در جستجوی اقتصاد از دست رفته

به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از وقایع استان، مشکلات اقتصادی و وضعیت رکود حاکم بر اقتصاد کشور سبب شده تا آمار بیکاران افزایش یابد و بسیاری از واحدهای تولیدی در استان مرکزی کمتر از ظرفیت اسمی کار کنند یا حتی تعطیل شوند و یا برخی از پروژه‌های عمرانی در استان تعطیل شده و مردم به لحاظ معیشتی در تنگنا قرار گیرند.اینکه کشور بعد از ۸ سال با درآمدهای نفتی سرشار و بی سابقه دچار رکود جدی و بی‌سابقه‌ای است و تعطیلی برخی از صنایع، تعدیلی نیروی کارخانه‌ها، عدم تولید صنایع جدید، عدم توسعه صنایع جدید و عدم فروش تولیدکنندگان دامان کشور و از جمله استان مرکزی را گرفته یک واقعیت است به طوری که ما نمی‌توانیم این موضوع را که صنایع تولیدکننده با کمتر از ۵۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند، یا تعطیل شدند یا مدیرانشان به دلیل بدهی به بانک‌ها به خاطر عدم فروش و عدم تولید در زندان‌ها هستند انکار کنیم و به راحتی از کنار آن بگذریم.هر روز شمار بیشتری از ساکنان شهر اراک با بیماری‌های ناشی از آلایندگی های صنایع ، خودروهای شهری و کمبود فضای سبز و… دست به گریبان می‌شوند و ما باید این مسئله مهم را به دغدغه نخست مسئولان کشوری و استانی تبدیل کنیم و صدای مردم را به گوش صاحبان صنایع آلوده کننده برسانیم و اقدامات لازم را برای رفع آلودگی، توسعه فضای سبز و ایجاد زیرساخت‌های ورزشی و سلامت این شهر ساماندهی کنیم.امروز بزرگ ترین مشکلی که در کشور ما وجود دارد که همه مردم به نوعی با آن دست به گریبان هستند و مسئولین نیز آن را قبول دارند بحث رکود اقتصادی است که هم مانع از ایجاد اشتغال شده و هم بیکاری را افزایش داده و هم توازن بین درآمد و هزینه ها را برهم زده است و سبب شده که از بقال تا استاد دانشگاه همه به شیوه های مختلفی قضیه را تحلیل کنند . با اینهمه مشکلات استان از آلودگی تا بیکاری و فقر درست است که همه ناشی از قبل بوده اند اکنون چه باید کرد ؟ سرمایه گذاری خارجی در استان ما بعد از برجام چه میشود؟ آیا برجام وضعیت معیشتی مردم را بهبود خواهد بخشید ؟ با برجام و ورود کمپانی های با محصولات باکیفیت تولید داخلی چه خواهد شد ؟برای یافتن این سوالات به سراغ استاندار مرکزی رفته ایم پاسخ واقعی این پرسش ها را بیابیم .
