بازار تاریخی اراک؛ نمادی از تلفیق هنرمندانه علوم دینی و تجارت
به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، گذر از معماریهای تاریخی با رنگ و بوی دینی فرصتی برای آشنای با هویت و سبک زندگی مردمانی در فضایی نه چندان دور است، بازار تاریخی اراک یکی از اماکنی است که همچنان بر هویت مردم این شهر خودنمایی میکند و فرهنگ غنی ایرانی با معماری بسیار زیبا را متصور میشود.
در روزهای نه چندان دور با عبور از گذر مسگرها صدای چکش آنها نوای زندگی داشت، بازاری از آخرین آثار معماری دوران قاجار که به هشت گذر و سراهای متعددی چون تیمچه کاشانی که بازار فرش اختصاص یافته و تیمچه مهر که به صنایع دستی مختص شده است.
این بازار دارای سراهایی دیگر مثل نوروزی، گلشن، آقایی، کتابفروشان، نوذری، اکبری، فراهانیها و کرمانشاهیها نیز هست که هریک به کالایی خاص اختصاص یافتهاند، بازار تاریخی اراک تلفیق معماری مدرن و سنتی در چهار جهت است که طول آن در جهت شمال به جنوب ۷۲۰ متر و از غرب به شرق ۲۰۰ متر است این دو بازار در محلی به نام چهار سوق با هم تلاقی میکنند.
دروازه ورودی آن به نامهای دروازه قبله(جنوب)، دروازه رازان(شمال)، دروازه حاج علیالنقی(غرب) و دروازه شهرجرد (شرق) از معابر اصلی میباشند، یکی از ویژگیهای معماری بازار اراک را میتوان بکار گیری انواع طاق و گنبد جهت مسقف کردن گذرگاهها، حجرهها، انبارها و سراها عنوان کرد.
درمرکز هر گنبد نورگیری تعبیه شده که کار هواکش را هم انجام میدهد، عمده حجرهها در راسته بازارها استقرار یافته و کارگاههای تولیدی، باراندازها، انبارها و بازارچههای اختصاصی در سراهاست، بازار اراک دارای گذرگاههای گوناگون است که اسم بعضی از آنها برگرفته از نام یا نوع کاربری آنها و نیز ریشه در امور مذهبی و فرهنگ تربیتی خاص مردم این شهر دارد مانند گذر قبله(وجود مسجدی به همین نام در این گذر) و گذر لوطی هاشم(نشانه فتوت و جوانمردی یک شخص به اعتبار کلمه لوطی) و گذر ملا قاسم از جمله آنهاست.
این مکان تاریخی دارای مجموعهای کامل از مساجد، مدرسه، آب انبار، کاروانسرا، سقاخانه و حمام است که آن را به پر رفت و آمدترین نقطه شهر تبدیل کرده است، همچنین مدرسه تاریخی سپهسالار قدیم که امروز با نام حوزه علمیه امام خمینی(ره) اراک شناخته میشود نمادی است که همبستگی مسجد و مراکز تعلیم و تربیت دینی با بازار را به نمایش گذارده است.
وجود این مدرسه حاکی از اینست که بازاریان در دوران قاجار در کنار کسب روزی حلال از تعلیم دینی نیز غافل نبوند و خود را وقف تربیتهای دینی و اسلامی کردند که این مهم نمونهای از وابستگی علم و تجارت است، این مدرسه به شیوه چهار ایوانی ساخته شده که ایوان جنوبی و گنبد خانه آن از سایر قسمتهایش بزرگترست، این مدرسه هنوز هم به صورت حوزه علمی و دینی طلاب مورد استفاده قرار میگیرد.
امام خمینی(ره) معمار کبیر انقلاب اسلامی در دوران جوانی طلبه مدرسه سپهسالاری بودند و بخشی از این دوران را در یکی از حجرههای بازار و در کسب علوم دینی و اسلامی گذراندند.