قانون، اخلاق و شرع مقدس معیارهای شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها
به گزارش اخبار روزانه استان مرکزی و به نقل از خبرگزاری فارس از اراک، برگزاری انتخابات مطلوب در عرصه بین‌المللی تقویت کننده توان دیپلماسی کشور، در عرصه بیداری اسلامی الهام بخش و در درون کشور بستری برای ایجاد نشاط اجتماعی و تسریع در رسیدن به اهداف عالی نظام است.
بی‌شک حضور در انتخابات نشان دهنده بلوغ سیاسی و فکری مردم است و مشارکت مردم در انتخابات تقویت و استحکام مردم‌سالاری دینی را به دنبال دارد.
مشارکت گسترده مردم در یک فضای رقابتی، حفظ گفتمان انقلاب اسلامی و استمرار و استقرار شاخص‌های اصول‌گرایی به ویژه عدالت و پیشرفت هدف اصلی ملت ایران است که در انتخابات نمود پیدا خواهد کرد.
در این راستا با توجه به اهمیت موضوع انتخابات و نزدیک شدن به این مهم با سید باقر تقوی عراقی رئیس هیئت نظارت بر انتخابات استان مرکزی پیرامون فعالیت‌ها و اقدامات این هیئت در برگزاری هرچه بهتر انتخابات به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
فارس: اهمیت انتخابات در ایران در چه اندازه‌ای است؟
تقوی عراقی: انتخابات در جمهوری اسلامی ایران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و هست، اهمیت این موضوع را به خوبی می‌توان در تاکیدات امام راحل درک کرد، چرا که ایشان از همان روزهای نخست پیروزی انقلاب نظرشان این بود که هر فردی که قرار است در نظام مسئولیتی را بر عهده بگیرد باید به صورت مستقیم یا غیر مستقیم با نظر و رأی مردم انتخاب شود.
بر این اساس در برنامه‌ریزی که برای تدوین قانون اساسی انجام شد، این نقطه نظرات مهم امام (ره) که نشأت گرفته از آیات و روایات اهل بیت (ع) بود، گنجانده شد و مد نظر قرار گرفت.
در قانون اساسی پیش‌بینی شد که رئیس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان خبرگان رهبری و اعضای شورای اسلامی شهر و روستا با رأی مستقیم مردم و از طریق برگزاری انتخابات تعیین و انتخاب شوند، همچنین در تعیین رهبری در زمانی که لازم باشد، از نظر مردم به صورت غیر مستقیم استفاده شود.
همان‌طور که در قانون اساسی آمده است، از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون بعضی از مسئولان همچون رئیس جمهور، نمایندگان مجلس و شورای شهر با رأی مستقیم و بعضی از مسئولان از جمله وزرا با رأی غیر مستقیم مردم انتخاب و به کار گمارده می‌شوند.
سالانه به طور میانگین یک انتخابات در کشور برگزار می‌شود، از سال ۵۷ به بعد تمام امور کشور بر اساس رای و نظر مردم انجام شده که این نشان دهنده اهمیت انتخابات و توجه به نظر و رای مردم در ایران است.
فارس: روند برگزاری انتخابات امسال چگونه شکل گرفت؟
تقوی‌عراقی: طبق برنامه در سال جاری برگزاری دو انتخابات در دستور کار قرار گرفت که شامل انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره خبرنگاران رهبری است.
مقدمات برگزاری انتخابات از ۲۸ اردیبهشت ماه آغاز و با استعلام از شورای نگهبان تاریخ انتخابات مشخص و مقرر شد هفتم اسفند ماه به صورت همزمان و در یک روز برگزار شود.
بعد از تعیین تاریخ انتخابات مرحله بعدی ثبت‌نام از داوطلبان بود که از ۲۸ آذر ماه به مدت یک هفته آغاز و تا چهارم دی ماه ادامه داشت.
طبق قانون شش ماه قبل از آغاز ثبت‌نام، باید افرادی که مسئولیتی در دستگاه‌ها و ارگان‌های دولتی داشتند، استعفا داده و استعفای آنان مورد تایید قرار بگیرد، لذا از ۲۸ خرداد تا ۴ تیر ماه هفته استعفا بود و کسانی که قصد ورود به صحنه انتخابات را داشتند، استعفای خود را ارائه دادند.
