بررسی آسیب‌های هشتمین نمایشگاه سراسری کتاب استان مرکزی
به گزارش مرکزی دیلی و به نقل از خبرگزاری فارس از اراک، هشتمین نمایشگاه سراسری کتاب در حالی امسال در شهر اراک برگزار شد که زمان نامناسب برگزاری آن اجازه استفاده از این فرصت فرهنگی را از عموم مردم، دانش‌آموزان و جامعه دانشجویی گرفت و باعث شد تا برنامه‌ای فرهنگی در راستای ترویج فرهنگ مطالعه در روزهای نخست از فصل تحصیل علم و دانش با شکست روبرو شود و در راستای تحقق اهدافش ابتر بماند.
نمایشگاهی که از یک سو مردم شهر به خاطر هم‌زمانی‌اش با روزهای پایانی تابستان و تهیه ملزومات دانش‌آموزان خود و دانشجویان هم از سوی دیگر به علت شروع نشدن سال تحصیلی جدید از آن جا ماندند.
اگر چه مسئولان برگزاری نمایشگاه کتاب مرکزی تمام سعی خود را کردند تا با اطلاع‌رسانی از طریق تبلیغات و نصب بنرهای بزرگ و کوچک در شهر نقص بزرگ این نمایشگاه یعنی زمان نامناسب را کم رنگ‌تر کنند و برپایی این نمایشگاه را به گوش همگان برسانند، اما باز این اولویت خانوارهای اراکی در آستانه فصل بازگشایی مدارس بود که باعث شد تا استقبال قابل قبولی از نمایشگاه سراسری کتاب صورت نگیرد و اکثر ناشران با عدم رضایت و ثبت خاطرات تلخ در ذهنشان قبیله یار مهربان را تا شهر دیگر همراهی کنند.
برگزاری نمایشگاه هشتم کتاب مرکزی تلنگری بود بر مسئولان فعال در حوزه فرهنگی استان مرکزی تا بدانند ترویج فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی در این استان چقدر ضروری است و برای تشویق مردم بدین سمت و سو نباید نمایشگاه کتاب را صرفا چون عنوان نمایشگاه دارد، در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی اراک که فاصله بسیاری با مرکز شهر دارد، برگزار کنند اقدامی که به جرات می‌توان از آن به عنوان یکی دیگر از علل استقبال کم مردم از این نمایشگاه یاد کرد.
حالا چند روزیست پرونده هشتمین نمایشگاه سراسری کتاب مرکزی در اراک بسته شده، اما وقت آن است پرونده آسیب شناسی این برنامه فرهنگی را باز کنیم تا بار دیگر که میزبان ناشران کشوری بودیم با عبور از جلوی هر غرفه به جای آنکه از فرط شرمساری از استقبال کم مردم با شنیدن گلایه‌های ناشران به گفتن «ما شرمنده‌ایم» اکتفا کنیم فرهنگ شهرمان را به رخ همگان بکشیم.
نمایشگاهی که به دلیل محرومیت از تقویم ثابت برگزاری در هر سال از تعداد بازدیدکنندگانش کم می‌شود تا همواره موضوع عدم استقبال از نمایشگاه کتاب تیتر رسانه‌های استان شود.
نمایشگاه کتاب اراک چند سالی‌است که در تاریخ‌های متفاوت برگزار می‌شود، حرکت بزرگ فرهنگی که یک سال در آبان، سال بعد در دی‌ماه و امسال در شهریور برگزار شد قدرت برنامه‌ریزی برای حضور را از ناشران بزرگ و علاقمندان به کتاب می‌گیرد و باعث می‌شود تا نتواند در بخش جذب مخاطب خیلی موفق عمل کند.
عدم استقبال مردم از نمایشگاه کتاب اراک نه تنها چیزی عاید جیب ناشرانی که سختی راه را بر خود تحمیل کرده، نمی‌کند که فرهنگ مردم استان را نیز زیر سوال برده و باعث می‌شود تاریخ و فرهنگی که همواره بر آن می‌بالیم زیر سوال برود.
