شکست پروژه انسان دوستانه “دیوار مهربانی” در اراک

درست خاطرم نیست چند ماه یا چندسال پیش بود که در حدود میدان خراسان و شوش تهران توسط گروهی انسان خیرخواه و باشعار نیاز داری بردار، نیاز نداری بگذار مکانی ایجاد شد که به فراهم کردن و تدارک غذا و پوشاک برای فرودستان جامعه در کنار خیابان می پرداخت. این اقدام پسندیده به زودی و به کمک فضای مجازی همه گیر شد و به اکثرنقاط تهران و شهرهای کشور تسری پیدا کرد و حتی آوازه آن به کشورهای همجوار و حتی اروپا نیز رسید. در هندوستان به گزارش رسانه ها، دیوارهای مهربانی زیاده مشاهده گردید که به طرز زیبایی رنگ آمیزی شده بود.
این تدبیر با وجود نیت ستوده آن که اوایل کار آشکار شد، عین بی تدبیری بود تا جایی که امروز شاهد هستیم که نه از “تاک نشان ماند و نه از تاک نشان ”
به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از وقایع استان، وقتی که اولین شعبه این کیوسک خیرخواهانه در اراک و مقابل دیوار فرمانداری و با حضور بعضی مدیران، خبرنگاران و گزارشگران شهر افتتاح شد و یخچال نصب شده در محل مملو از میوه، شربت، شیرینی و غذا شد مردم نیازمند در فاصله بسیار اندکی یخچال را خالی کردند و لباس و مایحتاج روزانه موجود در آن مکان را به یغما بردند چرا که عرضه کالا با نیاز و تعداد مردم سازگار نبود. با این حال دوستان بسیاری این ایده را ستودند و در اقدامات مردمی پرکردن یخچالها با غذا و میوه و تهیه لباس از هم سبقت گرفتند. اما نتیجه مطلوب هیچگاه بدست نیامد و حرارت این اقدامات کم کم سرد و کم فروغ شد. اشخاصی هم که داوطلب بودند با هزینه خود در محدوده خیابان میثم، ملک، امام خمینی دست به چنین اقداماتی بزنند عطایش را به لقایش بخشیدند و از به انجام رساندن آن سرباز زدند.
نگارنده از همان آغاز که این مورد را پیگیری کرد گوشزد نمود که این اقدام ناستوده است و به بسیاری از کسانبکه در روز آغار عکس یادگاری و سلفی از یخچالها و لباسها میگرفتند یادآوری نمود که این عمل مسکنی بیش نیست که خیلی زود اثر خود را از دست خواهد داد و پیش از اینکه کارساز باشد، دردسرساز خواهد شد.
اما اکثر آقایان و خانمها و مدیران شهری که با این نظر سرسازش نداشتند، بروز این اندیشه را سیاه نمایی خطاب کردند و بر تداوم این اندیشه اصرار ورزیدند.
اما داستان به همین جا خاتمه نیافت. دیوار مهربانی مقابل فرمانداری و سکوهای آن محل اجتماع خانمهایی شد که به اتفاق دختران جوان خود از ادان صبح تا پاسی از شب منتظر هدایا و کمکهای مردمی بودند و به محض مشاهده کسی که غذا یا لباس در دست داشت به او هجوم می آوردند و چه بسا غذا میریخت و بیشتر نصیب گربه های محل میشد تا آدم ها. اما تداوم این مورد ناخودآگاه نظمی بین متقاضیان غذا و لباس به وجود می آورد که نوبت تقسیم لباس و غذا بین ایشان رعایت میشد و کیسه هر نفر جدا از دیگری در نوبت رسیدن کمکهای مردمی بود که به دیوار مهربانی هدیه میشد.
این سریال تا پاسی از شب رفته و حدود سحر ادامه داشت تا باقیمانده لباسهای مندرس و رنگ و رو رفته نصیب چرخ آشغال جمع کنها مبشد. بازار پر سر و صدا شام، شسته و رفته تحویل مردمی میشود که برای فردا آن را مملو از مایحتاج مردم میکردند. البته شاهد بودم که در این مورد ارگانهای دولتی هم همت مبکردند به کمک نیازمندان می شتافتند. این تراژدی و صف دختران بسیاز جوانی که در نوبت انتظار نشسته بودند چنان طویل شد که نوبت به کسی نمی رسید و در مقابل فرمانداری جلسات گفتمان این آدمها هرروز بیشتر و بر تعداد مستمندان افزوده میشد تا جاییکه احساس شد این دکه و این شعار و این وضعیت نه تنها به نفع این مردم نیست بلکه به نوعی با حیثیت فرمانداری که هرروز مشتی آدم نیازمند مقابل آن اجتماع و به دنبال روزی میگردند؛ لطمه وارد میکند. عاقبت این دم و دستگاه طبق دستور برچیده شد و یخچال آن به حیاط خانه جوانان انتقال یافت.
