آلودگی و ترافیک اراک با طرح ۵۵ متری حل نمی‌شود

به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از خبرگزاری فارس از اراک، ۱۰ سال پیش بود که اجرای طرح ۵۵ متری شهر اراک به عنوان مصوبه دومین شورای اسلامی شهر در دستور کار مسئولان شهری و استانی قرار گرفت، پروژه‌ای که حالا ده ساله شده و علیرغم گذشت یک دهه از عمرش ضربات اقتصادی و اجتماعی بسیاری را متوجه شهروندانی کرده است که به قول مسئولان وقت به هنگام تصویبش در محدوده خط قرمز آن قرار گرفته‌اند.

شهروندانی که این سال‌ها یا از ساخت و ساز منع شده‌اند یا رکود قیمت ملکشان به واسطه مُهر ۵۵ متری که بر پیشانی‌اش خورده، آن چه حق است به دست نمی‌آورند، لذا ماندن در بلاتکلیفی را به فروش مفت ملک خود ترجیح داده و امید آن دارند تا مسئولان کمی هم به وضعیت آنها فکر کرده و تکلیف این پروژه ۱۰ ساله را هر چه زودتر روشن کنند.

پروژه  ۵۵ متری آنقدر ماند و ماند تا شهر اراک به کلان‌شهر تبدیل شد، اما این کلان‌شهری هم نتوانست به یاری این پروژه آمده و سنگ‌های پیش پای آن را بردارد، اتفاق خوب دیگری هم برای این شهر یا کلان‌شهر در طول یک دهه اخیر افتاد و آن حضور فرماندار اسبق شهرستان اراک در مجلس شورای اسلامی بود، روزی که محمدحسن آصفری کرسی فرمانداری را به امید دست‌یابی به کرسی نمایندگی مجلس ترک کرد مردم این سرزمین امید آن داشتند تا با توجه به آشنایی فرماندار اسبق با پروژه ۵۵ متری و درددل‌های ساکنین محدوده اجرای طرح، پیگیری وی برای تعیین تکلیف آن در مجلس با توجه به این که این پروژه ماهیت ملی هم دارد از اولویت‌هایش باشد، اما متأسفانه این‌گونه نشد.

پروژه‌ای که قرار بود بعد از تصویب در سال ۸۳ در شهر اراک اجرا شود یکی از اهدافش کاهش زمان سفرهای شهری بود هدفی که حال با تبدیل شهر اراک به کلان‌شهر بی‌شک دیگر توجیه فنی ندارد، چرا که این روزها دیگر بحث ایجاد مترو، مونوریل و… با توجه به ماهیت کلان‌شهری برای شهر اراک که ۴٫۲۴ کل مساحت استان را به خود اختصاص داده است مطرح می‌باشد.

توسعه زیرساخت‌های عبور و مرور مشتمل بر تکمیل رینگ داخلی و خارجی و اجرای بزرگراه‌های شمالی جنوبی به منظور دسترسی راحت‌تر و سریع‌تر به نقاط مختلف شهر و تسهیل در عبور و مرور، صرفه جویی در مصرف سوخت و کاهش آلودگی هوا، حذف تقاطع‌های هم سطح، عدم تداخل مسیرها و روان سازی ترافیک، افزایش دسترسی محله‌ها در دو سمت بزرگراه‌ها به یکدیگر با ایجاد تقاطع‌های غیر هم‌سطح و زیرگذر در نقاط مختلف بخش قابل ملاحظه‌ای از دیگر اهداف این طرح است طرحی که به اندازه صاحب نام اصلی‌اش یعنی «بزرگراه امیرکبیر» در اراک غریب است و در طول ۱۰ سال اخیر تنها نقش تریبونی را برای آنهایی اجرا کرده که یا دنبال قدرت در اراک بوده‌اند یا حفظ قدرتی که در اختیار دارند.

تریبونی که دیگر این روزها حتی اگر مسئولان شهری هم بخواهند مخاطبی برای شنیدن حرف‌های تکراری ندارد، مردم خسته‌ای که دوست دارند «مردم سالاری» دیگر رخت شعار را از تن در آورده و در خصوص تعیین تکلیف پروژه ۵۵ متری اراک عملی شود.