محمود زمانی قمی در گفتگو با وقایع استان در پاسخ به اینکه چرا با وجود آمارهای خیلی خوب استان مانند رتبه دوم کشوراز نظر تعداد شهرک‌های صنعتی (۳۵شهرک و ناحیه صنعتی) ، رتبه چهارم کشور از نظر توسعه یافتگی صنعتی هنوز هم در زمینه های مانند فقر، بیکاری و سایر آسیب ها و مشکلات اجتماعی هنوز کاستی هایی وجود دارد و استان با چلش هایی روبه رواست گفت :اعتیاد، فقر و سایر مشکلات فقط مربوط به استان مرکزی نیست و اگر نگاهی به سایر استانهای همجوار بیندازیم می بینیم که در این استانها حتی این مشکلات در بعد وسیع تری وجود دارند.ولی قاعده این است که در هر جای صنعت قوی وجود دارد نرخ بیکاری کمتر باشداز طرفی صنعتی که به استان مرکزی آمده یک معایب و یک سری مزایایی برای استان در برداشته است که نه میتوان فقط روی مزایایی آن مانور داد و نه می توان از روی معایب آن به سادگی عبور کرد.از جمله مزایایی ان میتوان به همین اشاره کرد که چهارمین استان صنعتی کشور است اشتغال ایجاد کرده و در دنیای یک برند خوب محسوب میشود مثلا هپکو و آلومینیوم جز شرکت صاحب نام در دنیا می باشند .ولی از معایب آن نیز می توان به این اشاره کرد که همین صنعت برای محیط زیست مخاطراتی را ایجاد کرده است. و این مسئله تا بحدی پیش رفته است که وقتی من به شخصه در کارگروه حل مشکلات آلودگی قرار میگیرم بعضا حتی مسئله را لاینحل میبینم یعنی راه کار ها را وقتی میسنجم یا باید چندین هزار نفر را بیکار کنم و که هرکدام نان آور چندین خانواده هستند یا باید به همین شیوه ادامه دهیم که میدانم بر روی بیمارهای سخت و خطرناک جامعه تاثیر مستقیمی دارد . البته آلودگی هوای شهر اراک صرفا متاثر از صنایع آلاینده نیست بلکه مجموعه علل و شرایطی این اوضاع را به وجود آورده است از جمله خودروهای فراوان شخصی، تردد ماشین های سنگین ، کمبود فضای سبز و… که همه این عوامل را باید به صورت یک مجموعه کامل و در هم تنیده دید. ولی به هر حال برای پاسخ دادن به سوال من فقط یک علت اصلی را مطرح می کنم ” درست رفتار نکردن در حوزه اقتصاد بوده که ما را به این جا رسانده است زیرا اگر ما از ابتدا با برنامه ریزی کار میکردیم الان به اینجا نرسیده بودیم . برای مثال شرکت واگن سازی پارس با کشوری قرارداد می بندد برای اینکه در اختیار آنها واگن قرار دهد . معاون رئیس جمهور دولت قبل دستور مستقیم میدهد که این قرارداد را لغو کنید.زیرا ما در فلان کنگره رای این کشور را لازم داریم و در حال حاضر آنها پول ندارند برای همین این قرارداد لغو می شود و تمام واگن های آماده شده در انبارها می ماند و ۶۳ میلیارد تومن به پول هفت سال قبل این کارخانه ضرر میکند حالا کارخانه ای که فقط در یک حرکت غیر اقتصادی ۶۳ میلیاردتومن ضرر میکند مگر قرار است در طول سال چقدر سود کند که بتواند روی پای خودش بایستد؟
وی افزود: نمونه دیگری که میتوان به آن اشاره کرد لوله صفا در ساوه است که یکی از بهترین شرکت های استان است . که برخی از مقامات دولت سابق به شرکت های نفت و گاز تاکید میکنند که به این شرکت سفارش ندهند خب آیا این حرکت اقتصادی است؟ این که برخی مقامات داخلی دستور بدهند که از محصولات اتفاقا با کیفیت داخلی نخرید و برعکس از محصولات بی کیفیت تر از همین محصول را مثلا از افغانستان یا هرکشور دیگری بخرید؟ نتیجه این سیاست چه می شود؟ این می شود که در آبان ماه سال گذشته این شرکت ها ورشکست میشوند و برخی از مدیران آن سر از زندان در می آورند و چندین هزار کارگر بیکار میشود که اتفاقا از دل همین بیکاری هر آسیب اجتماعی دیگری بیرون میاید زیرا شخص مجبور است برای به دست آوردن نان خانواده اش به راه های نادرست روی بیاورد.