در سایر نقاط شهر هم این وضعیت به وجود آمد و آنچه که از شهرهای کشور در ابن مورد شنیدم بهتر از وضع اراک خودمان نبود. به هر حال این تدبیر خود جوش مردمی با بی تدبیری فرهنگی فرجام خوبی نداشت.
دوست پزشکی که مقیم نروژ است میگفت: در اروپا و کشورهای حوزه اسکاندیناوی این مشکلات وجود دارد و انسانهای فرودست و فقیر خیلی منظم با آن برخورد میکنند؛ اما در ابران و شهر ما چرا وضعیت اینگونه است؟ به ایشان گقتم برادر من کشورهای فوق از کشورهای بسیار ثروتمند و قانونمند جهان هستند. درصد فقر و تبعیض و کارتن خوابی بنا بر آمار واصله شاید ۸۰ به ۲۰ با اندکی اختلاف باشد. هیچگاه ۲۰ درصد مردم آن کشورها فقیر نیستند. کشور ما هم غنی و ثروتمند است و از نعمتهای خدایی برخوردار است اما حداقل دستمزد در این کشور با نگاه مثبت زیر یک میلیون تومان است.
خط فقر در کشور ما بنا به اشاره مراکز آمار سه میلیون تومان است در حالیکه درآمد اکثر هموطنان ما به یک میلیون و پانصد هزار تومان نمیرسد. با توجه به این آمار و ارقام صف فقر در کشور ما بسیار طولانی و در کشورهای مذکور کوتاه شده است. این مساله است که نمیتوان با برپا کردن دیوار مهربانی در کشور چندان افتخار کرد. هرچند این نهاد مردمی باشد. این عمل نه تنها باری از دوش دولت برنمیدارد بلکه به حیثیت و مدیریت مملکت نیز لطمه میزند.
دیوار مهربانی در کشور یا شهر ما خیلی زود فروریخت چون شدت نامهربانی با مردم به حدی بود که این دیوار هم تاب تحمل آن را نیاورد.
مورد دیگری که همگان صبح تا شب با آن سر و کار دارند و آن را مشاهده میکنند؛ صندوقهای کمیته حضرت امام خمینی است . دوستان حتما مشاهده کردند که ورودی این صندوقهای آهنی که باید پول صدقه را درون آن انداخت چقدر گشاد شده است. به شخصه دیده ام که زنان و دختران و مردم با وسایل مخصوص مثل سیخ و فنر و لوله های نازک مسی از این صندوقها پول برداشت میکنند بدون آنکه احساس خاصی داشته باشند و شرمنده باشند. با این اوصاف و بیان این مشکلات مشخص است که تعبیه چند مورد یخچال کنار خیابان و آویزان کردن چند تکه لباس تا جایی که یخچالها مملو از غذا باشند چند دقیقه ای بیشتر دوام نمی آورد و به عبارت دیگر متاسفانه به غارت میرود.
با این وضعیت اگر سر هر کوی و گذر امکاناتی برای توجه و کمک به این مردم مهیا شود نه تنها جواب نخواهد داد بلکه بازار گدایی داغتر و صف بینوایی طولانی تر خواهد شد.
تفکر کمک به مردم نیازمند در پاره ای کشورها که مستمدان آن اندک است جواب میدهد اما در کشور ما با وجود این همه ثروت و مواهب الهی توفیقی در مهار امواج آن متصور نیست، زیرا برنامه کمک به این مردم فلج شده است.
داستان دیوار مهربانی با همان حلاوت و استقبالی که آغاز شده بود در نهایت تلخی به پایان رسید و تجربه دیگری از عدم مدیریت عالی بر این اقدام بر تجربیات ما اضافه شد و امید بعضی ها که می پنداشتند صدای فقرشان با فریاد به گوش میرسد به ناامیدی تبدیل شد.
تصور اینکه جیب گشاد و کیسه فراخ و حرص شیطانی و پلید بعضی انسانها که با ما زندگی میکنند باعث این مصائب میشود و ممکن است یک روز این درد مزمن بهبود باید و کلاهی از این نمد نصیب مردم شود زیباست . پس بهتر است فعلا زندگی خود را به تصورات عالی بسپــاریم شاید رنج کمتری ببریم.