*۵۵ متری هویت اراک را در هم می‌شکند

کارشناس حوزه شهری در این رابطه به خبرنگار ما گفت: پروژه ۵۵ متری اراک از جمله پروژه‌های شهری است که طی ۱۰ سال گذشته توانسته ذهن بسیاری از مردم و مسئولان شهر اراک را معطوف خود کند، پروژه‌ای که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و شهروندان حاصلی جز بر هم زدن هویت شهری اراک در بر ندارد.

مهندس مسعود احمدی اظهار داشت: طبق مطالعات صورت گرفته توسط دانشگاه علم و صنعت طرح ۵۵ متری با جانمایی آن هم‌خوانی ندارد، چرا که این طرح عقبه خیلی مشخص و روشنی نداشته و همین مسئله همواره مشکلاتی را پیش روی مسئولان شهری و مشاوران آن قرار داده است.

وی تصریح کرد: لذا طرحی که نمی‌تواند انسجام و هم‌خوانی روی کاغذ داشته باشد در اجرا با مشکلات بسیار روبرو می‌شود و تبعات فراوانی را به همراه خواهد داشت.

این کارشناس حوزه شهری ادامه داد: این طرح بر خلاف آنچه سعی می‌شود از آن به عنوان یک رینگ اتوبانی نامبرده شود یک رینگ اتوبانی نیست، چرا که با بلند مرتبه سازی‌های اداری و تجاری در حاشیه خود نمی‌تواند هیچ یک از مشکلات ترافیکی اراک را حل کند.

وی بیان کرد: طرح ۵۵ متری قبل از آنکه به عنوان یک طرح شهری، بار دیگر اجرایش از سوی مسئولان شهری در اولویت قرار گیرد نیازمند یک آسیب شناسی است و این طرح باید بعد از گذشت ده سال از زمان اجرایش با توجه به مسائل ترافیکی پیش روی اراک با رویکرد جدیدی مورد بازبینی قرار گیرد.

احمدی افزود: طرح ۵۵ متری که این روزها بعد از ۱۰ سال بازار داغی را در محافل دوستداران حوزه شهری دوباره ایجاد کرده طرحی است که از مطالعات اجتماعی محروم است و برای مسئولان روشن نیست وضعیت اجتماعی شهر اراک بعد از اجرای این طرح و افزوده شدن واحدهای تجاری و اداری در قالب آن چه خواهد بود؟

وی گفت: اگر چه توسعه شهری یک امر ضروری پیش روی شهرهایی چون اراک است، اما نباید این توسعه در سایه تصمیمات غیر کارشناسی و غیر اصولی صورت بگیرد همچون تجربه‌ای که در خیابان خرم صورت گرفت، متأسفانه برخی پروژه‌ها همچون پروژه تعریض خیابان خرم در اراک با بودجه‌ای به ارزش ۷ میلیارد تومان در سال‌های گذشته اجرا شد پروژه‌ای که شاید اجرایش در مقایسه با بازسازی بافت‌های فرسوده شهری در اراک ضرورت نداشت! طرحی که ارمغان اجرایش ثروت انبوهی بود که فقط نصیب عده‌ای گردید.

این کارشناس حوزه شهری اظهار داشت: مسئولان باید بدانند آنچه امروز اراک نیازمند آن است رفع گره‌های ترافیکی پیش روی شهر است که در ساعاتی خاص مردم را اسیر خود می‌کند، مسئولان شهری باید به توسعه حمل و نقل عمومی به جای سرمایه گذاری هنگفت در چنین پروژه‌هایی روی بیاورند تا مردم بتوانند کاهش بار ترافیکی را در زندگی شهری خود لمس کنند.

*خیابانی که قرار بود حلال مشکلات ترافیکی و آلودگی هوا باشد خودش مسئله ساز شد

خیابانی که قرار بود ساخته شود تا حل مسائل بسیاری از مشکلات ترافیکی و آلودگی هوای شهر اراک شود خود امروز درگیر چالش‌های بزرگی شده و فکر مسئولان و مردم شهر را درگیر این موضوع کرده که اجرا شود یا نشود! صحبت بر سر خیابان ۵۵ متری اراک است.