نگاهی به معضلات فرا روی حوزه کتاب و کتاب‌خوانی کشور نشان می‌دهد اگر چه نقش نمایشگاه‌های کتاب در ترویج فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی بی‌تاثیر نیست، اما نمی‌تواند کافی باشد، شاید وقت آن باشد با عبرت از کارهای اشتباه صورت گرفته در این حوزه برگزاری نمایشگاه‌های کتاب را از حالت فرمایشی خارج کنیم و خیلی جدی‌تر وارد این حوزه شویم.
دولت یازدهم نباید دیگر با برگزاری صرفا نمایشگاه‌های بی‌محتوا در حوزه کتاب به دنبال سمبل کاری و آمار سازی باشد، چرا که این شیوه در سال‌های قبل به اندازه کافی بر پیکره کتاب و کتاب‌خوانی در کشور ضربه وارد کرده است.
*برگزاری نمایشگاه‌های کتاب اقدامی ارزشمند در جهت توسعه فرهنگ مطالعه است
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی در این رابطه به خبرنگار ما گفت: توسعه فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی از بنیادیترین اهداف و سیاستهای فرهنگی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که در سال‌های گذشته، برای دستیابی به آن اقدامات و برنامههای متعددی به اجرا گذارده شده و اعتبارات قابل توجهی مصروف گردیده است. اقداماتی همچون «حمایت از انتشار آثار فاخر»، «تحویل کاغذ یارانهای به مؤسسات انتشاراتی»، «خرید کتاب از مؤلفین و ناشرین»، «توزیع بن یارانه ای خرید کتاب»، «معرفی تازه های نشر کشور» و… که تمامی این اقدامات در سطح ملی و گاه فراملی صورت پذیرفته است، اما سوال اساسی آن است که آیا تمامی این اقدامات توانسته است در حد انتظار و یا به طور نسبی موجب ارتقای فرهنگ مطالعه گردد؟
حسین شاکری ادامه داد: حقیقت آن است که تمایل به مطالعه و کتاب‌خوانی موضوعی است که متأثر از عوامل متعددی همچون «کیفیت محتوایی آثار مکتوب»، «سطح درآمد عمومی جامعه»، «جایگاه و اعتبار اجتماعی فرهیختگان و اهل دانش»، «عادات فرهنگی مردم» و… می باشد، بنابراین برای توسعه فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی بایستی علاوه بر تسهیل دسترسی به کتاب و تلاش برای ارائه ارزان قیمت آثار مکتوب، سایر عوامل مؤثر را نیز در نظر داشت و بر اساس برنامه‌ای همه جانبه، به این موضوع مهم پرداخت.
وی ادامه داد: برگزاری نمایشگاه‌های کتاب نیز از جمله اقدامات ارزشمندی است که به منظور توسعه فرهنگ مطالعه انجام می‌شود و می تواند علاوه بر تسهیل دسترسی عموم مردم به آثار مکتوب، در جریان سازی فرهنگی و افزایش تعاملات اهالی فرهنگ و قلم نیز موثر واقع گردد، البته مناسب آن است که در دوره کنونی که فنآوریهای نوین رونق و رواج فراوانی دارند، موسسات انتشاراتی، به نشر الکترونیک و ارائه آثار مکتوب در قالب و شیوهای جدید و متناسب با سلیقه نسل نو، توجه کنند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی یادآور شد: استان مرکزی در انتخاب زمان برگزاری هشتمین نمایشگاه سراسری کتاب مرکزی تنها دو گزینه پیش روی خود داشت، یکی دی‌ماه و دیگری اواخر شهریور، دو تقویمی که هیچ یک به لحاظ موقعیت اجتماعی و ساختار فیزیولوژیکی استان مرکزی و شهر اراک مورد قبول مسئولان برگزاری استان نبود چرا که دی‌ماه به لحاظ سردی هوا نمی‌توانستیم نمایشگاه کتاب را در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی اراک برگزار کنیم و در آخر شهریور به دلیل غیبت جامعه هدف این امکان فراهم نبود لذا علیرغم تمامی تلاش‌های صورت گرفته برای تغییر تاریخ‌ها موفقیتی حاصل نشد و ستاد برگزاری نمایشگاه باز هم تاریخ شهریور را به دی‌ماه ترجیح داد.
شاکری بیان داشت: اگر چه تمامی اقدامات لازم برای توزیع بن‌های خرید کتاب نمایشگاه در بین کارکنان دولتی استان اندیشیده شد، اما متأسفانه دستگاه‌های اجرایی رغبتی برای مشارکت در این طرح فرهنگی از خود نشان ندادند.