استاندار مرکزی تصریح کرد : این یک روش اقتصادی است که ناشی از یک سلیقه اشتباه است و در کنارش علی الرغم اینکه من خودم را اقتصاد دان نمیدانم ولی معتقدم که سلیقه یا دیدگاههای سیاسی من نباید به هیچ وجه علیه کار آفرینی که در کشور فعالیت اقتصادی میکند باشد. کارآفرین ممکن است در کمپین انتخاباتی گروهی که من طرفدار آن هستم بیاید یا نیاید خب این ربطی به عملکرد اقتصادی او ندارد و اگر من سلایق سیاسی خودم را وارد اقتصاد کردم نتیجه اش چیزی میشود که امروز در بسیاری از جاها شاهدش هستیم .زیرا صرف نظر از این که ایا این کار آفرین در کمپین انتخاباتی من باشد یا نباشد باید این را در نظر بگیریم که او کسی است که فرزندان این مملکت را به کار میگیرد و این چیزی است که باید به آن دقت شود یعنی منافع ملت را بر منافع شخصی حزبی و گروهی اولویت دهیم و سلایق سیاسی حزبی و گروهی خود را در اقتصاد وارد نکنیم این تنها راهکار من برای بهبود وضع اقتصاد بهتر است .زیرا وقتی نگاه به مردم و اقتصاد کشور در جاهای به منافع باندی تنزل پیدا میکند و وقتی احزاب رسمی و تشکل های رسمی نابود میشوند و باندها جای آن ها را میگیرند در این جا منافع باندی و فردی جای منافع ملت را میگیرد و اقتصادی که از دل این تشکیلات بیرون می آید در بطن خودش فساد، رانت ، پول شویی و هر فسادی را دارد و اقتصادی که در این سراشیبی سقوط از داخل می افتد و تحریم های جهانی هم از خارج می آید و ریشه هایش را با تبر می برد آیا کسی انتظاری غیر از این دارد که نتیجه این اقتصاد به فقرو بیکاری منجر نشود پس وقتی این سیستم بالا که توضیح دادم نه تنها در کشور و در استان مرکزی بلکه در هاجایی حکم فرما شود نتیجه اش به همین منجر خواهد شد.قبول مسئولیت و پاسخ گویی و عذرخواهی از مردم تنها راه درمان این مشکلات است.
وی در پاسخ به اینکه آیا بزرگترین مشکل صنعت استان در حال حاضر فقط به چرخه تولید ختم میشود افزود: نه به هیچ وجه چون علاوه بر این تکنولوژی کهنه، مدیریت ناکارآمد، بازار خرید و نبود مشتری و هستند کسانی که اتفاقا چرخه تولید خوبی دارند ولی چون مشتری ندارند باید بروند سراغ تحریک بازار و جذب مشتری و به این دلیل ورشکست میشوند، نقدینگی و بدهی به بانک و فشارهای زنجیره تحریم و به طوری کلی من معتقدم در هیچ جا حتی دو واحد تولیدی هم یافت نمی شود که برای راه اندازی آنها از یک نسخه واحد استفاده کردو هر واحدی اقتضائات خودش را دارد و نباید صرفا در اختیار دولت باشند و خارج از اراده دولت خیلی از نهادها هستند که باید برای فعال شدن و تحرک حوزه تولید فعالیت کنند. ما نباید همه مشکلات را به گردن دولت بیاندازیم و یا دولت را مبرا بدانیم ولی امروزه همه از دولت انتظار معجزه دارند زیرا امروزه باب شده است که برخی یک سری مطالبات نجومی را از دولت میخواهند که طبیعی است که قابل انجام شدن نیست و چون چند وقت دیگر دولت در بر آوردن این انتظارات ناتوان بوده آنها میگویند خب پس دولت در بر آوردن انتظارات ما شکست خورد پس ما به کسی روی میاوریم که به ما ماهی ۲۵۰ هزار تومن بدهد؟