طرحی که هر روز یک نفر از ابتدا و انتهایش که از کجا می‌گذرد و آیا ما در این طرح قرار داریم یا نه سخن می‌گوید و ممکن است کسانی هم که از نقشه آن با خبرند به خرید و فروش حریم آن پرداخته باشند، چرا که بسیار ممکن است از این طرح طولانی مدت به راحتی رانت ایجاد کرد.

یکی از شهروندان ساکن در محدوده خط قرمز پروژه ۵۵ متری اراک در این باره به خبرنگار ما گفت: بیش از ۱۰ سال است که با طرح موضوع پروژه ۵۵ متری زندگی ساکنین محدوده اجرای این طرح فلج شده و اهالی آن یا باید ملک خود که در بهترین نقطه شهر واقع است را ارزان بفروشند یا همچنان بلاتکلیف و سرگردان باقی بمانند.

محمد عظیم‌نژاد با بیان این که مسئولان نباید طرحی که قدرت اجرایش را ندارند تصویب و بعد از تصویب این‌گونه مردم را درگیر آن کنند، بیان کرد: در طول ۱۰ سال گذشته مسئولان شهر اراک ذره‌ای به این پروژه فکر نکردند و متأسفانه همتی برای اجرایش نداشتند، چرا که اگر غیر از این بود و کمی هم به وضعیت نابسامان مردم فکر می‌کردند بالاخره قدمی در راستای اجرایی شدن یا لغو این تصمیم کذایی بر می‌داشتند.

دیگر شهروند اراکی به خبرنگار ما گفت: طرح ۵۵ متری شهر اراک را به دو نیمه تقسیم می‌کند و این کار فرهنگ شهر را نابود خواهد کرد.

کریم توسلی افزود: نقطه اجرای طرح در مکانی است که شهروندانش با حفظ خانه‌های قدیمی و تاریخی خاطرات نسل‌های گذشته را حفظ و دلبستگی بسیاری به آنها دارند، هویتی که با اجرای طرح ۵۵ متری با خاک یکسان می‌شود و تنها یک خیابان از آن بر جای می‌ماند.

وی اظهار داشت: این طرح هم موجب رکود اقتصادی در منطقه شده هم ساخت و سازها را متوقف کرده است، طرحی که به اذعان خیلی از کارشناسان آینده نافرجامی چون خیابان نواب تهران را در پی خواهد داشت.

یکی دیگر از شهروندان اراکی که از بلاتکلیفی این طرح بسیار معترض بود به خبرنگار ما گفت: دوست داشتم یکی از این مسئولینی که این همه مدت مردم را آواره، بلاتکلیف و دچار دردسر کردند منزل خودش در این طرح قرار داشت و شدیدا نیاز به فروختن و پول حاصل از آن را پیدا می‌کرد، مانند من که به پول خانه‌ام که در این طرح قرار داشت نیاز داشتم تا برای بیمار سرطانیم هزینه کنم.

رضا دانشمند بیان می‌کند: من باید به دلیل اینکه این طرح در خط قرمز است خانه‌ام را مفت بفروشم که آقایان بر سر اجرا کردن و یا اجرا نکردن طرح ۱۰ سال گذشته، باز هم با یکدیگر ۱۰ سال دوم را به مشاجره صرف کنند تا مردم بدبختی که در این خط قرمز قرار گرفته‌اند هنوز نتوانند خانه‌اشان را تعمیر اساسی کنند، بسازند و یا بفروشند.

*۵۵ متری تأثیری بر کاهش آلودگی هوای اراک ندارد

یکی از فعالان تشکل‌های مردمی شهر اراک نیز در این رابطه طرح مطالعه شده برای اجرای پروژه ۵۵ متری اراک را طرحی قدیمی و نامتناسب با شرایط امروز کلان‌شهر اراک دانست و افزود: این طرح ۱۲ سال پیش با توجه به بافت اجتماعی و شهری آن زمان شهر اراک تهیه و تدوین شده است، طرحی که امروز نیاز شهر اراک را به هیچ وجه پاسخگو نبوده و نیست!