فارس: هیئت‌های نظارت در چه تاریخی فعالیت خود را آغاز کردند؟
تقوی‌عراقی: از ابتدای آذر ماه بحث تشکیل هیئت نظارت استانی در دستور کار قرار گرفت، در این راستا مسئول دفتر نظارت بر انتخابات استان اسامی ۱۰ نفر را به شورای نگهبان ارائه داد تا این شورا از بین ۱۰ نفر معرفی شده پنج نفر را به عنوان اعضای هیئت نظارت استان انتخاب کنند، بعد از انتخاب اعضای هیئت نظارت استان و صدور و ابلاغ احکام اعضا، تشکیل هیئت نظارت شهرستان در دستور کار قرار گرفت که طی آن هیئت نظارت استان شش نفر را به شورای نگهبان معرفی و شورا نیز از بین این تعداد سه نفر را به عنوان هیئت نظارت شهرستان انتخاب کرد.
استان مرکزی دارای ۱۲ شهرستان است، بر این اساس ۱۲ هیئت شهرستانی در استان تشکیل و مشغول به کار هستند.
بعد از تشکیل هیئت نظارت شهرستانی، نوبت به تشکیل هیئت نظارت بخش‌های مستقل رسید.
برای انتخاب اعضای هیئت نظارت بخش‌های مستقل که بخش‌هایی غیر از بخش مرکزی هستند و طبق قانون هیئت نظارت مستقلی دارند، اعضای هیئت نظارت شهرستان شش نفر را به استان معرفی می‌کند تا هیئت نظارت استان از بین این شش نفر سه نفر را به عنوان اعضای هیئت مشخص و معرفی کند.
در استان مرکزی ۱۱ بخش مستقل تشکیل و فعالیت‌های خود را آغاز کرده‌اند.
فارس: در انتخابات استان مرکزی چند حوزه اصلی و فرعی داریم؟
تقوی‌عراقی: در استان مرکزی شش حوزه اصلی و شش حوزه فرعی است.
در حوزه انتخابیه ساوه و زرندیه شهرستان ساوه حوزه اصلی، در حوزه انتخابیه اراک، خنداب و کمیجان شهرستان اراک حوزه اصلی، در حوزه انتخابیه محلات و دلیجان محلات حوزه اصلی و در حوزه انتخابیه تفرش، آشتیان و فراهان تفرش حوزه اصلی هستند، همچنین شهرستان‌های شازند و خمین نیز بدون حوزه فرعی، حوزه‌های اصلی انتخابات هستند.
همچنین در استان ۱۱ بخش مستقل داریم که اراک دارای دو بخش ساروق و معصومیه، ساوه یک بخش نوبران، شازند سه بخش زالیان، سربند و قره‌کهریز، فرمهین یک بخش خنجین، کمیجان یک بخش میلاجرد، خنداب یک بخش قره‌چای، زرندیه یک بخش خرقان و خمین یک بخش کمره هستند.
فارس: در مرحله ثبت‌نام نامزدها چه اقداماتی توسط هیئت نظارت صورت گرفت؟
تقوی‌عراقی: با توجه به اینکه در سال جاری گفته می‌شد سونامی ثبت‌نام نامزدها در انتخابات مجلس شورای اسلامی شکل می‌گیرد، پیش‌بینی شد که آمار ثبت‌نام کنندگان در این دوره از انتخابات نسبت به دوره‌های گذشته بسیار بیشتر باشد، به طوری که دیدیم ۱۲ هزار و ۱۲۳ نفر در کشور ثبت‌نام کردند.
با توجه به ثبت‌نام تعداد زیادی از نامزدها پیش‌بینی این بود که حجم کار در هیئت نظارت و شورای نگهبان در مراحل مختلف سنگین باشد، همکاران ما از ماه‌ها قبل در استان مرکزی نسبت به تشکیل پرونده برای افرادی که احتمال می‌رفت قصد حضور در انتخابات را دارند، اقدام کردند.
همچنین برای نمایندگان کنونی استان در مجلس که طبیعتاً در انتخابات شرکت خواهند کرد، پرونده تشکیل دادیم و مرتباً اقدامات آنان را رصد کردیم، برای افرادی که در انتخابات گذشته تا مرحله انتخاب شدن پیش رفته، اما نتوانستند رای لازم را کسب کنند و مشخص بود که در این دوره نیز ثبت‌نام خواهند کرد، پرونده تشکیل دادیم، پرونده‌هایی را نیز برای افراد شاخصی که از سوی مردم مطرح می‌شدند، افرادی که احتمال نامزدی آنها وجود داشت و کسانی که در هفته استعفا، استعفای خود را ارائه داده و قصد حضور در انتخابات را داشتند، تشکیل دادیم و بررسی صلاحیت این گزینه‌ها را چند ماه قبل آغاز کردیم.