ایشان در توضیح اینکه دولت یازدهم در طول این مدت برخی مشکلات بالاخص در حوزه اقتصاد را به گردن دولت قبل می اندازد ولی آیا خودش راهکارهای برای برون رفت از این اقتصاد لنگان ارائه داده است و راهکارش چیست تصریح کرد: ترک بسیاری از کارهای که همه میدانیم که اشتباه بوده اند چه در حوزه اقتصاد داخلی و چه سیاست خارجی این بهترین راه کار ماست وقتی دولت یازدهم کشور را تحویل گرفت ایران در لبه پرتگاه و درشرف جنگ با مجامع بین الملل بود کشور تا جایی پیش رفته بود که از مقاله نخبه در مجلات بین المللی چاپ نمیشد تا چرخ کوچکترین کارگاه خصوصی در داخل همه تعطیل شده بودند و اگر ما با آن سرعت به پیش می رفتیم الان کجا بودیم. رکود ارزش پول و فساد و فحشا و رانت و… مگر میشود کشوری در جهان استثنا باشد و از همه قانون های ساده دور باشد. مگر میشود کشوری اقتصاد را رها کند و بعد بگویند هیچ اتفاقی نیافتاده است ؟ اما اینکه اگر از من بپرسید ما الان در یک شرایط رضایت بخش اقتصادی هستیم یا نه میگویم به هیچ وجه اصلا این گونه نیست . حتما شما میگوید این دولت هم باید انتظارات مردم را براورده میکرد و به نیاز مردم پاسخ میگفت بله من هم معتقدم که ما باید با یک دید علمی و اقتصادی صحیح این کار را انجام میدادیم . ولی من فقط این را میگویم که به حدی بند بر پای این دولت بسته شده که ما حتی برای استخدام یک نفر با مشکل روبه رو هستیم اما ۶ سال قبل از ما ۴۰۰ هزار نفر خارج از ضوابط معمول استخدام میشوند؟ حالا این سوال پیش می آید وقتی دولت که باید نماد قانون باشد فقط در حوزه استخدام ۴۰۰ هزار بار قانون را زیر پا میگذارد و از قانون تخطی میکند و من نمیدانم نسبت به این قضیه دستگاهای نظارتی واکنش نشان دادند ولی امروزه ما اگر یک نفر را مثلا از شهرداری به این جا بیاوریم که طبق ضوابط برنامه پنجم روال قانونی اش شش ماه است . قبل از اینکه شش ماه تمام شود ده نامه از مراجع مختلف روی میز من می آید که یک هفته دیگر وقت این نیرو تمام میشود حتی اگر آن شخص یک شخص کلید باشد و درد مردم را بفهمد. و من از خودم شروع میکنم دوست دارم یک خبرنگار ده روز کل روز را با من باشد و همه برنامه های من را دنبال کنید و به من بگوید که من بجز کارهای که در توانم هست آیا راهی دارم که بتوانم بهتر از این انجام دهد و هرجا هم که ریاکاری یا دروغی گفته ام به رسانه ها منعکس کند.
وی در پاسخ به اینکه مهمترین مشکل استان مرکزی در کدام حوزه است گفت : ممکن است همه از من انتظار داشته باشند که من بگویم اقتصاد یا صنعت اما من میگویم مردم و گروهها بیایند و با هم مدارای بیشتری داشته باشند “یعنی منظورم جلوگیری از بروز بی انصافی ها است” یعنی همه ما مشکلات زیادی داریم بیایم و از بزرگنمایی مشکلات دیگران و مخالفان گروهی، حزبی و جناحی خود بپرهیزیم .کاری که در انتخابات کشوری برای برخی کسانی که حتی رای آورده اند. پیش آمد.یعنی از مردم میخواهم بیشتر مدارا کنند و آستانه تحمل خود را بالا ببرند.
