توپ تولیت این میراث ماندگار در زمین کیست؟
به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی، تعزیه و شبیهخوانی به عنوان هنری اصیل و یکی از مهمترین ابزارهای پیامرسانی واقعه کربلا از دیرباز در کشور و استان مرکزی جایگاه ویژهای داشته و اکنون نیز یکی از عوامل پیوند معنوی نسل جدید با حماسه عاشوراست.
هر ساله با فرا رسیدن ماه محرم و صفر جایجای استان مرکزی میزبان گروههای هنری تعزیهگردان و شبیهخوان متعددی است که به رسم دیرین با بازسازی صحنههای عاطفی و به یاد ماندنی از مظلومیت کاروان حسینی(ع) و اهداف قیام عاشورا نقش موثری در آشنایی اقشار مختلف با واقعه کربلا و قیام امام حسین(ع) ایفا میکنند.
شورای تعزیه استان پس از چند دوره فعالیت در اواخر سال گذشته با انتخابات جدید، اعضای اصلی خود را توسط جمع کثیری از شبیهخوانان و تعزیهگردانان با نظارت اداره کل فرهنگ و ارشاد استان انتخاب و به این عرصه معرفی کرد، اگرچه شورا قبل از این نیز فعالیت داشت اما، به نظر میرسد نداشتن یک ساختار مناسب با شرح وظایف مشخص و عدم هماهنگی و اختلافات بین اعضای شورا ادامه فعالیت شورا را با مشکلاتی همراه کرده است.
در این انتخابات پنج نفر از صاحبنظران و پیشکسوتان عرصه تعزیه به عنوان اعضای اصلی و یک نفر به عنوان بازرس در این شورا مشغول به فعالیت شدند که به دلیل سلایق متفاوت در میان اعضا یکی از اعضا از شورا کنار گذاشته شد.
مهدی دریایی رئیس شورای تعزیه استان ضمن تشریح وضعیت شورا، درخصوص روند شکلگیری انتخابات جدید شورای تعزیه استان، اظهار کرد: شورای تعزیه استان اواخر سال گذشته با رأیگیری و حضور شبیهخوانان و نظارت اداره فرهنگ و ارشاد تشکیل شد.
وی برخلاف دیگر اعضای شورا معتقد است که شورا فعالیت خوبی داشته و دارای چارچوب و هدف مشخصی است، اما متأسفانه عدم حمایت مادی و معنوی ارشاد و متولیان تعزیه مثل میراث فرهنگی و اوقاف، تاحدودی از فعالیت اجرایی شورا کاسته شده است.
دریایی به اقدام شورای تعزیه استان درخصوص صدور کارت شناسایی برای اعضای شورای تعزیه اشاره کرد و افزود: برای اولین بار در کشور شورای تعزیه استان مرکزی اقدام به صدور کارت شناسایی کرده و تاکنون برای ۲۵۰ نفر از اعضا این کارت صادر شده و البته صدور آن مخالفتهایی را به همراه داشته است.
رئیس شورای تعزیه استان به عدم هماهنگی بین اعضای شورا و مخالفت یکی از اعضا را درخصوص صدور کارت عضویت اشاره کرد و گفت: این کارتها صرفا برای شناسایی و ساماندهی اعضا و با مهر شورای تعزیه استان صادر شده است و حاوی نام و نام خانوادگی، شماره ملی و نقش شبیهخوانان است که با نظارت بازرس شورا صادر میشود.
کارتهای شناسایی فعالان تعزیه دارای وجاهت قانونی است
وی صدور کارتهای شناسایی را دارای وجاهت قانونی دانسته و خاطرنشان کرد: صدور کارت برای اعضا یک موضوع داخلی است و با موافقت چهار نفر از اعضای اصلی شورا به تصویب رسیده و به اداره فرهنگ و ارشاد ارتباطی ندارد.
دریایی ضمن تاکید بر اینکه شورای تعزیه استان مستقل است، عنوان کرد: رأی شورا، رأی مردم است بر این اساس متولیانی که به ظاهر از تعزیه حمایت میکنند اجازه دخالت در امور شورا را ندارند.
رئیس شورای تعزیه استان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به فعالیت شورا مبنی بر برگزاری کلاسهای آموزشی در دو روز هفته، رونمایی از کتاب “قدمگاه انجم ۲” در ۱۰ مجلس تعزیه با حمایت روستای قدمگاه و …عنوان کرد: آسیبشناسی تعزیه با جدیت در استان پیگیری میشود تا راه حلی برای بدعتها و نوآوریهایی که به غلط در تعزیه نمود یافته، پیدا کنیم.