سیاوش آقاخانی که از فعالین حوزه زیست محیطی اراک است، بیان کرد: طرح ۵۵ متری از لحاظ زیست محیطی تأثیری بر کاهش آلودگی هوای اراک ندارد و نباید مسئولان بدون کارشناسی در این باره نظر بدهند و به بهانه نقش آن در کاهش آلودگی هوای اراک طرحی را در اراک اجرا کنند که در واقعیت از انتظارات مردم به دور است.

وی اظهار داشت: جنس آلودگی اراک در ساعات مختلف فرق می‌کند و این طرح تاثیری بر کاهش آلودگی هوای اراک ندارد.

این فعال اجتماعی تصریح کرد: مشکلات ترافیکی اراک برای حل شدن نیازمند تعریف مهندسی فرهنگی در شهرداری کلان‌شهر اراک است، چرا که ما معتقدیم بخش قابل توجهی از معضل آلودگی هوای اراک فرهنگی است و با توجه به این بخش می‌توان گام اساسی در کاهش آلودگی این شهر برداشت.

آقاخانی با بیان اینکه با یک دهم سرمایه گذاری در این طرح مشکلات ترافیکی کلان‌شهر اراک حل می‌شود، ادامه داد: ساختار جدید شهر بعد از اجرای پروژه ۵۵ متری تردد بسیار خودروها در این مسیر را به دنبال دارد که این مسئله نه تنها کمکی به حل مشکلات ترافیکی شهر نمی‌کند چه بسا عاملی بر ایجاد معضلات زیست محیطی نیز خواهد شد.

*۵۵ متری نقشی در حل معضلات ترافیکی اراک ندارد

مسعود آبایی که این روزها با کوله باری از تجارب کاری در نیروی انتظامی و بالاخص در کسوت معاونت راهنمایی و رانندگی استان بر یکی از کرسی‌های شورای اسلامی کلان‌شهر اراک تکیه زده است، شاید اولین کسی بود که بعد از ورود به ساختمان شورای اسلامی این شهر فریاد دادخواهی مردم اراک را پیرامون این پروژه به گوش مسئولان رساند و از مسئولان شهری و استانی خواستار پاسخگویی به مطالبات مردمی در این باره شد با وی که بازنشسته نیروی انتظامی با سابقه معاونت راهنمایی و رانندگی استان مرکزی است و از خوب و بد ترافیک شهری کاملا اطلاع دارد در این رابطه به گفت و گو نشستیم که هم برای مردم جالب است و هم برای مسئولینی که ادعا دارند این طرح ترافیک شهر اراک را روان می‌کند.

*مشکلات ۵۵ متری از کجا آغاز شد

نایب رئیس شورای شهر اراک گفت: پروژه ۵۵ متری که حدود ۱۴ سال پیش برای اجرا در شهر اراک مطرح شد در ابتدا با استقبال خوب سرمایه گذاران روبرو بود، اما مشکلاتش از زمانی آغاز شد که واگذاری حریم طرح به سرمایه گذار طرح لغو شد در واقع انگیزه اولیه هجمه سرمایه گذاران در بدو کار از بین رفت و این مصوبه کافی بود تا مردم اراک ده سال سرگردان اجرای یک پروژه عمرانی در این شهر شوند.

مسعود آبایی اظهار داشت: مشکل دیگر پیش روی طرح تملک املاک واقع در مسیر طرح است، کاری که نیازمند نقدینگی بسیار است و شهرداری اراک توان انجام آن را تا به حال نداشته است، اگر قرار است این طرح اجرا شود مشاور طرح باید با توجه به مسائل ترافیکی و ساختارهای شهری آن را تعریف کند.

