آئین‌هایی برای ورود به ماه خدا

به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از خبرنگار مهر، گذشته؛ حال و آینده را می سازند و ایام ماه رمضان به عنوان آیینی دینی و اسلامی، از دیر باز با رسوم خاصی آمیخته شده است و مردم استان مرکزی، سرزمین مردان و زنان بزرگ نیز در این ایام رسوم خاص خود را دارند تا شاید فیض بیشتری از سفره باز الهی ببرند.

ماه رمضان ماه ضیافت الهی است و مردم در این ماه تلاش می کنند با در کنار هم بودن، کمک به همنوعان، شکرانه نعمت ها و راز و نیاز با خدا برای بخشش گناهان و تعالی روحشان، زندگی بهتری را برای خود بسازند و آخرت خویش را چون دنیای خویش آباد کنند بلکه آبادتر و سرسبزتر.

رسیدن به همه آنچه گفته شد، راه و رسمی می خواهد که عقل و شعور آدمی از گذشته تا امروز آیین هایی مختلفی را ایجاد کرده است و هر منطقه کشور به فراخور ویژگی جغرافیایی، سرزمینی، قومیت و طایفه و داشته های خود آیین های متفاوتی دارند.

آیین رفتن به پیشواز ماه مبارک رمضان

استان مرکزی نیز به عنوان سرزمین مفاخر و بزرگان با داشتن حدود شش هزار سال تاریخ، جایگاهی در میان آیین های کشور برای خود دارد که یکی از رسوم ماه رمضان در استان مرکزی به خصوص روستاها و شهرهای استان، آیین رفتن به پیشواز ماه مبارک رمضان است.

یکی از این رسوم روزه گرفتن سه روزه آخر ماه شعبان و سحرخوانی مردان در پشت بام هاست. مردان در سحرگاه های آخر ماه شعبان به پشت بام می روند و دعای سحر را می خوانند و این آیین تا پایان ماه رمضان ادامه می یابد.

این رسم در گذشته و در نبود وسایل ارتباط جمعی چون تلوزیون و ساعت های شماته دار انجام می شده است و نشانی از همدلی مردم برای برگزاری آماده شدن و وارد شدن به ماه رمضان است.

آیین ویژه ‌ای به نام کلوخ‌اندازان

پیش از این آیین ویژه ‌ای به نام کلوخ‌اندازان در بین خانواده‌های بخش هایی از استان مرکزی مرسوم بود که معمولا در آخرین روز ماه شعبان انجام می‌شد که امروزه این آیین بیشتر در روستاها اجرا می شود.

در این آیین، بزرگ هر فامیل اغلب به عنوان عصرانه آش رشته تدارک می‌دید و سایر اقوام و با جمع کردن خویشان دورهم، به ‌میمنت و مبارکی‌آمدن ماه مهمانی خدا جشن کوچکی را برگزار می‌کردند.

سنت دیرینه اهو اهو یکی دیگر از آداب متداول در این منطقه‌ است که شامگاه چهاردهم ماه رمضان شب تولد امام حسن(ع) در روستای خورهه از توابع شهرستان محلات برگزار می‌شود.

براساس این سنت قدیمی با تاریک شدن هوا نوجوانان و کودکان در دسته‌های مجزا به ‌در خانه‌ها می‌روند و یکی از اعضای گروه که ‌از همه بزرگ تر است با صدای بلند اشعاری را می‌خواند و دیگران با صدای بلند اهواهو می‌کنند.

سنت دیرینه اهو اهو در شامگاه چهاردهم ماه رمضان

این گروه ها معمولا به در منازلی می‌روند که دارای فرزند خردسال پسر باشند و وقتی که اشعار خوانده شد، معمولا پسر کوچک خانواده مقداری آجیل و تنقلات برای اعضای گروه می‌آورد و اگر پسر خانواده با تاخیر اقدام به آوردن تنقلات کند این گروه اشعارشان را تکرار می‌کنند.

در این میان بانوان اراکی کدبانو بودن خود را نشان می دهند و با پختن شیرینی های محلی مثل گوش فیل سهمی را در ثواب سفره افطار طلب می کنند.

گوش فیل مانند زولبیا و بامیه دارای شیرینی زیاد است و در کنار این دو شیرینی سفره افطار اراکی ها را شیرین می کند. این شیرینی اکنون یکی از سوغاتی ها اراک است که مورد استقبال مسافران نیز قرار می گیرد.

همچنین در کنار دعوت گرفتن از اقوام برای افطاری دادن، یکی دیگر از آداب و رسوم رایج در استان، بردن شب افطاری برای نوعروس عقد کرده است.

مردم در یکی از روزهای ماه رمضان، خانواده داماد از خانواده عروس می‌خواهند که برای افطار چیزی آماده نکنند و آنان با مهیا کردن طبقی از غذا، شیرینی، زولبیا و یک هدیه مخصوص به منزل عروس می‌روند.