فارس: روند شکل‌گیری هیئت‌های اجرایی استان چگونه بود؟
تقوی‌عراقی: در هر انتخابات دو هیئت نظارت و اجرایی مسئولیت برگزاری انتخابات را بر عهده دارند.
در دهه دوم آذر ماه که مرحله اجرایی انتخابات فرا رسید، تشکیل هیئت‌های اجرایی به منظور انجام کارهای اجرایی انتخابات در فرمانداری‌ها کلید خورد.
در انتخابات امسال به دلیل هم زمانی دو انتخابات خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی قاعدتاً باید دو هیئت اجرایی و دو هیئت نظارت شکل می‌گرفت، اما با پیشنهاد وزارت کشور و موافقت شورای نگهبان مقرر شد برای هر دو انتخابات یک هیئت اجرایی شکل بگیرد، همچنان که یک هیئت نظارت برگزاری انتخابات خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی را بر عهده دارد.
با این پیشنهاد یک هیئت اجرایی در مرکز استان تشکیل و مسئولیت برگزاری انتخابات را در کنار هیئت نظارت بر عهده گرفت.
بر اساس قانون اساسی هیئت اداری انتخابات متشکل از فرماندار، مدیرکل ثبت احوال و دادستان ۳۰ نفر را به هیئت نظارت استان پیشنهاد دادند که حداقل ۲۰ نفر از آنان در جمعی به همراه هیئت اداری و هیئت نظارت هشت نفر را به عنوان هیئت اجرایی انتخاب کنند.
با توجه به اینکه تعدادی از این ۳۰ نفر معرفی شده از سوی هیئت اداری شرایط قانونی لازم را نداشتند، در نهایت هشت نفر بیشتر مورد تایید قرار نگرفتند و هیئت اداری موظف شد در مرحله دوم تعداد دیگری را معرفی کند، در مرحله بعدی ۲۲ نفر معرفی شدند که از بین این افراد ۱۳ نفر برای برگزاری انتخابات اعضای هیئت اجرایی برگزیده شدند که با هشت نفر قبلی در مجموع ۲۱ نفر به همراه هیئت نظارت و سه نفر اصلی نسبت به برگزاری انتخاب هیئت اجرایی اقدام کردند که پس از رأی‌گیری هشت نفر به عنوان هیئت اجرایی انتخاب شدند.
البته در هیئت اجرایی انتخابات استان ۱۰ نفر مشترک هستند، اما در هیئت اجرایی مجلس شورای اسلامی نماینده منتخب شورای اسلامی شهرستان و در هیئت اجرایی مجلس خبرگان رهبری دادستان حضور می‌یابد.
فارس: بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات چگونه صورت گرفته است؟
تقوی عراقی: ثبت‌نام از داوطلبین مجلس شورای اسلامی از ۲۸ آذر ماه آغاز شد و به مدت یک هفته تا چهارم دی ماه ادامه داشت.
بر اساس قانون انتخابات هیئت اجرایی از پنجم دی ماه به مدت ۱۰ روز مهلت داشت که صلاحیت این افراد را احراز و به هیئت نظارت اعلام کند، بنابراین پس از پایان ثبت‌نام از صبح روز پنجم دی ماه کار بررسی صلاحیت نامزدها با استعلام از منابع چهارگانه وزارت اطلاعات، دادگستری، قوه قضاییه، نیروی انتظامی و سازمان ثبت احوال کشور و همچنین منابع محلی آغاز شد.
پس از پایان ۱۰ روز مهلت قانونی، هیئت اجرایی استان از مجموع افراد ثبت‌نامی ۱۴ نفر را رد صلاحیت کردند، ۸ نفر خودشان از ادامه حضور در انتخابات صرف نظر کرده و یک نفر نیز به علت تصادف فوت کردند که در مجموع صلاحیت ۳۳۴ نفر مورد تایید قرار گرفت.