وی ادامه داد: مطمئنا این نارضایتی تأثیر خود را در نهمین نمایشگاه سراسری کتاب مرکزی خواهد گذاشت و این مسئله می‌طلبد تا مسئولان استان در یک کار تیمی و کارشناسی زمینه رفع مشکلات نمایشگاه‌های کتاب استان را مرتفع و از تجدید این خاطرات در سال‌های بعد جلوگیری کنند.
*مسئولان استانی نباید زیر بار برگزاری نمایشگاه‌ها در تاریخ‌های تحمیلی بروند
آنها معتقدند مسئولان استانی نباید به هر قیمت زیر بار برگزاری نمایشگاه‌ها در تاریخ‌های تحمیلی از سوی شرکت نمایشگاه‌های فرهنگی ایران بروند چرا که وقتی استان‌ها با تقویم برگزاری موافقت می‌کنند ناشران طبق تعهد باید در این نمایشگاه‌ها شرکت کنند.
یکی از این ناشران گفت: وقتی بخش قابل توجهی از جامعه هدف نمایشگاه‌های کتاب قشر دانشجوست نباید مسئولان استان مرکزی و شهر اراک زیر بار برپایی نمایشگاهی بروند که خارج از تقویم کار دانشگاه‌ها قرار است برگزار شود.
محمد رسولی برگزاری پی در پی نمایشگاه‌های کتاب را از دیگر مشکلات پیش روی ناشران برشمرده و بیان کرد: این شیوه برگزاری برای مدیران و مسئولان سخت نیست چرا که سفر با هواپیما خیلی سختی راه را بر آنها نمایان نمی‌کند این در حالیست که برخی غرفه‌داران که مجبورند در تمامی نمایشگاه‌ها حاضر شوند باید بلافاصله بعد از پایان یک نمایشگاه بار سفر را بسته و خطر جاده را به جان بخرند تا بتوانند به موقع غرفه خویش را در استان دیگر و شهر بعدی تحویل بگیرند.
این غرفه‌دار افزود: در این شرایط هم غرفه‌دار خسته و توانی برای معرفی آثار ارائه شده به مردم ندارد هم کیفیت نمایشگاه پایین می‌آید.
*نمایشگاه‌های کتاب استانی قربانی تبلیغات اندک
علی‌رضا فتحی یکی دیگر از غرفه‌داران شرکت‌کننده در این نمایشگاه تبلیغات کم را عامل شکست نمایشگاه کتاب دانست و بیان کرد: متأسفانه این اتفاق در اصفهان نیز رخ داد و باعث شد تا مردم روز آخر آن هم دهان به دهان متوجه برگزاری نمایشگاه کتاب شوند.
وی در ادامه از نحوه توزیع بن‌های خرید کتاب در نمایشگاه‌های کتاب استانی اظهار گلایه کرده و اظهار کرد: بن‌های کتاب دست اهل کتاب نمی‌رود، بخش قابل توجهی از آن در بین خانواده کارکنان ارشاد توزیع می‌شود که بعضا به جای خرید کتاب مطالبه وجه نقد از غرفه‌داران را می‌کنند.
این فعال حوزه کتاب ادامه داد: متاسفانه کتاب اصلا در سبد خانوارهای ایرانی نیست و حتی بن خرید کتابی که به صورت رایگان هم در اختیار افراد قرار می‌گیرد پای خرید کتاب صرف نمی‌شود.
وی در ادامه از وضعیت اسکان ناشران گلایه کرد و اظهار داشت: پرداخت هزینه هتل‌هایی که برای اسکان غرفه‌داران در نظر گرفته شده از توان آنها خارج است چرا که یک ناشر نمی‌تواند شبی ۱۷۰ هزار تومان را هزینه اسکان در شهری کند که استقبال مردمانش از نمایشگاه در حد بسیار پایین بوده است.
*جای خالی یارانه کتاب در سبد خانوار
فرهاد گودرزی یکی از غرفه‌داران اراکی هم از جای خالی یارانه کتاب در سبد خانوارهای ایرانی گلایه کرد و گفت: مردم علاقه به خرید کتاب دارند، اما در این شرایط باید دولت یارانه کتاب را در سبد خانوارهای ایرانی بگنجاند.
