بررسی عملکرد شوراهای اسلامی استان در ادوار گذشته

طرح پژوهشی عملکرد شوراهای اسلامی شهرهای استان مرکزی در ادوار گذشته توسط جهاددانشگاهی استان اجرا شد.

به گزارش مرکزی دیلی ، مسعود شهرجردی مجری طرح پژوهشی نگرش شهروندان، متخصصان و خبرگان نسبت به عملکرد شوراهای اسلامی شهرهای استان مرکزی (مطالعه موردی شهر های اراک، ساوه و خمین) در گفت‌و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) – منطقه مرکزی، گفت: اصل شورا به عنوان شیوه‌ای قابل اجرا در مدیریت جامعه اسلامی پذیرفته شده، بر آن تاکید شده و دارای اهمیت بالایی است و نزول سوره شورا با ۵۴ آیه و نیز آیات ۱۵۹، ۲۳۳، ۱۴ سوره های آل عمران، بقره و زمر این اهمیت را نشان می دهد.

وی اضافه کرد: در قرآن کریم شورا به دو صورت معرفی شده است. در صورت اول شورا یک خصوصیت برگرفته از ایمان و جامعه اسلامی معرفی و صورت دیگر به صورت یک فرمان و دستور الهی بیان می شود و التزام بر شورا به پیامبر اکرم تأکید شده است.

شهرجردی با بیان اینکه این سوره بر احترام به دیدگاه‌ها و نظارت پیروان مکتب تأکید می ورزد و آن را یکی از خصیصه های رهبری و رموز پیروزی بر می شمرد گفت: در سیره و سنت پیامبر(ص) و همچنین سایر ائمه معصومین(ع) نیز احادیث و قول هایی در خصوص مشورت و شورا بیان شده است.

وی افزود: با نگاهی به تاریخچه شورا در جهان و ایران نیز این اهمیت به چشم می خورد، به طوری که با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی یکی از برنامه های اصلی انقلاب تشکیل شوراها بوده و حضرت امام خمینی(ره) طی فرمانی در سال ۵۸ تشکیل شوراها را صادر فرمودند. این اهمیت به حدی است که در بالاترین سند ملی، قانون اساسی که به عنوان میثاق ملی از آن یاد می شود در بیش از یک فصل و چند اصل و همچنین در قانون شوراها در پنج فصل و ۹۸ ماده به آن پرداخته شده است.

شهرجردی بیان کرد: با توجه به قانون شوراها، برای تحقق مشارکت مردم در فرایند تصمیم گیری، برنامه ریزی، نظارت و اجرای سیاستگذاری ها در سطوح محلی و منطقه ای ، نهادی با عنوان شورای روستا، بخش، شهر و شهرستان یا استان با هدف پیشبرد سریع برنامه ها در حوزه های مختلف و اداره امور هر شهر و روستا از طریق همکاری و مشارکت مردم تشکیل می شود که از این طریق زمینه حضور و مشارکت مردم در امور مربوط به خودشان فراهم می شود. به همین دلیل به شوراها، عنوان سازمان محلی اطلاق می شود که یک نوع حضور نهادینه شده مردم و منشاء شکل گیری قدرت شوراست، لذا؛ نحوه نگرش مردم نسبت به چگونگی شکل گیری شوراهای اسلامی و سنجش عملکرد آنها که تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد دارای اهمیت است.

وی هدف جهاد دانشگاهی از اجرای طرح یاد شده را بررسی نگرش شهروندان، متخصصان و خبرگان استان مرکزی نسبت به عملکرد شوراهای اسلامی شهر در ادوار گذشته، جهت شناخت وضعیت عملکرد آنها اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی آموزشی، بهداشتی رفاهی و عمرانی و خدمات شهری پژوهشی در شهرهای اراک، ساوه و خمین عنوان کرد.