وی ضمن اشاره به حضور ۹۰ گروه ثبت شده تعزیه و حدود ۷۵۰ شبیهخوان در استان عنوان کرد: با توجه به اینکه تعزیه در کشور ثبت جهانی شده اما در هفته فرهنگی تفرش اعضای شورای تعزیه استان را در جریان نگذاشتند.
دریایی ضمن تاکید بر عدم حمایت اداره فرهنگ و ارشاد در اجرای برنامههای شورا عنوان کرد: تاکنون طرحهای متعددی در قالب برگزاری سوگوارههای تعزیه در شورا برنامهریزی و در دستور کار قرار گرفته است که متأسفانه از سوی اداره ارشاد مورد حمایت مالی قرار نگرفت.
عدم حمایت ارشاد از برگزاری سوگواره فاطمی
همچنین طرحی نیز به منظور برگزاری سوگواره فاطمی در نظر گرفته شده که اداره ارشاد هنوز این طرح را از نظر مالی حمایت نکرده است، اما بازرس شورا این قضیه را با جدیت دنبال میکند تا با کمکهای خودجوش مردمی سوگواره فاطمی را در ایام فاطمیه برگزار کنیم.
رئیس شورای تعزیه استان در پایان، عدم وجود مکان مناسب برای فعالیت شورا و برگزاری کلاسهای آموزشی برای تربیت نیروهای متخصص را با توجه به اینکه استان مرکزی قطب تعزیه کشور محسوب می شود، از دیگر مشکلات این عرصه برشمرد.
تعزیه را میراثفرهنگی ثبت جهانی کرده و خودش باید متولی احیای آن باشد
به گزارش ایسنا، دبیر شورای تعزیه استان برخلاف رئیس آن معتقد است که شورا فعالیت خوبی نداشته و ساختار مناسبی برای آن تعریف نشده است.
نظامآبادی اظهار کرد: تقریبا تمامی فعالیتهای شبیهخوانی منوط به حرکتهای خودجوش و مردمی است و ارتباط آنچنانی با اداره فرهنگ و ارشاد و نهادهای دولتی ندارد.
وی ضمن اشاره به برگزاری انتخابات شورا در اسفندماه سال گذشته و حمایتهایی که قرار بود از سوی اداره فرهنگ و ارشاد به عنوان یکی از متولیان تعزیه انجام شود، عنوان کرد: متولی تعزیه در حال حاضر اداره ارشاد است اما با وجود برخی تعاملات طی جلسهای که با حضور اعضای شورا و مدیرکل برگزار شد گویی هیچ تمایلی برای ادامه فعالیت و همکاری با این مجموعه وجود ندارد و با وجود مکاتبات و پیگیری فراوان برای برگزاری حتی یک سوگواره داخلی و مکان دفتر شورا با بیمهری این اداره کل مواجه شدیم.
نظام آبادی افزود: بر اساس این جلسه مقرر شد برنامههای شورا به اداره کل ارائه و امورات شورا به طور مستقیم به مدیرکل ارجاع شود اما در سه ماه اخیر به هیچ کدام از مکاتبات پاسخی داده نشده است.
وی با بیان اینکه مدیرکل قول داد هیچ اقدام و فعالیتی در راستای تعزیه بدون هماهنگی و مشورت، نظارت و دخالت شورای تعزیه انجام نشود، عنوان کرد: اما اقدامات و برنامه هایی که انجام شده خلاف این موضوع را ثابت میکند.
نظام آبادی بزرگترین مانع در فعالیت شورای تعزیه استان را نداشتن یک ساختار مناسب دانست که در آن شرح وظایف مشخص شود و افزود: وقتی ساختار وجود داشته باشد به تبع آن زیرساختهایی مثل مکان، امکانات سختافزاری و نرمافزاری و بودجه هم دیده میشود.
دبیر شورای تعزیه استان گفت: اداره فرهنگ و ارشاد بودجه کافی برای حمایت از تعزیه را ندارد و ما را به انجمن نمایش حواله میکند در صورتی که انجمن نمایش هم از بودجه کافی برای فعالیت گروههای تئاتر برخوردار نیست.
وی تصریح کرد: تعزیه را میراث فرهنگی ثبت جهانی کرده است و خودش باید متولی احیای آن باشد.
نظام آبادی خاطرنشان کرد: متولی اصلی تعزیه در استان باید مشخص شود و یا اینکه متولیان آن دست به دست هم دهند تا تعزیه نیز به عنوان یک هنر اصیل پابرجا بماند.
