌های حوزه فرهنگی و اجتماعی موفق عمل کرد.
*ضعف در فرهنگ عمومی مهم‌ترین مشکل استان است
وی فرهنگ عمومی و ضعف در آن را یکی از مهم‌ترین مشکلات استان در بخش فرهنگ دانست و خاطر نشان کرد: عدم ایجاد هویت فرهنگی واحد در سطح استان موجب شده که این مشکل روز به روز بیشتر و بیشتر شود که برای کاهش آن می‌توان نمادهای مشترکی را برای انسجام فرهنگی ایجاد و از ظرفیت مشارکت مردمی بیشتر استفاده کرد.
کارشناس مسائل اجتماعی مشکلات بیکاری، ازدواج و طلاق و معضل اعتیاد و سرقت را نیز از عمده‌ترین چالش‌های حوزه اجتماعی عنوان کرد و ادامه داد: مهم‌ترین مطالبه مردم در برنامه ششم توسعه در حوزه فرهنگ و اجتماع باید توسعه زیرساخت‌ها و افزایش نشاط اجتماعی، افزایش سرمایه اجتماعی و… در حوزه اجتماعی و افزایش زیرساخت‌های فرهنگی و توسعه مناسبت‌های فرهنگی و هنری در حوزه فرهنگی باشد.
*جا به جایی دولت‌ها نباید مانع اجرای برنامه‌های توسعه در کشور شود
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت نهم و دهم در استان مرکزی نیز با بیان اینکه باید در حوزه چشم‌انداز فرهنگ‌سازی صورت گیرد، گفت: جا بجایی دولت‌ها نباید مانع اجرای برنامه‌های توسعه در کشور شود، اما متأسفانه در کشور با تغییر دولت‌ها سیاست‌ها نیز تغییر کرده و اهداف و برنامه‌ریزی‌ها به صورت معطل باقی می‌ماند.
مصطفی مشایخی از اجرای اقدامات خوب فرهنگی در دولت نهم خبر داد و افزود: در دولت نهم و دهم سعی شد به ساختارهای فرهنگی پرداخته شود که مدیران استانی نیز تلاش کردند در استان‌ها به آن بپردازند.
*کانون‌های فرهنگی مساجد توسعه یافت
وی توسعه کانون‌های فرهنگی مساجد، راه‌اندازی ساختمان آفتاب ویژه کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، افزایش کمی و کیفی مؤسسههای قرآنی، جلب همکاری مؤسسههای مختلف در برگزاری جشنواره امام رضا(ع)، آغاز عملیات احداث تالار مرکزی، تغییر کاربری سینمای متروک استقلال اراک به مجتمع فرهنگی هنری چند منظوره ستارگان، راه‌اندازی چهارخانه دیجیتال و دو مجتمع دیجیتال در استان، شبکه سازی فرهنگی، راه‌اندازی مجموعه‌های فرهنگی و جلب و جذب مشارکت‌های مردمی از طریق برون سپاری فعالیت‌ها به بخش خصوصی را از بخشی از اقدامات صورت گرفته در برنامه پنجم توسعه در حوزه فرهنگ و هنر استان عنوان کرد.
وی ادامه داد: تقویت بخش خصوصی و استفاده از توانمندی‌های آنان، توجه به نشاط اجتماعی با شعار شادی و نشاط بدون گناه، صدور بیشترین مجوز در حوزه اجرای کنسرت و پاسخ دادن به عطش‌های موجود در این بخش، برگزاری منظم جلسات شورای فرهنگ عمومی و گرامیداشت حدود ۱۵ نفر از مفاخر استان بخش دیگری از اقدامات صورت گرفته در دولت گذشته به شمار می‌رود.
به گفته وی ایجاد سرای روزنامه‌نگاران، برگزاری کارگاه‌های کارگاه آموزشی در حوزه رسانه، برگزاری چندین جشنواره مطبوعاتی، فروش محصولات هنرمندان از طریق برپایی نمایشگاه‌های تخصصی، خرید کتاب‌های ارزشی، حمایت از پژوهش‌های کاربردی، تدوین اطلس جامع فرهنگی استان به همت ۱۴۰ پژوهشگر و… نیز از دیگر اقدامات صورت گرفته در راستای تحقق بخشی از اهداف برنامه پنجم توسعه در حوزه فرهنگ استان بوده است.
Loading ...