زمانی قمی افزود مشکل دیگری که در کشور شیوع پیدا کرده است این است که ما به کم قانع نیستیم من دیده ام کسانی که مذهب خاصی هم نداشته اند و از ژاپن به کشور ما آمده اند بعد از معامله بسیار خوشحال شده اند که سه درصد سود کرده ایم چون در اقتصاد سالم سه درصد هم کم نیست ولی در ایران کسانی فقط به رانت عادت کرده اند مثلا میگویند ساخت وساز دیگر خوب نیست سودش ۲۸ درصد شده؟
استاندار مرکزی در پاسخ به این سوال که اولویت اول استان را برای سرمایه گذاری خارجی چه میدانید و باید در کجاها بیشتر متمرکز شود و آیا تزاحمی با سرمایه گذاری داخلی ما ندارد گفت: من سرمایه گذاری خارجی را بیشتر در حوزه زیر ساخت های استان میدانم یعنی انتقال آب از خارج از استان که من در نشستی که با وزیر نیرو داشته ایم تاکیدم بر روی انتقال آب از حوزه جنوب بوده است. مسئله بعدی تولید برق است مثلا ما اگر شهر صنعتی کاوه را در ساوه بیاوریم به ظرفیت اضافه کنیم ۴ برابر وضعیت فعلی برق خواهیم داشت . چون ما نمی توانیم به سرمایه گذار خارجی بگویم که بیا در این جا و در این بخش سرمایه گذاری کن ولی آب دائمی نداریم؟ برق نداریم؟ بنابراین بهبود و مهیا کردن زیر ساخت ها لازمه سرمایه گذاری خارجی است. نکته خیلی مهم تر این است که سرمایه گذاری باید در محور انتقال تکنولوژی به روز باشد. پس سرمایه گذاری خارجی حتما اولا باید با انتقال تکنولوژی باشد و دوما باید حتما در این بین ما باید تولید کننده باشیم و خارجی ها نیایند برای ما تولید کنند.و حتما فرایند انتقال تکنولوژی در این فرایند صورت بگیرد.از طرفی مشارکت در امر سرمایه گذاری خارجی حتما باید برای احیای واحدهای بزرگ باشد چون واحدهای مثل هپکو، آلومینیوم، صنایع آذرآب و و اگن سازی پارس باید حتما یک تزریق مالی ارزی از خارج داشته باشند تا خون تازه ای در رگهایشان جاری شود و تحرک پیدا کنند.
زمانی قمی در پاسخ این سوال که چقدر به گشایش اقتصاد کشور پس از برجام امیدوار هستید گفت: من همانقدر که به قبل از برجام بد بین بودم به دلیل خطرات امنیتی و انزوای بیشتر آن و همین اینکه اقتصاد ما بیشتر از هم پاشیده خواهد شد درست به همان اندازه معتقدم که با بهره گیری از این فرصت و دور شدن از افراط و تفریط نسبت به نتایج برجام میشود اقتصاد را تا حدودی سامان داد و امر سرمایه گذاری را تسهیل کردو بسیاری از واحدهای صنعتی ایران که تا چند ماه پیش در بند تحریم بودند امروز با باز شدن آن بندها به تحرک رسیدند و بنابراین من برجام را یک امر واقعی میدانم که نه قرار است معجزه کند و نه بی برجام میشود مثل با برجام جامعه را اداره کرد.از طرفی دولت تدبیر و امید طی حدود سه سال گذشته تلاش کرده تا در حوزه های مختلف از جمله سیاست خارجی، مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و… برنامه های و شعارهای خود را عملیاتی کند که ایجاد ثبات اقتصادی، آرامش و سکون نسبی در اقتصاد، کاهش شدید تورم و نزدیک شدن به تورم یک رقمی ، تعامل بین المللی و به فرجام رساندن برجام، اجرای موفقیت آمیز طرح تحول سلامت، ثبات در نرخ ارز و… گوشه از این تلاشهاست.
وی همچنین به ورود بسیاری از سرمایه گذاران خارجی بعد از برجام به استان اشاره کرد و افزود: بعنوان نمونه در شهرستان زرندیه چندین مورد به قرارداد مشترک رسیده که نمونه اخیر آن سرمایه گذاری بیش از هزار میلیاردی خارجی در یک پروژه حوزه پزشکی در این شهرستان است.
وی ادامه داد: این طرح با سرمایه گذاری معادل یک هزار میلیارد تومان به تصویب رسیده که ۸۰ درصد این میزان سرمایه گذاری از سوی شرکت کره ای و بقیه از سوی نمایندگان همان شرکت در ایران تامین می شود.
زمانی‌قمی با اشاره به این نکته که استان‌های زیادی تمایل به جذب این سرمایه‌گذاری دارند، افزود: قبلا تیم اقتصادی استان مرکزی با نماینده شرکت کره ای در ایران برای این منظور مذاکراتی داشته و توانسته آنها را مجاب نماید که زرندیه مکان مناسبی برای احداث این پالایشگاه است.
لازم به ذکر است این پالایشگاه پلاسما می تواند استان و حتی کشور را در زمینه تولید پلاسما از خون اهدایی بی نیاز کند.