وی افزود: ترویج فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی نیازمند ورود دولت و تخصیص بودجه به این امر است.
غرفه‌دار دیگری نیز گران بودن کتاب را عامل نبود استقبال مردم دانست و بیان کرد: افزایش بی‌رویه قیمت کتاب مردم را فراری داده است.
احمد یساولی معتقد است دولت باید با ورود به این بخش و کنترل قیمت کتاب با حل مشکل کاغذ، مردم را تشویق به خرید کتاب کند.
*هشتمین نمایشگاه کتاب اراک به دل فرماندار هم نچسبید
فرماندار شهرستان اراک دیگر مسئولی بود که نقص‌های هشتمین نمایشگاه کتاب مرکزی آه از نهادش بلند کرد تا صریحا اعتراف کند که نمایشگاه سراسری کتاب مرکزی با شکست روبرو شده است.
حسین بختیاری در این رابطه به خبرنگار ما گفت: زمان برگزاری لطمه اصلی را به این نمایشگاه زد و باعث شد تا ناشران خیلی رغبتی برای حضور در آن نداشته باشند.
وی با اشاره به سرانه پایین مطالعه در شهرستان اراک و ضرورت توجه به این مهم می‌افزاید: نمایشگاه‌های کتاب فرصت خوبی برای ترویج فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی است و نباید این فرصت با برنامه‌ریزی‌های غیر کارشناسی به هرز برود.
استاندار: «ما شرمنده‌ایم»
«ما شرمنده‌ایم»، این جمله‌ای بود که استاندار مرکزی با عبور از جلوی هر غرفه با شنیدن صدای اعتراض غرفه‌داران بیان می‌کرد تا حداقل کمی از رنجش شرکت‌کنندگان در هشتمین نمایشگاه سراسری کتاب مرکزی بکاهد جمله‌ای خیلی نه به دل عالی‌ترین مقام دولت یازدهم در استان و نه اهل رسانه استان چسبید.
استاندار استان مرکزی در گفت و گو با خبرنگار ما در پاسخ به این سوال که شما بزرگ‌ترین آسیب وارده بر نمایشگاه کتاب را چه می‌دانید، بیان داشت: زمان برپایی هشتمین نمایشگاه سراسری کتاب مرکزی مناسب نبود و این امر موجب عدم استقبال مردم شد.
محمد حسین مقیمی افزود: برپایی هشتمین نمایشگاه سراسری کتاب مرکزی در اواخر شهریور و اوایل مهرماه به لحاظ تقارن با ایام بازگشایی مدارس از یک سو و عدم حضور جامعه دانشجویی از سوی دیگر دست به دست هم داد تا این نمایشگاه با عدم استقبال مراجعه‌کنندگان روبرو شود.
وی ادامه داد: عدم موفقیت هشتمین نمایشگاه سراسری کتاب مرکزی نیازمند آسیب شناسی جدی در جلسات کارشناسی است تا با رفع مشکلات برای بار دیگر شاهد برپایی چنین نمایشگاهی در استان نباشیم.
استاندار مرکزی تصریح کرد: با توجه به صحبتی که با اکثر غرفه‌داران صورت گرفت آنها با اظهار گلایه از زمان و مکان برگزاری نمایشگاه خواستار توجه به این مسئله از سوی برگزارکنندگان آن در سال‌های بعد شدند.
مقیمی بی‌توجهی به توانمندی‌ها و استعدادهای استان مرکزی را عامل دیگر شکست این نمایشگاه عنوان کرد و اظهار داشت: تقویم نمایشگاه‌های کتاب استانی باید بر اساس موقعیت جغرافیایی و توانمندی‌های هر شهر بسته شود و این مسئله باید درباره استان مرکزی بیش از سایر استان‌ها مورد توجه قرار گیرد چرا که اولا این استان یک استان دانشگاهی با جمعیت دانشجویی بالاست از سوی دیگر فصل سرد سال امکان برگزاری نمایشگاه را نمی‌دهد، لذا باید در ماه‌هایی باید نمایشگاه کتاب اراک برگزار شود که هم قشر دانشجو حضور داشته باشد هم سرما امکان تردد را از مردم نگیرد.
Loading ...