شهرجردی افزود: در این پژوهش از دید شهروندان بالای ۱۸ سال شهرهای فوق و نیز متخصصان و خبرگان، نگرش شهروندان و متخصصان نسبت به عملکرد شوراهای اسلامی شهرهای مورد مطالعه در ادوار گذشته با توجه به وظایف شوراها در حوزه‌های تصمیم گیری و نظارت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی آموزشی، بهداشتی رفاهی و عمرانی و خدمات شهری که در ماده ۷۱ قانون شوراها به آن اشاره شده، ارزیابی شده است.

وی گفت: نتایج این پژوهش نشان می دهد از نظر شهروندان، متخصصان و خبرگان، عملکرد شوراهای اسلامی مورد نظر این طرح در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی آموزشی، بهداشتی رفاهی، عمرانی و خدمات شهری، در سطح متوسط و یا پائین است لذا لازم است دستگاه های مسوول در توانمندسازی شوراهای اسلامی گام اساسی بردارند.

شهرجردی با بیان این مطلب که محققان این طرح با توجه به بررسی نتایج، پیشنهاد داده‌اند که شوراهای اسلامی شهرهای استان مرکزی در دوره بعدی وظایف نظارتی و برنامه ریزی خود را با پرهیز از مسائل سیاسی پررنگ تر کرده و دخالت در امور اجرایی را به حداقل برسانند اضافه کرد: در این طرح پیشنهاد شده است دستگاه های مسوول گام های اساسی در آگاه ساختن مردم نسبت به وظایف و اختیارات شوراهای اسلامی بردارند. به عنوان مثال رسانه های استانی به ویژه شبکه آفتاب برنامه ای به صورت ثابت (هفتگی یا ماهیانه) در این جهت داشته باشد و یا شورا جلسات عمومی جهت ارایه گزارش عملکرد برگزار کند.

وی استفاده از توان علمی دانشگاه ها و مراکز علمی، آموزشی برای بهتر و با کیفیت انجام شدن وظایف و برنامه ها در صنف های مختلف توسط شوراها را دیگر پیشنهاد مجریان این طرح عنوان کرد و گفت: پیشنهاد می‌شود شوراها علاوه بر دقت و بررسی های بیشتر در انتخاب شهردار، در دوره بعد با نظرخواهی از مردم برای این انتخاب مهم، عملکرد خود را در این زمینه بهبود ببخشند؛ ضمن آنکه کاندیداهای شورای شهر می توانند در زمان انتخابات شورا، ویژگی های نامزدهای خود برای تصدی سمت شهردار را تبیین کنند.

شهرجردی یکی از محدودیت‌های این تحقیق را کمبود تحقیقات در خصوص شوراهای اسلامی شهرهای استان مرکزی عنوان و اظهار کرد: مراکز علمی و تحقیقاتی باید نسبت به فعالیت‌های علمی جهت پیشبرد شوراها در راستای دستیابی به اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی اقدام کنند به طور نمونه محققان به بررسی علمی افزایش سطح اختیارات شوراها در مجلس شورای اسلامی با هدف تقویت عملکرد شوراها در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی آموزشی، بهداشتی رفاهی و خدمات عمرانی و شهری با توجه به طرح کارآمدی شوراها بپردازند و یا روش های توانمندسازی اعضای شورای اسلامی شهرهای استان مرکزی از قبیل برگزاری دوره های آموزشی متناسب با ساختار کمیسیون های تخصصی و . . . مورد بررسی علمی قرار دهند.

مجری طرح در پایان با بیان اینکه کلان‌شهرها با صفت پیچیدگی روابط و ساختارها معرفی می شوند و شهر اراک نیز براساس مصوبه اخیر کلان شهر شده است؛ گفت: راه‌اندازی مرکز پشتیبان تصمیم‌گیری های شوراها (مرکز پژوهش ها) و انجام طرح آینده پژوهی کلان شهر اراک با توجه به یافته‌های تحقیق پیشنهاد می‌شود.