*۵۵ متری نمی‌تواند مشکلات ترافیکی اراک را حل کند

وی ادامه داد: این طرح بر خلاف آنچه تا به حال از اهداف آن شمرده‌اند نقشی در کاهش ترافیک شهر اراک ندارد! و نه تنها ترافیک را در محدوده اجرایی خود کاهش نمی‌دهد که موجب افزایش جاذبه سفر نیز می‌شود و سرنوشتی چون خیابان نواب تهران را برای شهر به ارمغان می‌آورد.

نایب رئیس شورای شهر اراک تصریح کرد: طرح ۵۵ متری طرحی پر هزینه است و اگر با دلائل و مستندات محکم و کارشناسی به شورای عالی شهرسازی برود آنها که با قانون آشنایی کامل دارند به این نتیجه خواهند رسید که پروژه فوق قابل اجرا نیست!

آبایی بیان داشت: اراک نه شهر توریستی است نه یک شهر مذهبی، تنها چیزی که این شهر دارد مزیت صنعتی آن است و مشاور طرح ۵۵ متری باید طرحی بدنه‌ای را که تعریف می‌کند برای این پروژه مطابق فرهنگ اجتماعی و بافت شهر باشد.

وی اضافه کرد: در مسیر اجرای این طرح که از بهترین نقاط شهر است ۲ هزار پلاک مسکونی با ارزش‌های بالای ریالی وجود دارد که باید برای آنها واحدهای مسکونی جدیدی در محدوده اجرای طرح ساخته شود حال اگر هر واحد مسکونی هم فقط یک دستگاه خودرو داشته باشد ترافیکی که حاصل تردد همین خودروهاست مطمئنا در آینده مشکلات ترافیکی جدیدی را برای شهر به ارمغان می‌آورد.

عضو شورای شهر اراک گفت: این طرح کلاً کمکی به محیط زیست اراک نمی‌کند، چرا که طبق واقعیت‌های ده سال گذشته اراک تعریف شده است، اگر در زمان اجرای این طرح ۷۰ هزار خودرو در اراک بود الان بالغ بر ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو در خیابان‌های شهر اراک وجود دارد و اجرای این طرح نیازمند بازنگری جدی و اساسی از سوی مشاوران است.

وی ادامه داد: طرح ۵۵ متری نیازمند کار کارشناسی است، چه اشکالی دارد با برگزاری یک همایش تمامی ابعاد اجرای طرح را در بخش‌های مختلف محیط زیست، شهرسازی، ترافیک و حتی اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار دهیم؟

*هیچ سرمایه گذاری رغبتی به اجرای این پروژه ندارد

آبایی افزود: سرمایه گذاری جذب این پروژه نمی‌شود چون این پروژه توجیه اقتصادی و تعریف مشخصی ندارد، سرمایه گذار وقتی وارد یک پروژه می‌شود که برایش سودی را به همراه داشته باشد کسی دلش برای شهر اراک نمی‌سوزد که فی سبیل‌الله در آن کار کند، سرمایه گذار پول را می‌شناسد و پروژه‌ای که توجیه اقتصادی برای سرمایه گذاری نداشته باشد رغبتی هم برای اجرایش نیست.

وی بیان داشت: طرح ۵۵ متری ایرادات فراوانی بر آن وارد است و اگر مسئولان می‌بینند واقعا قابل اجرا نیست چرا با یک عذرخواهی از مردم به اشتباه خود پایان نمی‌دهند تا مردم هم از سردرگمی و بلاتکلیفی خارج شوند؟

*تعداد املاک تملک شده واقع در طرح

وی گفت: در این مدت زیر ۵۰ ملک واقع در مسیر اجرای طرح تملک شد تا تخریب شود، اما متأسفانه نه تنها این املاک تخریب نشد، بلکه در اختیار افرادی خاص قرار گرفت که امروز شهرداری برای تخلیه آنها با مشکل روبرو شده و این مسئله نارضایتی مردمی را در برداشته که ملک خود را در آن زمان برای تخریب به شهرداری واگذار کرده‌اند!

بخش دوم این گزارش به زودی منتشر می‌شود.

مطلب مرتبط :

“تمرکززدایی” از کلانشهر اراک یک شعار تبلیغاتی است؟!

پروژه ۵۵ متری ماهیتی بی ریشه برای اراک می سازد