افطاری دادن، یکی دیگر از آداب و رسوم رایج در استان

از رسوم گذشته اراکی ها بیدار کردن همسایه برای خوردن سحری است حتی اگر شده به کوبیدن به دیوار خانه. خانواده ها برای اینکه همسایه خواب نماند و بتواند سحری خود را بخورد با کوبیدن به دیوار یا به صدا درآوردن زنگ در خانه اش، او را از خواب بیدار می کنند تا سهمی از ثواب روزه او را نیز داشته باشند.

کمک به مستمندان در ماه مبارک رمضان نیز نسبت به دیگر ایام سال فزونی یافته و افراد خیر به صورت وجه نقد، جنسی و یا بردن طعام به دستگیری افراد بی‌بضاعت می‌شتابند.

آیین الم ترانی از جمله مراسم سنتی و مذهبی کهنی است که در ماه مبارک رمضان در شهرستان ساوه برگزار می‌شود.

این مراسم در شبهای پایانی ماه مبارک رمضان به ویژه آخرین چهارشنبه این ماه بعد از اقامه نماز مغرب و عشا توسط عده‌ای از جوانان و نوجوانان ساوجی برگزار می‌شود.

شرکت‌کنندگان دراین مراسم که تعدادشان به حدود ‪ ۱۰‬نفر می ‌رسد با اجتماع در مقابل خانه‌های خویشان و همسایگان به اجرای این برنامه می‌پردازنند.

آیین الم ترانی در ماه مبارک رمضان در شهرستان ساوه

آنان هم صدا با هم اشعاری سر می‌دهند و در ادامه نام یکی از فرزندان خانه‌ای که در مقابل آن اجتماع کرده‌اند را به نیکی ندا می‌دهند.

جوانان و نوجوانان شرکت‌کننده در مراسم الم ترانی آنگاه با ذکراین گفته که “یاثواب ، یاجواب ” برای گرفتن انعام از صاحب خانه به انتظار می ‌ایستند.

در این مرحله از برنامه الم‌ترانی صاحب خانه با خوشرویی و گشاده‌ دستی و تقدیم شیرینی و تنقلات و احیانا وجه نقد از جوانان و نوجوانان شرکت ‌کننده در مراسم به گرمی پذیرایی می ‌کند.

در بسیاری از مناطق استان از جمله شازند هنوز هم در برخی مناطق سنت اذان گویی بر بام رواج دارد و کسانی که دارای صدایی خوش هستند با قرائت اذان و مناجات حال و هوایی روحانی را برای روزه‌ داران ایجاد می‌کنند.

سنت اذان گویی در شازند بر بام رواج دارد

در مناطق روستایی استان رسم بر این است که روحانی اعزامی هر شامگاه بر سفره افطار یکی از اهالی میهمان می‌شود و روز عید سعید فطر اکثر بزرگان روستا با حاضر شدن در مقابل محل استقرار مبلغ، وی را با سلام و صلوات تا مسجد ده مشایعت می‌کنند.

شرکت در شبهای قدر، برتن کردن جامه سیاه در این ایام و شب زنده داری و عبادت در مساجد، تکایا، منازل و نصب پرچمهای عزا برسر در اماکن از دیگر آداب حسینه ماه مبارک رمضان در استان مرکزی است.

جلسات ختم قرآن مجید در ایام پر برکت و معنوی رمضان که با حضور اقشار مختلف مردم در مساجد و مجالس خانگی تشکیل می‌شود از دیگر آدابی است که طی مراسم سحرخوانی، طول روز و پس از افطار جریان دارد. عموما بر سر سفره رمضان هر شهروند استان یکی از طعام ها شامل آش رشته، شله زرد، رنگینک، مسقطی، شیربرنج، خرمافتیر و نان کنجد زده یافت می‌شود.

غذای ظهر عید فطر در برخی مناطق استان آش است

روز عید فطر مردم استان مرکزی که یک ماه را در ضیافت الهی شرکت کرده ‌اند مهیای نماز عید شده و با پخش شکلات و شیرینی این عید بزرگ را به همدیگر تبریک می‌گویند.

غذای ظهر عید فطر در برخی مناطق استان از جمله اراک، آش است. فلسفه خوردن آش باز شدن روده ها برای خوردن غذا به روال گذشته است.

بانوان خانه با این عقیده که در طول ماه رمضان یک وعده غذای روزه دار خانه کم شده و برگشت به روال گذشته نیازمند نرم شدن روده هاست پس اولین وعده غذای خانه را آش می پختند.

خلاصه اینکه مردم در هر قوم وآئینی هستند برای برپا داشتن ماه رمضان، تلاش می کنند تا به خدا نزدیک شوند و این دستور الهی را اجرا کنند.

یک ماه روزه گیری تنها لب و دهان فروبستن از آب و طعام نیست که فرصتی برای کمک به نیازمندان و محرومان و دست محبت کشیدن بر سر یتیمان است که این روزها بازار گرمی دارد و زنده ماندن معنویت الهی به همین رسومات و صداقت است.