از روز ۱۵ دی ماه فرمانداری موظف بود اسامی افراد رد صلاحیت شده را اطلاع‌رسانی کند، از روز ۱۶ دی ماه به مدت چهار روز افرادی که صلاحیت آنان به تایید هیئت اجرایی نرسیده بود، فرصت داشتند با مراجعه به هیئت نظارت شکایت خود را نسبت به ارایه هیئت اجرایی اعلام کنند که در این بازه زمان ۱۳ نفر به هیئت نظارت مراجعه و شکایت خود را طرح کردند.
از ۲۰ تا ۲۶ دی ماه هفت روز هیئت نظارت و هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات فرصت داشتند پرونده همه افراد ثبت‌نام کننده اعم از تایید و رد صلاحیت شده را مورد توجه قرار داده و بررسی کنند.
نظر نهایی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات در خصوص تایید، رد و یا عدم احراز صلاحیت داوطلبان مجلس شورای اسلامی ۲۷ دی ماه اعلام و معترضین تا سه روز فرصت داشتند با مراجعه به تهران و یا مرکز استان شکایت خود را نسبت به نظر هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ارائه دهند.
از ۲۷ دی ماه به مدت ۲۰ روز نیز شورای نگهبان فرصت دارد شکایت عزیزان را مورد بررسی قرار داده و رد صلاحیت و یا عدم احراز صلاحیت آنان را بررسی کند.
۱۶ بهمن ماه نیز نظر شورای نگهبان در رابطه با شکایت افراد رد صلاحیت یا عدم احراز شده اعلام خواهد شد.
فارس: وضعیت افراد رد و یا تایید صلاحیت شده در استان چگونه است؟
تقوی عراقی: بر اساس نظر هیئت نظارت بر انتخابات استان مرکزی از مجموع ۳۳۴ نامزد حاضر در صحنه انتخابات استان مرکزی ۱۴۷ نفر تأیید صلاحیت شده، ۱۱۵ نفر عدم احراز و ۷۱ نفر نیز رد صلاحیت شدند.
در مجموع ۴۴٫۱۴ درصد از داوطلبین شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی تأیید صلاحیت، حدود ۳۳٫۹۳ درصد عدم احراز و ۲۱٫۹۲ درصد نیز رد صلاحیت شدند.
در دوره گذشته انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۳۴ نفر شرکت داشتند که ۴۹ درصد تأیید صلاحیت، ۲۷ درصد عدم احراز و ۲۸ درصد رد صلاحیت شدند.
در دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی استان مرکزی در مقایسه با دوره نهم میزان افراد رد صلاحیت شده ۷ درصد کمتر است.
افرادی که صلاحیت آنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی به تایید مراجع ذی‌صلاح رسیده باشد از ۲۸ بهمن ماه و افرادی که صلاحیت آنان در انتخابات خبرگان رهبری به تایید رسیده باشد از ۲۲ بهمن ماه تا پنجم اسفند ماه فرصت دارند نسبت به تبلیغات اقدام کنند.
فارس: نظر شما در رابطه با دلایل افزایش ثبت‌نام در این دوره از انتخابات چیست؟
تقوی‌عراقی: افزایش سطح فرهنگ و آگاهی، افزایش احساس مسئولیت مردم نسبت به انقلاب و بالا رفتن سطح سواد و تحصیلات از مهم‌ترین دلایل افزایش حضور افراد مختلف در انتخابات است.
خوشبختانه در این دوره از انتخابات شاهد حضور همه طیف‌ها و گروه‌های سیاسی در انتخابات هستیم، هیچ گروه و حزبی تاکنون اعلام نکرده است که انتخابات را تحریم می‌کند، همه برای حضور در انتخابات اعلام آمادگی کرده‌اند که این نقطه قوتی برای نظام است.
فارس: معیار شورای نگهبان در تایید صلاحیت نامزدهای انتخاباتی چیست؟
تقوی‌عراقی: شورای نگهبان به هیچ عنوان در بررسی صلاحیت نامزدها نگاه جناحی نداشته و بر اساس سه معیار قانون، اخلاق و شرع مقدس صلاحیت افراد را مورد بررسی قرار می‌دهد.
قانون مهم‌ترین مبنا برای انتخاب افراد است، اما همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند؛ فتنه خط قرمز نظام است که بدون شک کسانی که در فتنه حضور داشته و یا آن را محکوم نکرده‌اند، لیاقت حضور در انتخابات را ندارند.
Loading ...