حمایت ارشاد منوط به فعالیت مستمر و جدی شورای تعزیه است/بین اعضای شورا اختلاف هست
مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان مرکزی در پاسخ به سوال ایسنا در خصوص ادعای شورای تعزیه مبنی بر عدم حمایت ارشاد از این هنرمندان و شورای تعزیه، به قرار این اداره کل و شورا در خصوص برگزاری جلسه ای با اعضای شورای تعزیه استان اشاره کرد و گفت: مقرر شد قبل از شروع ماه محرم با حضور همه شبیهخوانان جلسه ای برگزار و برنامههایشان را به بنده اعلام کنند که جلسهای برگزار نکردند.
حسین شاکری گفت: شورای تعزیه استان به عنوان یک انجمن مستقل زیرنظر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره میشود و حمایت ارشاد از شورا منوط به انجام فعالیت مستمر و جدی از سوی اعضای شوراست.
وی افزود: تا زمانی که فعالیت جدی و مستمری از سوی شورای تعزیه وجود نداشته باشد، حمایت و نظارتی هم از سوی اداره کل ارشاد وجود نخواهد داشت.
شاکری در ادامه یادآور شد: انتخابات شورای تعزیه استان انتخابات سالمی بود، اما خود اعضا جلسات مرتب و منظمی نداشتهاند و از زمان تشکیل شورای تعزیه هنوز کار جدی از سوی شورا در سطح استان انجام نشده و تا آنجاکه خبر دارم بین اعضای شورا اختلاف هست.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان مرکزی درخصوص کارتهای عضویت صادر شده از سوی شورا عنوان کرد: صدور این کارتها غیرقانونی است و مورد تایید اداره کل ارشاد نبوه و فاقد اعتبار هستند.
این مقام مسئول افزود: البته تاکنون در سطح کشور کارتهایی با نام شورای تعزیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر نشده است بر این اساس باید از طریق ارشاد مراحل قانونی را طی کرد.
آئینهای سنتی مورد حمایت میراث فرهنگی هستند/ موزه دائمی ابزار تعزیه در استان راهاندازی میشود
براساس این گزارش، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی نیز پیرامون تولیت میراث فرهنگی بر تعزیه عنوان کرد: ثبت جهانی تعزیه از سوی میراث فرهنگی پیگیری و انجام شده است و این خود اقدام مهمی از سوی میراث فرهنگی در حمایت از این هنر کهن است.
حسینی گفت: در استان مکانهایی به منظور نمایش ابزار و ادوات تعزیه در اختیار فعالان این عرصه گذاشته شده است و تلاش می کنیم موزه تعزیه استان را برای نمایش دائمی ابزار و ادوات تعزیه استان تاسیس و راهاندازی کنیم.
وی بیان کرد: آئینهای سنتی مورد حمایت میراث فرهنگی هستند و اقدامات مورد نیاز در جهت معرفی، تبلیغ و انعکاس آنها از جمله اقدامات حمایتی این اداره کل در این عرصه است.
حسینی اظهار کرد: حوزه کاری میراث فرهنگی به عنوان متولی تعزیه صرفا از جهت تعیین قدمت، تاریخ، ثبت، معرفی و راه اندازی موزه است اما در مباحث کلی تعزیه به عنوان آیینهای فرهنگی اداره فرهنگ و ارشاد متولی است و در این زمینه خیلی نمیتوانیم ورود پیدا کنیم.
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی گفت: بخشی از اقدامات مورد نیاز در حوزه کاری میراث فرهنگی در خصوص تعزیه انجام شده و بخش دیگر نیز در حال انجام است.
ثبت جهانی یک اثر معنوی توقعات را برای توجه و حمایت از آن اثر بالا میبرد چه رسد به اینکه اثر مورد نظر دارای پایگاه قوی مردمی بوده و حرکت خودجوش مردمی برای ادامه راه را به عنوان پشتوانه در اختیار داشته باشد و
تعزیه یکی از این آثار معنوی است که پشتیبانی مردمی را در اختیار داشته و به نظر نمیرسد برای زنده ماندن به کمک احتیاجی داشته باشد، آنچه امروز مورد نیاز تعزیه است حفظ آن از افول کیفی و احیای نسخ پرقدرت و تاثیرگذار گذشته در کنار معرفی آن به نسل جدیدی است که متاسفانه چندان شناختی از میراث معنوی گذشته خود ندارد تا بتواند آنرا آنچنان که باید و شاید حفظ کند تا از گزند روزگار در امان بماند.
براین اساس، دستیابی به چنین مهمی در گرو شناخت نیازهای واقعی این هنر ماندگار و دل دادن به زنده نگاهداشتن آن حتی در صورت گمنام ماندن است.
هرچند نقش متولیان فرهنگ و هنر این مرز و بوم در حمایت و تولیت این هنر گرانقدر چیزی است که در این وانفسای کمرنگ شدن میراث معنوی در کشوری که گنجینهای عظیم از میراث معنوی را در خود دارد ضرورتی انکارناپذیر است.